- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

Công Ty Điếu Văn

18 Tháng Bảy 201511:31 CH(Xem: 29338)

 Nhang bw

Sự nghiệp viết điếu văn của tôi bắt đầu từ Tạ Văn Thế, Thế trước đây học Văn khoa, công tác ở công ty mai táng quận, đã từng giữ đến chức trưởng phòng tổ chức nhân sự và thuộc diện quy hoạch cán bộ nòng cốt nhưng sau đợt bình chọn người đi tham quan, học tập kinh nghiệm ở nước ngoài, mặc dù ba năm liền là chiến sĩ thi đua nhưng vẫn bị loại nên Thế bất mãn và xin về nghỉ mất sức. Ai cũng đinh ninh rằng cái nền kinh tế ọp ẹp của gia đình Thế, sau khi Thế mất chức hết quyền không còn các khoản kính biếu của thiên hạ để thân nhân quá cố để của họ được an giấc ngàn thu ở khu A, khu B sẽ lâm vào tình trạng khủng hoảng, nhưng tất cả đều lầm lẫn, đều bàng hoàng trước tộc độ tăng trưởng kinh tế đến chóng mặt của gia đình Thế. Người đồn rằng Thế buôn thuốc phiện, kẻ cho Thế làm bạc giả hoặc tham gia một tổ chức tống tiền nào đó! Những tin vỉa hè này đều sai bét, còn nguyên nhân dẫn đến sự giàu có của Thế ấy là do Thế viết điếu văn.

Còn nhớ đó là một buổi sáng đẹp trời, tôi đang ôm nàng nằm ngủ thì có tiếng gõ cửa, tưởng là thằng chồng béo ị như con lợn của nàng mò đến, tôi mặc quần áo rồi ra mở cửa trong tư thế quyết tử cho tình yêu quyết sinh, song sự phòng thủ của tôi vô nghĩa, bởi trước mặt tôi không phải là gã mà là Thế, Thế tủm tỉm cười:

- Đang “làm ăn” hả? Thông cảm nhé, mình có việc gấp muốn nhờ ông.

- Gì vậy?

Tôi hỏi rồi ngáp mấy cái liền, Thế đi vào, đặt một chồng giấy lên bàn, bảo:

- Tôi muốn ông viết cấp tốc cho tôi cái điếu văn này, có thằng cha chủ thầu xây dựng vừa nghẻo vì tai nạn giao thông, thân nhân nhà nó đến thuê tôi viết cho hắn một cái điếu thật kêu nhưng ông già tôi đang ốm nặng ở viện. Yên tâm đi, công sá tính bằng “cây” cả đấy!

- Nhưng tôi đâu có viết điếu văn bao giờ?

Tôi nói và tốc ngược mắt nhìn Thế, Thế vỗ vai tôi:

- Tôi đã đọc mấy cái truyện ngắn của ông đăng trên báo, theo nhận định chủ quan của tôi, ông có thể viết được điếu văn mà viết thành công nữa là đằng khác. Viết điếu văn không cần phải tả cảnh, phân tích tâm lý, đối thoại, điều cơ bản là phải viết sao cho thật bi ai, thật lay động lòng người nhưng cũng thật uy nghiêm, hào khí. Thôi, ông cố gằng vì tình xóm giềng mà giúp tôi, nếu được, sau này tôi với ông sẽ hợp tác lâu dài với nhau.

Trước những lời năn nỉ, lại vừa nặng mùi kinh tế thị trường của Thế, tôi đành liều mạng gật đầu. Thế mừng lắm, chỉ vào đống giấy tờ:

- Đây là một số điếu văn để ông tham khảo, còn đây là tiểu sử của gã, ông nghiền thật kỹ rồi hãy viết. Và điều quan trọng không thể thiếu trong bài điếu văn, ông phải nhấn mạnh vai trò to lớn của gã trong cuộc thi hoa hậu váy ngắn Thành phố vừa qua mà hắn là người cai thầu, đại loại: “ông M là người tiên phong du nhập nền văn minh phương Tây vào Việt Nam...”

Nói xong Thế bước ra như ma đuổi, chắc Thế sợ tôi thay đổi! Tôi bị mớ giấy hớp mất hồn, liền thụp xuống ghế đọc, say sưa đến nỗi quên cả nàng.

- Em đến cơ quan đây.

- Tiếng nàng làm tôi thót mình, tôi đứng lên hôn nhẹ lên môi nàng rồi đưa nàng ra đến đầu cầu thang. Quay vào, tôi chúi mũi đọc gần hai chục cái điếu văn, toàn những bí thư, chủ tịch. Đọc xong cái cuối cùng, tôi thét lên:

- Ơ rê ka! Ơ rê ka!

Tôi đã tìm được con đường làm giàu của Thế. Viết điếu văn! Đúng, chỉ có viết điếu văn Thế mới có thể tót một bước lên ông chủ như vậy. Có ai ngờ một con người trông lù đù như Thế mà lại có tầm nhìn chiến lược sáng sủa đến thế. Có lẽ do Thế đúc rút được kinh nghiệm từ những năm còn công cán ở Công ty mái táng. Điều đầu tiên mà Thế nhận rõ như một cộng với một bằng hai; ấy là đất nước này thì nghĩa tử là nghĩa tận, cho dù người quá cố lúc còn sống có bị người thân khinh bỉ, xa lánh như xa lánh một kẻ bị đấu tố thời cải cách ruộng đất thì khi sang định cư ở thế giới bên kia, họ sẽ được tiễn đưa một cách trọng thể. Chức càng cao thì đám ma càng sang trọng, càng to lớn cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Còn điều thứ hai, điều tối quan trọng mà Thế tiếp thị được, ấy là người chết có kèm điếu văn thường là hạng người quyền chức hoặc tiền vàng rủng rẻng. Một tỉnh, thành phố, một công ty, xí nghiệp nếu hàng năm không có bảng tổng kết thì làm sao thiên hạ có thể biết được thành tích? Huống hồ đây là những người đã từng vào sinh, ra tử, đã từng giữ chức nọ, chức kia, đã từng cầm trong tay tỷ tỷ đồng. Oanh liệt như vậy mà khi nhắm mắt, xuôi tay nếu không có điếu văn - cái bảng tổng kết cuộc đời tối quan trọng thì nào ai có thể biết ông hay bà đã từng vang bóng một thời, thậm chí vang bóng ngay từ khi chui ra khỏi “cái ấy” của mẹ đến khi chui vào lòng đất? Vậy thì việc quẳng ra bạc triệu để có được bảng thành tích cuộc đời vẻ vang cho gia quyến, sao lại có thể không xẩy ra như một quy luật tự nhiên? Và Tạ Văn Thế đã liên tục phát triển bởi biết đi trước thời đại cũng là một điều hiển nhiên quá đi chứ!

“Làm ăn lớn! Làm ăn lớn!”. Tôi hét lên như vừa tìm ra được nguyên tố hóa học mới có thể bê nguyên một giải Nôben. Sự phấn kích trong tôi đã biến thành hành động cụ thể, tôi say sưa viết, cẩn trọng, tỷ mẫn cứ như viết diễn văn nhận một chức vụ béo bở nào đó. Và thành công đã đến, vượt quá sức tưởng tượng của tôi. Khi bài điếu văn của tôi vừa dứt thì tiếng lụt xụt rộ lên như tằm ăn lá. Tất cả những người đưa đám, từ các quan chức, các nhà doanh nghiệp cho đến tôi đều hoe mắt, đều cảm thấy thương xót, đau đớn quằn quại như đẻ con so, như chính người thân của mình đang nằm kia. Sau cú khai bút vang dội này, uy tín của tôi và Thế lên như diều gặp gió, đơn đặt hàng ngày càng gia tăng và chính sự thịnh đạt này mà Thế đi đến quyết định táo bạo, thành lập Công ty trách nhiệm hữu hạn điếu văn với tên giao dịch: “ Điva Company”. Thế bảo: “ở Việt Nam và trên thế giới chưa có một Công ty chuyên nghiệp viết điếu văn nào, Điva Company ra đời sẽ gây một tiếng vang lớn, hơn nữa Mỹ xóa bỏ lệnh cấm vận rồi, việc kêu gọi vốn đầu tư và thành lập các chi nhánh trên toàn cầu là trong tầm tay”. Một hội đồng quản trị đã gấp rút được thành lập gồm: một Giáo sư, hai Tiến sĩ, Thế và tôi. Bài toán khó giải nhất bây giờ là giấy phép thành lập Công ty. Hội đồng Quản trị sau bảy phiên họp, cuối cùng quyết định giao cho tôi đi tìm nghiệm số, bởi tôi có nàng. Nàng là thiên đàng của đời tôi, tôi yêu nàng đến mức bỏ cả gia đình và thành đô Sài Gòn, nơi tôi đã từng sinh ra và lớn lên; nơi tôi đã từng tuyên cáo rằng, có chết cũng phải chết ở Sài Gòn. Nhưng cuộc tình say đắm của tôi và nàng chỉ tồn tại được ba tháng khi mà bố nàng hết nhiệm kỳ về nước. Lý do: Thời quá khứ ông vượt Trường Sơn đi cứu nước, còn bố tôi một giáo sư ăn lương Ngụy quyền. Thời hiện tại, ông mỗi bước đều có xe đưa đón, còn bố tôi phải đưa đón thiên hạ (bố tôi đạp xích lô). Để cứu mạng sống của tôi, nàng đã phải gạt nước mắt về làm dâu nhà ông Bộ trưởng với một lời thề: “ Dù không lấy được anh nhưng nhất định em sẽ có con với anh”.

Vào một ngày không lấy gì đẹp trời cho lắm, tôi nói với nàng về ý định nhờ bố nàng xin hộ giấy phép, nàng tròn mắt tưởng là tôi đùa, nhưng sau khi nghe tôi giảng giải về tầm nhìn chiến lược của Điva Company thì nàng hứa sẽ làm hết sức mình để chứng minh tình yêu đích thực mà nàng luôn giành cho tôi. Đúng cái lúc đang tràn đầy hy vọng thì một tai họa đã xảy ra với chúng tôi. Tôi không thể nào quên được cái đêm chết tiệt ấy, đêm ấy trời như một gã dở hơi, khi thì mưa ầm ầm như thác lũ, khi thì nóng đến ngạt thở, tôi đang “kéo gỗ” thì Thế đến lôi đi với nhiệm vụ : “Ông phải hoàn thành gấp một điếu văn cho một nhân vật quan trọng, bài điếu văn này sẽ là giấy khai sinh hoặc khai tử cho Điva Company”.

Tôi đến nơi thì đã thấy ba người đang chầu chực sẵn quanh chiếc bàn chất đầy giấy tờ; một nhà kiến trúc sư, một nhà kinh tế, một nhà tâm lý học - họ là những người mà Thế thuê đến để cố vấn cho tôi, chả là ông “quan trọng” đã từng làm nghề xây dựng, đã từng làm lãnh đạo kinh tế, đã từng viết một cuốn sách tâm lý tái bản năm lần bằng vốn ngân sách. Thế giới thiệu xong, ra về, tôi bắt đầu chất vấn, khởi đầu từ nhà kiến trúc sư:

- Xin ngài cho biết, ngài sẽ nói gì trong bài điếu văn này?

Ông kiến trúc sư có mái tóc muối tiêu, gãi tai nhìn vào trang giấy chi chít chữ, rõ ràng ông rất lúng túng. Tôi nói với ông thời gian quá eo hẹp, ông có thể tóm tắt ý chính, ông gật đầu:

- Xin lỗi, anh có thể cho tôi biết, bài điếu văn này anh dự định viết bao nhiêu trang?

- Dao động trong khoảng từ năm đến mươi trang đánh máy, tùy theo công trạng nhiều hay ít.

Ông kiến trúc sư rầu rĩ:

- Nếu chỉ căn cứ vào thành tích, tôi chẳng có gì để nói, ngày xưa, ông ấy thiết kế năm công trình thì ba cái chưa ráo vữa đã sập, một cái phải nhờ chuyên gia nước ngoài xử lý hộ mới thoát chết, thiệt hại ước tính cả trăm tỷ.

- Cố nhiên - Tôi nói - không thể đưa những thành tích bất hảo này vào được, ngài thử xem có cái gì đáng nói không. Chẳng lẽ hơn mười năm công tác trong ngành xây dựng, ông ấy không làm được một chút trò trống nào sao?

Ông kiến trúc sư lắc đầu, đẩy tập tài liệu cùng mấy trang giấy đầy chữ về phía tôi, ông đầu hàng, bảo tôi muốn xào xáo thế nào thì xào. Đành phải dùng nghệ thuật vậy! Tôi gật đầu ra hiệu cho ông có thể ra về được. Quay sang nhà kinh tế, tôi bảo:

- Còn ngài?

Có lẽ mọi cái ông đã chuẩn bị từ trước nên không cần phải suy nghĩ, ông nổ luôn một tràng:

- Hãy coi ông ấy như một nhà cải cách kinh tế. Hai lần nhập mười lăm tấn rác thải công nghiệp độc hại, ngài đều thành công. Ngài đã phát hiện ra ý tưởng độc đáo, việc lai tạo giữa cây đay và cây chuối, hẳn các vị đã biết một cây chuối có số bẹ nhiều gấp ba mươi lần cây đay. Nếu sự lai tạo này thành công, ngành công nghiệp dệt của chúng ta sẽ mở ra một chân trời mới.

Nói xong, ông nở một nụ cười, rồi khoanh tay chờ đợi.

- Xin cám ơn ngài! Công việc của ngài đã xong, chúng tôi sẽ thanh toán hậu hĩ cho ngài.

Tôi nói, nhà kinh tế hân hoan ra về. Trong phòng chỉ còn lại tôi và nhà tâm lý, tôi hiểu rằng đối với các nhà tâm lý, muốn khai thác được điều mình cần, hiển nhiên phải đánh trúng vào tâm lý của họ. Họ thích được đề cao, tất nhiên, nhưng không được sống sượng quá mức.

- Thưa ngài! Một đất nước thiếu các nhà tâm học sẽ ra sao? Đó là một thảm họa. Tâm lý học, phân tâm học cần phải đưa vào giảng dạy trong các nhà trường như một môn học bắt buộc ngay từ cấp tiểu học. Một con người không có sự biểu cảm về mặt tâm lý sẽ chỉ là một con vật, thậm chí thua cả loài vật, vì loài vật cũng có đời sống tâm lý riêng của nó.

Tôi tin tưởng một cách tuyệt đối, với những lời đầy nhiệt huyết tâm lý này, hẳn mũi nhà tâm lý sẽ nở như bỏng ngô, nhưng không, khi tôi vừa dứt lời, nhà tâm lý hét vào mặt tôi:

- Tất cả chúng ta đều là một lũ bịp bợm. Anh có biết cuốn sách tâm lý đó do ai viết không? Chính thằng tôi là tác giả đấy, tôi đã vác đến hàng chục nhà xuất bản nhưng chẳng một nơi nào nhận in, xin tài trợ cũng không được một xu, trong khi đó người ta sẵn sàng quẳng bạc tỷ vào công trình vô bổ. Vợ tôi nằm cấp cứu, cần phải có năm triệu để mổ, tôi đã bán rẻ danh dự cho hắn để cứu lấy mạng sống của vợ tôi. Bao năm qua tôi sống trong dằn vặt, đau khổ, tưởng trả giá như vậy đã quá đủ, nào ngờ hôm nay tôi lại một lần nữa bị đẩy vào nơi bẩn thỉu này. Tôi tưởng các anh là nhà khoa học đang nghiên cứu công trình gì đó, cần sự giúp đỡ của tôi, nhưng tôi đã bị lừa.

Nhà tâm lý càng nói càng giận dữ, khuôn mặt ông giật giật liên tục. Ông mở cặp lấy ra một xấp tiền ứng trước ném vào mặt tôi.
Mẹ kiếp! Thiên tài mà không có ăn rồi cũng toi thôi ngài ạ! Tôi tiễn chân nhà tâm lý bằng một lời nguyền rủa. Quay vào bàn, tôi đọc lướt qua đống giấy và mấy bản viết tay của nhà kiến trúc sư rồi bắt đầu viết. Cơn tức giận với nhà tâm lý làm tôi mở đầu hết sức khó khăn, phải mất ba mươi phút sau, ngòi bút của tôi mới bắt đầu sục sạo trên trang giấy. Tôi viết miệt mài đến năm giờ sáng thì xong. Đôi mắt nặng chịch như đeo đá, tôi gục xuống bàn thiếp đi.

Chín giờ, Thế đến trên một chiếc xe hơi cá mập, điểm tâm xong tôi và Thế lên xe.
Chiếc “cá mập” chở chúng tôi tới nơi thì đã thấy hàng ngàn người đang tụ tập chỉnh tề ở nghĩa trang giành cho những người đủ tiêu chuẩn. Khi chiếc linh cữu đỏ chói như tiết gà được từ từ đưa ra khỏi xe tang thì tiếng khóc lại rào rào rộ lên. Một người khóc rất thảm thiết làm ai cũng mủi lòng, tôi ngó nhìn và nhận ra bà Hạnh vẫn bán xôi xéo ở chân cầu thang khu tập thể tôi tá túc, tôi ngạc nhiên hỏi Thế: “Bà Hạnh cũng có họ hàng với ông này cơ à?”. Thế bật cười khanh khách, khóc thuê, khóc thuê. Tôi đỏ mặt trước câu hỏi ngu ngốc của mình. Một người đàn ông phương phi béo tốt rẽ đám đông đi đến trước huyệt. Bố nàng!
Tôi suýt bật thành tiếng. Thế bấm vào tay tôi, nói nhỏ:

- Không hiểu sao tôi có linh cảm bài điếu văn này sẽ là điếu văn cho Điva Company?

Nghĩ là Thế nói về chất lượng, tuy mặt phừng phừng vì tự ái nhưng tôi cũng cố kiềm chế mà rằng:

- Ông yên tâm, tôi đã nhờ một giáo sư văn học kiêm chuyên gia tử vi xem lại lá số của tôi rồi, có cả sao văn chương, văn khúc nữa cơ đấy!

Nói rồi tôi hất đầu về phía trước, muốn bảo Thế: “Hãy đợi đấy”. Bố nàng lấy khăn mùi xoa chấm chấm mắt rồi đeo kính, cất giọng bi ai:

- Thưa toàn thể các đồng chí! Hôm nay chúng ta vô cùng sung sướng và tự hào được đón tiếp đồng chí...

Tôi và Thế đứng chết lặng. Trời ơi! Vì quá mệt lại quá vội nên tôi đã đưa nhầm bài diễn văn đón cấp trên của một cơ quan nọ...

VŨ ĐẢM

                                                     

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
15 Tháng Bảy 202311:26 CH(Xem: 6033)
Gia đình chúng tôi vô cùng đau buồn kính báo tin cùng Chư Tôn Đức, Thân Bằng Quyến Thuộc và Bạn Hữu xa gần: Con, cháu chúng tôi là: Phật tử: PHẠM TRƯỜNG SONNY / Pháp danh: TRÍ LẠC / Sinh ngày: 11 tháng 9 năm 1994 tại Orange County, California./ Mất ngày: 11 tháng 7 năm 2023 tại Orange County, California. Hưởng dương: 30 tuổi
13 Tháng Bảy 20235:38 CH(Xem: 5894)
con lòng tong nhỏ / trôi đi / bâng khuâng / buồn lại phương phi / giữa trời
10 Tháng Bảy 20235:10 CH(Xem: 4869)
cửa em / không phải cửa mình / cửa ta / nhà bạn / thình lình mở toang
10 Tháng Bảy 20231:55 CH(Xem: 6313)
PHỤ NỮ GIỮA CHIẾN TRANH VIỆT NAM: THỜI ĐIỂM 1969 Tầm nhìn Chiến tranh, Giấc mơ Hòa bình [Visions of War, Dreams of Peace] [1] là nhan đề một tuyển tập thơ của các nhà thơ nữ; nếu là Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, họ đã là những nữ quân nhân như y tá, bác sĩ đã từng chăm sóc các thương bệnh binh; nếu ở những ngành nghề khác, họ đảm trách các dịch vụ không tác chiến như chuyên viên truyền tin, tiếp vận, kiểm soát không lưu, nhân viên Hồng Thập Tự... Nếu là người Việt, họ là những phụ nữ thuộc hai miền Nam hay Bắc, với những trải nghiệm khác nhau, qua những năm tháng chiến tranh. Và như từ bao giờ, cho dù ở đâu, phụ nữ và trẻ em vẫn là thành phần dễ bị tổn thương nhất trong chiến tranh. Trong tập thơ này, có 34 nhà thơ nữ Hoa Kỳ, và sáu nhà thơ nữ Việt Nam: Xuân Quỳnh (My Son’s Childhood), Hương Tràm (The Vietnamese Mother), Hà Phương (To An Phu, From This Distance I Talk To You), Trần Mộng Tú (The Gift In Wartime, Dream of Peace), Minh Đức Hoài Trinh..., Nguyễn Ngọc Xuân...
28 Tháng Sáu 20239:58 CH(Xem: 6750)
anh là chim cánh mỏi / bay về tổ chiều hôm / không còn ai ngóng đợi / tay với cành hoa thơm
18 Tháng Sáu 20236:37 CH(Xem: 5636)
Lối Về Của Nước là một tập truyện & kịch có những nét đặc biệt. Nó viết về Con Người, về Ngôn Ngữ, về Hiện-hữu-người, Thể-tính-người. Nó trình hiện trước mắt người đọc những tương-giao-người giăng mắc, chồng chéo, và đầy phức tạp. Tất cả chập chờn giữa mộng và thực. Mộng và thực gắn bó, trộn lẫn vào nhau. Con người nhìn vào hiện cảnh như nhìn vào một giấc mơ. Truyện & kịch của Trần C. Trí mở ra cho ta thấy một cách sáng rõ ngôn ngữ là những quan hệ. Là giao tiếp. Là tâm hồn con người. Nó phả ra cái hơi thở, cái tình cảm của con người. Nó soi chiếu và phóng lên màn hình nội tâm chúng ta những phác đồ tâm lý người. Tôi lại nghĩ đến Heidegger với ý tưởng Ngôn ngữ là nơi an cư của tính thể. Con người cư ngụ trong chính ngôn ngữ của nó.
18 Tháng Sáu 20236:10 CH(Xem: 6546)
có một đêm rằm trăng sáng thơ thẩn ta đi trên đường bỗng dưng nhớ bài thơ cũ … “cúi đầu chợt nhớ cố hương”
18 Tháng Sáu 20235:32 CH(Xem: 5805)
“Lễ tang của cậu qua đi đã lâu nhưng không khí trong nhà tôi vẫn chùng xuống. Không ai biết phải làm gì để tiếp tục sống, ngoài số tiền ít ỏi của cậu dành dụm được khi trước. Sau cuộc chiến “Bão sa mạc” với Mỹ cùng các nước đồng minh, Iraq thất thủ, bị cấm vận. Bao phủ Baghdad là một bầu không khí ngột ngạt, không có bất cứ việc gì để làm. Dù không quá sung túc, nhưng chẳng bao giờ chúng tôi để thức ăn thừa từ bữa trưa sang bữa tối, mà đều phải vứt đi. Các chủ gia đình sẽ lấy làm xấu hổ nếu họ mua dưới 50 cân gạo một lần, thường đặt hàng cả con cừu, thịt tại nhà và ăn tươi. Tiết kiệm là tính từ không khi nào xuất hiện trong tiêu dùng của người Baghdad. Và bây giờ thì chúng tôi ăn khoai tây, chà là, bánh mỳ làm từ bột mỳ đen vốn chỉ dành cho gia súc. Thế nhưng vẫn có những gia đình còn tệ hơn. Thuốc men hạn chế, đồ ăn không có. Đói. ..."
18 Tháng Sáu 20235:22 CH(Xem: 6226)
mấp mé mấp mé chiều quanh / tiếng kêu sẫm buồn rợn tối / chim. lia rẽ / một khúc quành / xao xác đường về rất vội
18 Tháng Sáu 20235:12 CH(Xem: 5865)
Tiết học đầu tiên ở trường Võ Tánh, tôi gặp thầy Đỗ Đức Trí. Hôm ấy thầy trông đạo mạo, mẫu mực, áo quần chỉn chu, thẳng nép chứ không luộm thuộm, nhếch nhác như những lần gặp ở trường Kim Yến. Gặp lại tôi, thầy có vẻ đồng tình là tôi theo nghiệp văn chương, cố nỗ lực để được vào học ở trường công lập. Đối với ông Sáu, thành tích của tôi được vào trường công lập, không kinh qua lớp đệ tam, điều đó ông không quan tâm chút nào. Điều quan tâm của ông là thân xác tôi ngày càng phát lớn, trổ mã trông thấy, cái giọng ồ ề, sức vóc phổng phao như con gà trống đã gây phiền toái cho ông Sáu . Nhà có hai gã đàn ông đang vào tuổi lính tráng là đầu mối cho mọi sự dòm ngó của những con mắt cú vọ, đôi tai thính của những “con chó săn” . Đó là những kẻ mà ông ám chỉ cho những tên cạo giấy, bọn ngồi mát ăn bát vàng, bọn tham nhũng đầy rẫy ở phố phường hoa lệ này.