- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

XUÂN VÀNG SON

16 Tháng Giêng 20259:35 CH(Xem: 1789)

XUÂN VÀNG SON

Trần C. Trí                                       



XUÂN VÀNG SON-CẨM TÂM

Xuân Vàng Son

Jadis au printemps doré

Tranh Cẩm Tâm



Chiều cuối năm—năm nay—tôi ngồi kề bên vuông cửa sổ. Tách trà còn ấm. Ngát hương sen. Tôi ngắm nhìn phố xá bên dưới lòng đường. Chiều ba mươi tháng Chạp. Con đường xứ người nhưng quen thuộc. Bảng tên đường—bên trên là dòng chữ lạ. Bên dưới mang tên quen. Trần Hưng Đạo. Thành phố Sài Gòn bây giờ thu nhỏ lại. Nhưng vẫn phấp phới cờ vàng bay. Thiên hạ nô nức tới lui. Kẻ bộ hành, người lái xe. Mấy ai còn nhớ. Đã năm mươi năm rồi. Đời viễn xứ. Làm sao còn thấy được năm mươi năm nữa. Sẽ về đâu. Những tà áo dài xuân xúng xính. Đàn bà. Đàn ông. Trẻ con. Ai cũng mặc. Người hân hoan. Ôm nhánh đào tươi. Kẻ vui mừng. Xách đôi bánh tét. Pháo chiều ba mươi đã bắt đầu rộ nổ. Đêm nay sẽ còn nổ vang hơn. Trong khung trời xứ lạ. Trong lòng người khắc khoải hoài hương. Hoài xuân cũ. Hoài thuở vàng son.

Tôi tưởng tượng hay sao. Mà thấy rõ ràng. Thanh đang đi trong làn người sắm Tết. Áo nhung mềm của một đoạn đời tôi si mê. Đắm đuối. Mắt em sáng ngời. Gương mặt rạng rỡ. Sức sống tràn đầy trong em. Nhưng trong tay em. Là một bàn tay khác. Tôi nhìn qua người ấy. Và biết rằng nỗi tuyệt vọng đã phủ chụp xuống cả đời tôi. Rồi em. Và hắn ta. Biến mất. Trả lại dòng người đang du xuân. Nhắc lại cho tôi nhớ. Em gần mà cũng rất xa. Từ nhà tôi đến nhà em chỉ cần đi mấy bước. Nhưng đó là những bước chân không bao giờ nhấc lên. Bởi nhấc lên cũng không bao giờ đến đích.

Rồi tôi cũng tưởng tượng hay sao. Tôi thấy Ái. Trong đám đông sắm Tết. Em ngồi trên chiếc xe lăn. Em trông buồn buồn. Lẫn một chút trách móc. Xa thế mà tôi cũng thấy được. Y như ngày xưa em nhìn tôi. Sau mấy ngày giận dỗi. Em bây giờ không có tuổi. Mà tôi cũng muốn thế. Thêm mấy mươi năm vào. Chẳng ích chi. Em không già đi nữa. Em dửng dưng giữa đám đông. Vì tôi vừa sực nhớ. Em đã chết từ lâu. Chết như chính lòng tôi đã chết. Lúc nhận được lá thư em. Gửi từ bên ấy. Em nói chuyện bâng quơ. Làm như mình ngày xưa chưa từng cuồng dại. Trong vòng tay của nhau. Chết kiểu nào. Rồi cũng giống như nhau.

Rồi tôi còn tưởng tượng thêm. Tôi nhìn ra An trong dòng người đông đúc. An vẫn có tuổi. An đã già. Chẳng khác gì tôi. Con gấu bông ngày xưa của tôi đâu rồi. Chỉ còn lại một người ngơ ngác. An làm gì trong phiên chợ chiều nay. Tôi nhìn em. Và nghe lòng lạnh hơn bao giờ. Giá ngày xưa tôi thấy được cái lạnh này. Nếu ai cũng biết trước được sẽ có ngày hôm nay. Thì ngày xưa đã không bao giờ có một sự bắt đầu nào. Làm sao tôi biết. Chỉ biết được là em vẫn còn đó. Như tôi. Nhưng kẻ quê nhà. Người quê xa. Thư từ qua lại. Chứa đầy những dòng chữ không hồn. Ngày xưa chữ nghĩa có hồn. Một chữ là một trời cảm xúc. Ngày nay mỗi chữ chỉ là sự kết hợp của nhiều mẫu tự. Nhạt thếch. Như căn nhà bỏ hoang. Như chiếc xe không người cầm lái. Như những cái hộp ký ức. Mở nắp nhìn vào trong. Ký ức nào đâu. Không còn thấy nữa.

Nhưng tôi không cần tưởng tượng. Cũng biết Hiền đang ở một vùng xa. Chia với tôi bầu trời Mỹ Quốc. Hai đứa bạn ngày xưa. Chơi với nhau từng trò chơi nhỏ. Giờ đầu đã bạc. Lâu lâu vẫn nhớ về nhau. Bạn bè đôi khi cũng là hệ luỵ. Không liên lạc cũng thấy nặng lòng. Còn những người bạn đã quay lưng. Tôi đã làm chi nên nỗi. Sự im lặng của người làm tôi thấy xót xa. Ừ, thì thôi. Người đã im lặng. Thì tôi cũng chỉ biết lặng im.

Hiền và tôi là bạn cùng lớp từ thời tiểu học. Học trò đứa nào cũng “mày tao” với nhau. Riêng hai đứa tôi lại gọi nhau là “trò” và xưng là “tui”. Trò trò. Tui tui. Mấy chục năm sau gặp lại. Giờ thì ông ông. Tôi tôi. Chưa bao giờ mày tao với nhau cả.

Vào trung học. Chúng tôi tạm thời xa nhau. Vì không học chung lớp nữa. Từ lớp Sáu đến lớp Chín. Đứa nào cũng mơ mộng đến lúc vào trung học đệ nhị cấp. Để được chọn ban theo sở thích. Ban C. Ban văn chương, ngoại ngữ. Đến lớp 10C. Chúng tôi gặp lại nhau. Thân hơn lúc trước. Được học bớt những môn khô khan như Toán. Lý. Hoá. Mỗi môn chỉ còn một tiếng trong tuần. Được học nhiều giờ Việt văn. Được học sinh ngữ một. Tiếng Anh. Sinh ngữ hai. Tiếng Pháp. Đi học trở nên thú vị hơn trước nhiều.

Một mùa xuân cũ. Trường kêu gọi làm bích báo xuân. Hiền bảo:

“Năm nay, mình phải làm điều gì thật mới lạ.”

“Lạ là sao?” tôi cười, “Bích báo là bích báo. Phải treo trên tường. Vậy mới gọi là ‘bích’. Không lẽ treo lên trần nhà?”

Mở ngoặc. Đây không phải là lần đầu Hiền và tôi làm báo với nhau. Mà cũng làm điều “mới lạ”. Ngày đó dân làm báo tài tử—những đứa như chúng tôi—thường chỉ làm báo viết tay. Nghĩa là chỉ có một bản. Hiền muốn có nhiều bản. Nhưng làm gì có tiền để in ronéo như báo của trường. Đừng nói chi in lành nghề như Tuổi Ngọc. Tuổi Hoa. Thấy trên báo Thiếu Nhi bày in báo bằng thạch. Hai đứa thích lắm. Nhưng thay vì in thử bằng thạch, hai đứa còn muốn đi xa hơn, táo bạo thí nghiệm in trên A Giao. Thế là đứa thì lo nấu A Giao, rót vào một cái nắp hộp bánh quy dẹt hình chữ nhật. Chờ cho đông. Chuẩn bị cho báo “lên khuôn”. Đứa thì hì hục ngồi biên bản thảo, viết bằng mực tím để in, như lời chỉ dẫn. Rốt cục, bản thảo nhoè nhoẹt trên khuôn. Không in ra được bản nào khác. Nhoè nhoẹt như những giọt nước mắt thất bại. Mà không được là mẹ của thành công.

Giờ thì làm bích báo. Mà làm sao mới gọi là mới lạ. Trong hai đứa, Hiền vẫn có đầu óc sáng tạo hơn. Hắn tài hoa, phiêu lãng. Tôi khuôn thước, nghèo tưởng tượng.

“Muốn lạ,” Hiền nói, “Lần này mình sẽ không làm báo trên giấy croquis, mà làm trên vải.”

Ừ thì làm trên vải. Mới lạ thật. Hai đứa xin tiền nhà. Ra chợ tìm vải rẻ để mua. Vải popeline trắng. Khổ một thước. Dài hai thước. Chắc đủ. Đem về nhà. Cùng nhau lúi húi làm tờ bích báo đầu tiên trên vải. Dùng bút lông đủ màu để viết và vẽ. Trải mảnh vải to tướng trên nền nhà. Nằm xoài trên đất để viết. Thu bài vở trong lớp. Còn dư bao nhiêu chỗ trên báo, Hiền và tôi sáng tác trám vào cho hết. Nếu tôi nhớ không lầm. Hồi đó còn có anh chàng Tuấn cận học cùng lớp. Hắn làm trưởng lớp. Và cũng thích văn chương. Có đóng góp bài cho bích báo. Tờ báo đầy đủ tiết mục như một tờ báo thật. Truyện ngắn. Thơ. Sưu tầm. Chuyện vui cười. Câu đố. Danh ngôn. Minh hoạ. Phần này là do bàn tay đầy hoa tay của Hiền thực hiện. Hình như tôi cũng có vẽ đâu đó trên tờ báo. Tất nhiên là không đẹp bằng tranh của Hiền.

Hắn viết những bài nào. Tôi không còn nhớ. Phần tôi, tôi vẫn nhớ rõ. Ngoài những bài lặt vặt, tác phẩm chính của tôi là một truyện ngắn. Mang tựa đề Chiều Cuối Năm. Sáng tác thẳng vào báo. Viết ngay lên vải. Không cần viết nháp. Truyện viết theo style Tuổi Ngọc. Lời văn thật lãng mạn. Không cần cốt truyện. Chỉ cần hai nhân vật. Em và anh. Chiều cuối năm. Em đến với anh. Hai đứa ngồi bên nhau. Ngắm ánh nắng vàng ruộm trong chiều ba mươi Tết. Không cần nói nhiều. Lâu lâu mới có một câu cho gọi là có đối thoại. Em và anh. Rất đỗi vô tư. Tuổi trẻ làm gì biết âu lo. Thấy Tết sắp về. Là biết mùa xuân đang đến. Có vậy thôi. Và mộng mơ. Phiêu bồng. Ngày mai sẽ được những phong bao đỏ. Sẽ nếm những miếng mứt ngọt ngào. Sẽ lâng lâng trong mùi pháo xuân khen khét. Nồng nồng. Nghe pháo Tết. Nghe nhạc xuân. Và nghe lòng rung nhẹ. Rất nhẹ. Vì một người đang ngồi cạnh mình. Cảm xúc thật mới mẻ. Mới như mùa xuân.

Vậy thôi. Rồi em ra về. Anh ngồi lại. Một mình. Buổi chiều cũng sắp tàn. Những hàng cây nghiêng nghiêng trong làn gió nhẹ. Một năm sắp hết. Tuổi trẻ làm sao thấu được cảm xúc về một kết thúc. Chỉ mong ngóng sự khởi đầu. Nắng tắt thì cứ tắt. Đêm cứ xuống. Còn có một sớm mai. Còn nhiều sớm mai khác. Đâu biết mỗi người chỉ có bao nhiêu sớm mai trong đời. Em đến chiều cuối năm. Anh chờ em. Hạnh phúc. Tôi viết truyện đó cũng trong một chiều cuối năm. Chiều cuối năm của một mùa xuân xưa cũ. Một mùa xuân rất xưa. Tôi có biết đâu. Đó là mùa xuân cuối cùng. Của miền Nam thanh bình. Của miền Nam tự do. Rồi từ đó về sau. Còn bao nhiêu chiều cuối năm nữa. Nhưng có điều gì đó. Không bao giờ là như thế nữa.

Cũng như chiều cuối năm bây giờ. Tờ âm lịch như bóng ma của quá khứ. Một hồn ma không siêu thoát nổi. Vẫn lảng vảng vật vờ trong hiện tại. Nhắc nhở về khung thời gian của một thế giới khác. Thế giới đó vẫn còn. Nhưng không phải là thế giới của tôi nữa. Của nhiều người khác nữa. Và ai cũng gượng cười đón xuân. Mà thật ra xuân nào đã đến. Ở đây vẫn là mùa đông. Tết quê nhà là lúc trời đã vào xuân. Ai cũng cho là vậy. Mùa xuân ở đây không đi theo tờ dương lịch, hay tờ âm lịch chỉ ngày tháng. Thiên nhiên không đi theo thời gian ở đây. Như ở bên nhà. Nhà nào. Nhà ai. Tôi tưởng tượng mình về lại quê hương. Đi ngang căn nhà cũ. Nhìn vào trong. Thấy chủ nhân mới. Đâu còn là nhà tôi. Chẳng khác chi gặp lại người xưa. Gặp lại Thanh. Gặp lại Ái. Gặp lại An. Gặp lại nhau. Và nhìn nhau bằng cặp mắt vô hồn. Như ngôi nhà không còn người thân quen đang ở.

Và tôi vẫn ngồi đây. Chiều cuối năm. Bên vuông cửa sổ. Tách trà sen đã cạn. Tôi nhìn xuống bao nhiêu là xe cộ chen nhau trên mặt đường. Bao nhiêu là người đang lao xao sắm Tết. Họ loang loáng như những chiếc bóng của chính mình. Họ bỏ tiền ra mua mùa xuân. Mua lại quá khứ. Mua lại hoài niệm. Mua lại tất cả những gì đã mất. Nhưng làm sao mua được. Những mùa xuân vàng son một thuở.

Trần C. Trí

Ý kiến bạn đọc
17 Tháng Giêng 20252:33 CH
Khách
Cám ơn nhà văn Trần C. Trí, đã cho tôi vài tiếng đồng hồ lạc trong hoài niệm. Thôi nhé, vẫn là "những ngày xưa thân ái, xin gửi lại cho ai..." Thân ái.
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
18 Tháng Tư 20244:07 CH(Xem: 11060)
On the evening of December 21, 1946, the Bach Mai radio resumed its operations somewhere in the province of Ha Dong after a day of silence. One of its broadcasts was Ho Chi Minh’s appeal to the Viets for a war of resistance. He reportedly said: The gang of French colonialists is aiming to reconquer our country. The hour is grave. Let us stand up and unify ourselves, regardless of ideologies, ethnicities [or] religions. You should fight by all means at your disposal. You have to fight with your guns, your pickaxes, your shovels [or] your sticks. You have to save the independence and territorial integrity of our country. The final victory will be ours. Long live independent and indivisible Viet Nam. Long live democracy.
17 Tháng Hai 202510:44 CH(Xem: 366)
Thu còn nhớ cả chiều xuân của Huế / Mùa đông trời se lạnh, nhớ không anh? / Tà áo bay phía Trường Tiền tan lớp / Hẹn anh về Vĩ Dạ ngắm mưa bay!
17 Tháng Hai 202510:14 CH(Xem: 328)
hãy giúp tôi cục cựa / súc gỗ cứng đơ đời / hãy em là thị lộ / xung trận tình đôi mươi
17 Tháng Hai 20259:06 CH(Xem: 74)
Tom Fawthrop là nhà báo, nhà hoạt động môi sinh người Anh, người bạn đồng hành bấy lâu với Nhóm Bạn Cửu Long. Anh đã tường trình về sông Mekong trong 12 năm qua với tư cách là nhà nghiên cứu và diễn giả tại các đại học ở Singapore, Thái Lan, Cam Bốt, và Việt Nam. Các bài viết của anh về lưu vực này đã được phổ biến rộng rãi trên các tạp chí Economist, The Diplomat và The Guardian. Tom cũng là nhà sản xuất cuốn phim tài liệu “Where have All the Fish Gone” về thảm họa trên sông Mekong.
17 Tháng Hai 202512:12 SA(Xem: 478)
Mấy hôm rày tôi không hát "ầu ơ ví dầu..." để ru cháu ngủ mà lại hay hát cái bài "Đón Xuân Này Tôi Nhớ Xuân Xưa". Cái thằng cu Ben em cu Tèo nghe êm tai mà "phê" vào giấc ngủ bình yên. Có lẽ do "ruột gan" của Ngoại nó có gởi qua đó để hát mà lị!
16 Tháng Hai 202511:59 CH(Xem: 309)
tôi đọc được một bài thơ hay / tôi tẩn mẩn dịch lại bằng google / (miễn phí) / vì google có nhiều cái đầu / còn tôi chỉ có một cái đầu / tôi chỉnh sửa lại chút ít / dù google có nhiều cái đầu / tôi vẫn cặm cụi sửa / (chỉ để một vài người rỗi hơi đọc)
16 Tháng Hai 202511:16 CH(Xem: 632)
từ em ngành ngon trơ vơ / quê hương anh đợi chiều ngơ ngẩn về / bóng đêm nghìn dặm sơn khê / đã che hết cả đường về xa khơi / bấy lâu lạc giữa cuộc đời / mà thương con nước xa vời đâu đây.
14 Tháng Hai 202510:57 CH(Xem: 1355)
Khi trái tim, nhốm màu tím nhạt / Là bắt đầu, ngày lên cổ tích / Những con sóng ôm hôn năm mới / Chiều đong đưa, xanh thấm màu chiều
13 Tháng Hai 20258:11 CH(Xem: 1132)
Tuổi yêu đương ngọt ngào thì mình đã qua rồi! Có thả hồn về dĩ vãng với một thời tuổi trẻ mình vẫn nhả ra thơ tình tha thiết đắm say không khác kẻ đang yêu đâu! Thật đấy! Văn nghệ sĩ mà! Lùi về dĩ vãng, hiện tại hay tương lai, nhập vai, hóa thân có thể đưa mình về thuở xuân xanh 18, hay bất kỳ đoạn đời nào. Trí tưởng tượng có thể đưa người sáng tác đi bất cứ đâu mà họ muốn.
13 Tháng Hai 20257:52 CH(Xem: 1413)
Chiều trời bảng lảng bóng hoàng hôn, / Tiếng ốc xa đưa lẫn trống dồn. / Gác mái, ngư ông về viễn phố, / Gõ sừng, mục tử lại cô thôn. / ** The sky nonchalantly turned crimson in the waning sun / Forlorn conches tooted amidst pressing sounds of drums / Stashing his oars, the fisherman headed back for the distant wharf / Tapping a horn, the buffalo boy returned to his hamlet, lonesome