- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

Sài Gòn vẫn đẹp

18 Tháng Mười 201511:15 CH(Xem: 34074)


SACH-PHOTO DH
Sách - photo ĐẶNG HIỀN


Sài Gòn quả thật vẫn đẹp mà nó vẫn đẹp theo cái cách mà tôi nhìn ngắm nó, nó vẫn đẹp như mơ, cực kỳ hoàn hảo và trác tuyệt.  Vì đâu mà tôi có thể thấy như vậy nhỉ?  Có lẽ nó xuất phát từ cái chủ quan riêng biệt của tôi mà tôi thấy như vậy.  Nếu như một người nào đấy lên Sài Gòn mà tìm được cái nét yên bình của chốn bồng lai từ một không gian địa lý nào đó trong thành phố thì cái đó cứ như là việc tìm ra ốc đảo giữa sa mạc mênh mông khét nắng của một người du hành khát nước bị lạc trong nhiều ngày.  Đối với cá nhân tôi thì cái chốn bồng lai ấy dẫu có hiện hữu thật đi chăng nữa thì nó cũng không nằm trong cái khuôn mẫu vẻ đẹp được soạn thảo trong tâm trí tôi và cái tâm trí mà mang trong nó sẵn cái bản thảo của vẻ đẹp ấy sẽ thông qua đôi mắt cảm nhận của tôi mà phóng chiếu lên không gian bên ngoài đôi mắt tôi về cái hình ảnh của Sài Gòn – thế nên đấy sẽ là Sài Gòn của riêng tôi – chứ không của ai khác, nó sẽ mang vẻ đẹp như một thuộc tính trong cảm nhận của tôi mà hình tượng chốn bồng lai có vẻ như là một chốn hoang dại, lạc loài nếu như chúng tồn tại trong bản thảo vẻ đẹp này.

Sài Gòn từ khi tồn tại trong lịch sử đến nay đã hơn ba trăm năm.  Tôi nghiền ngẫm lại lịch sử nước nhà thì thấy xứ Sài Gòn-Gia Định từ xưa đã là xứ đặc biệt của đất Đàng Trong.  Tại xứ này vừa có đất rộng để lập chợ buôn, có cảng lớn để thương thuyền cập bến, đường xá lại thuận tiện để đi bất cứ đâu, đất này từ xưa đã là đất dung nạp người dân tứ xứ vì người ta nhìn thấy ở đây sự phát tài phát lộc, hoặc giả như không được thế thì cũng sống được nếu chịu khó làm lụng.  Vì thế những người di dân Việt từ xứ ngoài vào đây để khai hoang lập bến mở chợ, rồi đến cả người Hoa, người Miên, người Khmer cũng chọn đây là nơi lập nghiệp.  Ai đến đất này thấy ưng thì dừng chân mà không ưng nữa thì cứ đi, chẳng cần níu kéo, Sài Gòn từ xưa đã mang trong mình cái khí chất là đất của muôn người, xưa đã thế và giờ vẫn vậy.

Nhớ lúc trước Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn truy đuổi phải cùng thuộc hạ và gia quyến chạy khắp nơi để tránh sự truy đuổi, thế rồi cuối cùng cũng nhân cơ hội thuận lợi để tái chiếm lại thành Gia Định từ tay Đông Định Vương Nguyễn Lữ, rồi tổ chức binh lực, tập trung sức người sức của, chờ thời cơ mà đánh bại dần dần lực lượng Tây Sơn rồi lên ngôi lập nên triều đại nhà Nguyễn.  Nêu đến đây cũng thấy đất này cũng là đất làm nên cơ nghiệp của đế vương chứ không phải chỉ là phiên trấn hạng xoàng.  Lướt lại chuyện xưa chỉ là để thấy Sài Gòn trong rất hoành tráng, vẫn đầy câu chuyện cả văn lẫn võ.

Đến nay thì thành phố có đến gần tám triệu dân, gấp đôi với thời trước 1975, đông nhất Việt Nam bây giờ, gấp gần chín lần Đà Nẵng, đông hơn cả Hà Nội, mặc dùng Hà Nội bây giờ sát nhập thêm tỉnh Hà Tây nhưng dân số cộng lại vẫn chưa bằng Sài Gòn.  Làn sóng đông đúc của dân cư chủ yếu là từ các tỉnh thành vào Sài Gòn làm ăn sinh sống tấp nập, ai quen sống nhàn hạ kiểu nông tri điền ở làng quê mà lên đây là ngộp thở chịu không nổi với nếp sống công nghiệp, sẽ thấy ngột ngạt vì cảnh tấp nập ấy.  Ở chốn làng quê vắng vẻ đìu hiu nên băng sang bên này băng sang bên kia vô tư nhưng nếu băng sang bên kia đường ở Sài Gòn thì phải tính toán rất kỹ như nhà vật lý, lúc băng sang bên kia mà nhìn thấy chiếc xe đang đi đến thì trong đầu dần dần ước lượng đoán định, đo đếm chiếc xe ấy còn cách bao xa và nó chạy nhanh hay chậm để mà còn bước đi hay đứng yên để chờ cái xe ấy đi qua để bước tiếp sang bên kia đường.  Chuyện này phải thật sự cẩn trọng vì nếu không sẽ không biết chuyện gì xảy ra, khoảnh khắc của cái tính toán này nếu miêu tả thì thấy dài dòng nhưng thực ra nó diễn ra rất nhanh trong tiềm thức tựa như đã trở thành một kỹ năng được thuần thục khi đối diện với 'dòng sông xe' như thế hàng ngày mà chẳng cần cái máy tính hay công thức gì cả.  Những người ngoại quốc từng nói rằng “Nếu bạn cảm thấy leo núi băng rừng là chưa đủ mạo hiểm thì hãy đến và tham gia giao thông ở Việt Nam”.  Câu nói này đủ để thấy cái thực trạng chung của đất nước mà Sài Gòn cũng là ở trong cái nỗi niềm ấy.

Theo dòng dân cư từ khắp nơi đổ về cũng mang theo cái đa dạng, mọi người đến đây để học tập và sinh sống mà lâu dần trở thành cư dân thành phố nhưng vẫn mang cái sự riêng biệt của địa phương nhưng thống nhất trong một chỉnh thể là “người Sài Gòn”, một trong rất nhiều biểu hiện trong cái sự đa dạng mà người Sài Gòn đã làm nên nó ví như trên một con đường có thể vừa có cả mì Quảng, cơm tàu người Hoa hay phở gà miền Bắc …ấy là về ẩm thực.  Rượu ở Sài Gòn thì có nơi bán cả rượu Gò Đen Long An, Bàu Đá ở Bình Định, rượu nếp Bắc, vodka Hà Nội, rồi có cả rượu ngoại nhập như Sochu của Hàn Quốc … dù là thật giả đủ loại nhưng sức phong phú cho các bàn nhậu về rượu thì có thừa.  Đa dạng còn biểu hiện ở chỗ là khi chúng ta thử vào một khu dân cư nào đó hoặc khu ký túc xá của khu đô thị Làng Đại Học thuộc phường Linh Trung thuộc quận Thủ Đức giáp ranh với Bình Dương là có thể nghe thấy các âm điệu của các giọng nói: trọ trẹ như Quảng Nam, Đà Nẵng, Bình Định, Phú Yên, Quảng Ngãi hay cao ngất “tau,mi  mô, răng, rứa” như Huế, Quảng Trị, Nghệ Tĩnh …. nhờ thế mà làm cho Sài Gòn sôi động hẳn lên, tạo nên một nền văn hóa mở, thu hút sự riêng biệt vào một chỗ, tạo nên cái đa dạng trong thống nhất.  Chính vì đa dạng như thế nên muốn tồn tại thì phải chấp nhận nhau, chứ không thể có một chủ thể hùng mạnh che lấp các chủ thể khác, vì nhu cầu cộng sinh mà tồn tại nên cái tính cục bộ địa phương bị xóa mờ mà thay vào đó là sự hòa hợp, ít xung khắc, đây có thể nói là cái đặc biệt hiếm có trong số các đô thị của Việt Nam.

Cái khí chất là “đất muôn người” làm người dân tựu lại đây để mưu sinh, thế nên chẳng có cái lề đường vỉa hè nào ở Sài Gòn là vắng vẻ cả.  Đi bộ trên phố mà đói bụng thì cứ sà vào cái quán hủ tiếu bên lề, gọi một tô hủ tiếu, ăn xong thì ngó sang bên kia đường cũng sẽ thấy một cái quán nước trên lề thì ghé qua đấy để giải khát, hoặc có khi nếu từ bên này đến bên kia mà gần nhau thì gọi vọng sang thì người bên đó nghe thấy cũng sẽ mang đồ giải khát sang cho mình.  Rồi có những quán nước mà quán ăn gần kế bên nhau cùng một chủ quán trên cùng một lề đường thành ra vào quán “2 trong 1” này cũng rất tiện, có những quán chỉ có ghế mà không có bàn bởi vì bàn cũng chính là cái ghế để cho khách để chai nước lên hay ly cà phê lên vừa ngồi nhấp môi từng ngụm vừa ngắm đường phố và thể nào lát nữa cũng sẽ có người ghé đến mời mua vé số.  Rồi nếu nhìn sang phía cuối lề đường của những con đường gần ngã tư hay ngã ba thì sẽ thấy các chú xe ôm mặc áo quần xuề xòa, ngồi trên chiếc xe Dream hay Wave đã cài trống xe dựng đứng để chờ được chạy một cuốc xe ôm, tay thì cầm điếu thuốc hiệu Jet hay Craven A thỉnh thoảng lại rít một hơi phả vào không trung, đầu đội nón che nắng nhưng nước da thì đen ngòm vì nắng, khuôn mặt thì trầm ngâm và thỉnh thoảng lại ngáp ngắn ngáp dài vì chờ mãi mà chưa chở được cuốc nào cả … thế mới thấy lề đường Sài Gòn ra sao.

Các hoạt động của cư dân diễn ra trên lề rất yên ổn nhưng có khi thì lại rất bát nháo, tôi đã từng chứng kiến cảnh những người buôn bán trên lề đường cãi nhau rồi đánh nhau làm inh ỏi khu dân cư quanh đấy.  Người dân hiếu kỳ chạy ra xem, can ngăn, hỏi kỹ mới biết ông bán phá lấu và ông bán cháo lòng này không ưa nhau từ trước.  Mâu thuẫn tích tụ dần mà lại buôn bán kề bên nhau, liên tục đụng mặt nhau, nên đến lúc bộc phát mà sinh sự mà thôi.  Rồi có lúc ông quán cà phê nọ dắt xe khách nhầm vào chỗ để xe khách của ông ở quán bên cạnh mà cũng xảy ra cự cãi xô xát, kêu cả người quen vác hung khí để dằn mặt, sau cùng công an phải ra giải quyết.  Hai bên hòa giải được nhưng hai quán cà phê lề đường này cũng sẽ không được phép tiếp tục buôn bán nữa vì họ đã gọi công an nhờ giải quyết mâu thuẫn mà luật pháp quy định là không được buôn bán trên lề đường.  Kể từ đấy không còn thấy quán nước của họ ở lề đường vỉa hè này nữa.  Vậy nên những người buôn bán trên lề, nếu họ xảy ra mâu thuẫn thì thường phải tự giải quyết, nếu nhờ công an thì buộc phải chấm dứt buôn bán nhưng nếu để họ tự giải quyết thì cũng sẽ không ổn mà có khi dẫn đến hậu quả lớn.

Sở dĩ tôi nói dông dài về chuyện buôn bán lề đường để cho thấy rằng chính trên cái lề đường mà người ta còn phải vất vả lam lũ và đôi khi bất hòa với nhau vì cái không khí hoạt động kinh tế sôi nổi, thế thì cũng đủ biết các lĩnh vực khác cần trình độ thì chúng sẽ diễn ra như thế nào.

Khi xưa là nơi trù phú sầm uất buôn bán của lái buôn thì đến nay được gọi là trung tâm kinh tế đầu tàu của Việt Nam, Sài Gòn có vai trò mà theo chiều dài lịch sử vẫn không hề thay đổi nhưng kèm theo đấy cũng là sự đa dạng nhiều chiều trong tâm tính của người Sài Gòn, lúc thì nắng lúc thì mưa.  Có lẽ vì bộ mặt kinh tế cũng phản ánh bộ mặt tâm tính này trên nền tảng đa dạng dân cư, chính vì hoạt động kinh tế đa dạng nên dẫn đến cái khuôn mặt của con người cũng muôn kiểu muôn vẻ như vậy, khi thì cười nói hả hê vì bán hàng chạy, khi thì méo mó trầm buồn vì một ngày làm việc không hiệu quả ít lời mà nhiều lỗ, lúc nào rộng rãi hay hẹp hòi thì cũng phải căn cơ vào cái bát cơm có nhiều hay không, có lúc những sự căng thẳng của mưu sinh chín mùi đến mức độ không thể kềm nén thì phát ra tiếng than thở lẫn giọt nước mắt hoặc những sự cãi cọ nhau vì cơm áo gạo tiền mà quan hệ con người bị rạn vỡ.  Có những trường hợp sinh kế túng quẫn làm con người tiêu hao dần nghị lực mà dẫn đến những sự thương tâm đáng tiếc, đó cũng là vì con người phải oằn mình trong cái lo cho vô vàn thứ,có người thì lo đến khoản nợ chưa trả khi sắp đến hạn phải trả, lo đến khoản tiền thuê nhà hay phải mua bảo hiểm y tế để phòng khi ốm đau bệnh tật, người thì dư dả của ăn của mặc thì dự tính mua này sắm nọ cho sự lợi ích tiện nghi của mình nhưng cũng có kẻ vung vãi tiền bạc của mình vào những thứ vô bổ mà chẳng hề suy nghĩ gì cho ngày mai, thậm chí có nhiều những người túng thiếu mà làm liều như một mặt trái trong mâu thuẫn đến từ sự lo toan cái miếng cơm manh áo.

Tựu chung lại cái con người ở Sài Gòn muốn mình phải đủ sống, sống để làm và làm để sống, vậy nên Sài Gòn mới trở thành trung tâm kinh tế, là chỗ dựa của nhiều người, nhưng cũng là trung tâm của sự lo toan, mưu tính.  Có lẽ những điều này cũng có thể thấy ở những thành phố khác nhưng ở đây tác giả lại muốn chọn nơi đầu tàu của đất nước để miêu tả như một sự nhấn mạnh rằng dân cư ở đây đa dạng phong phú và đông nhất Việt Nam thì hoạt động của các tầng lớp tứ dân “sĩ nông công thương” ở đây cũng vào loại nhộn nhịp nhất cả nước.

Nhân tiện muốn nói cho rõ một chi tiết là đến cả tầng lớp “nông” vốn chẳng liên quan gì đến phố xá thành thị mà cũng đến thành phố làm lụng thì cũng đã cho thấy có tồn tại một niềm hy vọng ở họ mà trong đó có sự mong thay đổi những hiện trạng của mình khi còn bên ruộng đồng, mặc dù không phải tất cả nhưng thật sự là có rất nhiều lao động xuất thân là nông dân tại các vùng quê mà lên thành phố làm việc.

Người nhiều thì lao động nhiều mà lao động càng nhiều thì bộ mặt xã hội bộc lộ ra càng nhiều cái hiện tượng cũng như cái bản chất biến thiên nhiều vẻ mặt: tốt đẹp, lương thiện, chân thật, nghiêm túc, kỷ luật hoặc là xấu xa, thâm hiểm, dối trá, hời hợt, cẩu thả v..v..  mà muốn quan sát và khắc họa về những mặt này thì thiết nghĩ rằng Sài Gòn là nơi thích hợp hơn cả.

Vì nó đông đúc và bon chen xô bồ như thế nên cái chốn bồng lai như tôi nêu ở trên chỉ là cái chốn lạc loài rỗng tuếch trong bản thảo của tâm trí đó, bởi vì Sài Gòn là phải bao gồm tất cả cung bậc cảm xúc của một thành phố năng động.  Không phải bây giờ nó mới như vậy mà từ trong lịch sử nó đã như vậy.  Có lẽ cái chốn bồng lai tĩnh lặng đứng trong cái căn tính náo nhiệt chỉ là làm cho cái đẹp của Sài Gòn bị lệch đi mà thôi, cái tĩnh lặng có giá trị nhất có lẽ là cái tĩnh lặng trong tâm trí, tĩnh lặng giữa chốn náo nhiệt.  Tìm lại chính mình trong cảnh chợ búa là một việc rất khó khăn khi mà xung quanh đầy lời rao vặt, tiếng kỳ kèo thách giá mời gọi làm chúng ta bị cuốn vào chúng, bị lôi vào cái lo toan thường nhật khi đó sự tĩnh lặng nổi lên như một chốn bồng lai duy nhất trong tâm hồn chứ nó không hề có ý nghĩa của một không gian địa lý hiện hữu nào đó.  Sài Gòn là nơi hiếm cho thấy sự tĩnh lặng của chốn bồng lai hiện hữu về không gian địa lý vì vậy mà sự tĩnh lặng trong tâm hồn con người mới là cái quý giá.

Có người cho rằng Sài Gòn thời nay không còn như Sài Gòn thời “Hòn Ngọc Viễn Đông” nữa nhưng tôi lại không cho là thế.  Tại sao phải là thời chính thể miền Nam Việt Nam thì nó mới là đẹp? Thực ra với tôi, Sài Gòn thời nào mà chẳng giống nhau, cũng đều phải năng nổ vận động, trật tự xen lẫn bề bộn, thế mới làm nên Sài Gòn.  Có người gọi Sài Gòn là miền đất hứa nhưng xin thưa rằng Sài Gòn là miền đất hứa nhưng cũng là miền đất khổ nhọc, miền đất này đã cõng trên lưng của nó những người lao động từ tứ xứ thế nên có thể thấy rằng miền đất này từ xưa đã vất vả như thế, vất vả như những con người sinh sống trên nó mà theo kinh nghiệm người đời thì vất vả trước thì mới sung sướng được, vậy mới là hợp quy luật của cuộc đời, phải làm lụng cực nhọc thì mới có ngày mai no đủ và dư dả, thế thì kết luận đây vừa là đất hứa mà vừa là đất khổ nhọc là vì vậy, hai cái thái cực này đến bây giờ cũng chẳng khác khi xưa ở Sài Gòn mà dầu là nơi nào cũng như thế.  Sài Gòn vừa phải có hai mặt như vậy thì nó mới là cái đẹp của Sài Gòn, ở những biểu hiện khác thì nó cũng có thể trang hoàng và ngăn nắp nhưng cũng có thể là hỗn độn bừa bãi nhưng với tôi cái sự hỗn độn bừa bãi đấy cũng là cái tuyệt vời của nó, mặt phải và mặt trái của vấn đề được phản ánh mới chính là phản ánh tuyệt hảo và đa chiều toàn diện, cũng giống như vẻ đẹp Sài Gòn không chỉ gồm cái đẹp mà bao gồm cả cái không đẹp, vậy nên nếu chỉ nói về cái đẹp của Sài Gòn như từng nghe nhiều về nó thì đó cũng chỉ tự ru ngủ hão huyền, từ chối bức tranh thật sự của thành phố.  Chẳng lẽ ở nơi mà đến nay đã gần tám triệu con người như thế mà chỉ nói về cái thật thà thằng thắn, hào sảng phóng khoáng mà không lấy một ai lừa lọc lươn lẹo, hà tiện hẹp hòi hay sao?  Mà trong cái guồng máy kinh tế khổng lồ và cạnh tranh như vậy đôi khi người ta cũng trải đủ đắng cay lẫn ngọi bùi mới là làm nên cái sự đa dạng của tinh thần và vật chất chứ nó không chỉ nghiêng về một cực.

Sài Gòn vẫn đẹp lắm vì là nó tồn tại nhiều hiện tượng trong sự trái ngược và đối lập nhau như vậy, dẫu biết rằng những thành phố khác có những điều tương tự nhưng sự biểu hiện chưa thể bằng Sài Gòn, vì nó có những đặc trưng, ưu việt riêng.  Đối với những người cầm bút như tôi, được sinh ra ở một thành phố như vậy là một điều may mắn vô cùng, được có sẵn cái khung cảnh chứa đựng nhiều sắc thái tinh thần và vật chất tồn tại trong hai cực khác nhau và viết về những điều này thì không thể trong một bài văn mà viết hết được, nó như một chủ đề vô hạn mà tôi thật sự như được dọn sẵn một mâm cỗ của Thạch Sanh và ăn không bao giờ hết.  Chẳng có điều gì hạnh phúc hơn việc được cảm nhận rồi viết về thành phố quê hương của mình và viết không bao giờ hết như vậy.  Vậy thì Sài Gòn đối với tôi vẫn còn đẹp lắm chứ, đẹp ngay cả cái không đẹp của nó, nó cũng hoàn hảo lắm chứ, nó hoàn hảo vì nó không hoàn hảo, nó cũng thật trác tuyệt vì nó tồn tại sự không trác tuyệt.

 

 LỮ HÀNH GIA

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
07 Tháng Năm 20211:54 SA(Xem: 9938)
Tôi gặp anh Nguyên Minh lần đầu tại một quán cà phê vỉa hè đường Phan Xích Long. Hơn mười năm trước tôi thường viết bài trên trang vanchuongviet, ngày ấy chủ biên Nguyễn Hòa chưa ngã bệnh anh còn xông xáo chuyện chữ nghĩa. Anh em thỉnh thoảng gặp nhau khi tôi vào Sài Gòn, hôm ấy có tôi, vợ chồng anh chị Trương Văn Dân _ Elena, anh Nguyễn Hòa hẹn gặp Sâm Thương và Nguyên Minh. Các anh đều là những bậc tiền bối tôi ngồi nghe các anh bàn luận và dự tính ra mắt một tập san văn học nghệ thuật riêng của mình, từ đó anh em quen nhau.
20 Tháng Tư 20215:10 CH(Xem: 10216)
Mỗi lần nghĩ đến chiến tranh, giải phóng đất nước, cách mạng dân tộc, tự do nhân quyền, xuống đường biểu tình... đầu óc tôi lơ mơ liên tưởng đến vụ Thiên An Môn năm nào. Hình ảnh người đàn ông hiên ngang tiến ra giang rộng hai tay đòi hỏi tự do, chận đứng xe tăng, chống lại quyền lãnh đạo độc tài của đảng cộng sản Trung Quốc. Hình ảnh anh hùng, xem cái chết tựa lông hồng, với lòng đầy thách thức, đòi hỏi tự do dân chủ nhân quyền cho xứ sở. Hình ảnh đó đã đánh mạnh vào tâm não toàn thể người dân trên toàn thế giới. Riêng tôi, vẫn âm thầm nghĩ tới người lính lái chiếc xe tăng khổng lồ đầy răng sắt. Hẳn ông phải là một người rất đỗi từ bi, nhân hậu? Thương người như thể thương thân. Ông từ chối giet người, dù trong tay nắm toàn quyền nghiền nát người đàn ông hiên ngang hùng dũng kia. Hành động nghiền nát đó, sẽ được coi như một chiến công hiển hách đối với đảng và nhà nước.
20 Tháng Tư 20214:59 CH(Xem: 10766)
Tháng tư năm ấy, sao tôi không mấy lao đao về cái chết tự tử của một người chị họ chưa đầy hai mươi tuổi. Năm ấy, một chín bảy lăm, nghe mạ tôi nói chị bị cào nát mặt hoa và ăn đòn phù mỏ chỉ vì lỡ tranh giành một miếng nước ngọt trên chuyến tàu tản cư từ Đà Nẵng vào Nha Trang. Liệu như thế đủ để chị chán sống hay còn vài lý do thầm kín khác mà tôi không đoán được. Ồ phải rồi, nghe kể mẹ chị ấy là mợ tôi ngồi đâu cũng thở dài rất thảm, lâu lâu tuồng như muốn nuốt ực những giọt nước mắt dội ngược vào lòng và lâu lâu thì lại trào ra trăm lời nguyền rủa về những xui xẻo không tránh được, ví dụ nỗi đau rát rực rỡ của mấy bợm máu kinh nguyệt thời con gái chị tôi đã phọc lai láng trên đít quần suốt những ngày chạy giặc thiếu nước và máu ôi thôi là máu của những xác người vô thừa nhận trên con đường lánh nạn.
20 Tháng Tư 20214:23 CH(Xem: 10696)
Tôi đã thay đổi vì biến cố tháng Tư Bảy Lăm, nhưng cũng có thể tôi đã mất thiên đường từ trước khi ra đời. Đó là câu hỏi mà tôi ngẫm nghĩ gần đây. Năm nay tôi 43 tuổi, mặc dù tôi nhuộm tóc và vẫn thích người ngoài khen tôi trẻ, tôi hiểu mình nhiều hơn, và cũng chân thật với mình nhiều hơn lúc còn trong tuổi niên thiếu. Trên nhiều phương diện, có thể tôi cũng đầy đủ hơn ngày xưa. Nhưng tất cả những câu chuyện mà tôi hay kể với bạn bè để biểu lộ tâm trạng “cá ra khỏi nước” mà tôi vẫn cảm thấy đeo đuổi mình thường trực, đều bắt nguồn từ trước biến cố Bảy Lăm.
20 Tháng Tư 20214:18 CH(Xem: 10393)
Tháng 4, 1975, tôi 11 tuổi. Lúc đó tôi sống với cha, em trai và bà nội ở ngang chợ An Đông, Sài Gòn. Mẹ tôi ly dị cha tôi trước đó 2 năm để lấy người tình. Người tình của mẹ tôi làm tài xế cho cha tôi khi hai người còn là cảnh sát. Ông này trẻ, cao, vạm vỡ và đẹp trai hơn cha tôi. Ông cũng galăng, nhỏ nhẹ hơn cha tôi. Có lẽ ông cũng dai và dẻo hơn cha tôi. Vô tư mà chấm, có lẽ hai người xứng đôi. Ai cũng khen mẹ tôi đẹp, nhưng tôi không thấy mẹ tôi đẹp tí nào. Sau này, khi cãi lộn với chồng mới, bà bị bạt tai nên vung lời, “Đồ tài xế!”
15 Tháng Tư 20211:03 SA(Xem: 4263)
Ngày này 46 năm trước, tôi đang rong ruổi trên đường cái quan chạy về Sài Gòn. Gia đình tôi và những người dân miền Trung hớt hải tháo thân khi nghe tin bước chân của quân miền Bắc đang tiến vào Nam. Những người bạn thế hệ tôi ngày ấy ra sao, những ngày tàn cuộc chiến? Những ngày cuối tháng tư, giờ này bà ngoại của Thơ Thơ đang chia gia tài cho con cháu là những lọ xyanua, phòng nếu có điều gì. Mỗi người một lọ thuốc trong vắt, thơm mùi hạnh nhân, thuốc cực độc uống vào vài giây là chết tức khắc, bà nói cầm chắc thuốc độc trên tay là cầm chắc định mệnh của mình. Bà là vợ của nhà văn Hoàng Đạo, giòng họ của nhóm Tự lực văn đoàn, văn đàn vang danh một cõi xứ Bắc. Tôi hiểu tâm trạng của bạn tôi trong đêm cuối ở đài Tiếng nói Tự do trên phòng chờ lầu 2, tất cả gia đình nhân viên trong đài và văn nghệ sĩ miền Nam tập trung để được “ bốc” đi, đêm dài dằn dặc, phía dưới đường phố là sự hoảng loạn của người dân Sài Gòn, mọi người im lặng căng thẳng nghe cả tiếng máy lạnh rì rầm, bạn phải tìm
15 Tháng Tư 202112:27 SA(Xem: 10694)
Chiếc xe gài số lui ra khỏi sân nhà, ngang mấy hàng lan Hoa Hậu và gốc nhãn đang đậu trái nhỏ li ti, thành chùm. Tôi hỏi: Xe nhà mình lúc đó là xe gì? Ba nói Con không nhớ sao? Tôi gấp lại dãi khăn tang trắng. Hôm mãn tang Ba, ở chùa về, tôi đã định đốt dãi khăn trong lò sưỡi. Tháng này trời Cali chưa chiều đã nhá nhem. Tôi để cuộn khăn trở lại bàn nhỏ cạnh đầu giường. Ba không còn ngồi trên ghế gần cửa ra vào. Trong phòng còn có mình tôi.
15 Tháng Tư 202112:10 SA(Xem: 11250)
LTS: Một năm rưỡi trước khi từ trần, tướng Trần Độ đã hoàn thành một tập nhật ký mà ông đặt tên là Nhật Ký Rồng Rắn: bắt đầu từ cuối năm 2000, viết xong tháng 5 năm 2001. Nhật ký Rồng Rắn là một bút ký chính trị trong đó, với tất cả tâm huyết, tác giả trình bày suy nghĩ của mình về các vấn đề chính trị của đất nước. Tháng 6.2001, Trần Độ vào Sàigòn thăm con và nhờ người đánh máy bản thảo. Ngày 10.6, ông đi lấy bản thảo, bản vi tính và sao chụp thành 15 bản. Trên đường về nhà, ông bị tịch thu toàn bộ các bản thảo và bản in chụp, xem là "tang chứng" của tội "viết và lưu hành tài liệu xấu". Cho đến ngày từ trần 9.8.2002, tướng Trần Độ không được trả lại nhật ký của mình. Trích đoạn dưới đây là một phần của nhật ký này. {theo tạp chí Diễn Đàn}.
01 Tháng Tư 20214:31 CH(Xem: 12187)
Vào một ngày đầu hè năm 2019, tôi ngạc nhiên khi nhận được điện thoại của một người lạ, bạn ấy nói muốn gặp tôi trò chuyện vì đang làm ký sự Trịnh Công Sơn của Đài truyền hình Việt Nam. Chúng tôi hẹn gặp ở quán cà phê Trịnh Công Sơn trên đường Xuân Diệu để nghe nhạc và trao đổi cùng vài người bạn. Lúc ấy tôi mới biết bạn là Nguyễn Đức Đệ đạo diễn đang làm phim ký sự “Trịnh Công Sơn nhẹ gót lãng du” gồm 5 tập, kịch bản và cố vấn phim do nhà báo Trần Ngọc Trác ở Đà Lạt một người đam mê nhạc Trịnh đảm nhận. Anh Trác đề nghị cho anh photo tất cả tài liệu mà tôi sưu tầm được khi làm luận văn thạc sĩ Trịnh Công Sơn để làm tư liệu, ngày mai sẽ vào trường Đại học Quy Nhơn quay ngoại cảnh, tìm lại dấu vết cũ nơi Trịnh Công Sơn đã từng học thời gian 1962-1964. Phỏng vấn tôi xoay quanh luận văn thạc sĩ mà tôi đã làm về đề tại Trịnh Công Sơn.
25 Tháng Ba 202111:55 CH(Xem: 11485)
Đó là vào những ngày cả Hãng phim truyện VN như sôi sục lên trong giai đoạn tổ chức sản xuất bộ phim nhựa đen trắng “Tướng về hưu” dựa theo truyện ngắn cùng tên đang rầm rĩ dư luận xã hội của NHT. Sáng hôm ấy, đang ngồi họp xưởng đầu tuần theo thông lệ của Hãng, đồng chí bảo vệ ngó đầu vào nhắn: “Có nhà văn Nguyễn Huy Thiệp muốn gặp đạo diễn Nguyễn Anh Tuấn”.