- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

“HUYỀN THOẠI” THỜI MẠT VÀ ÔNG NHẠC SĨ CẦM ĐÁ TỰ GHÈ CHÂN MÌNH

01 Tháng Tám 20226:34 CH(Xem: 7572)

 nhung huyen thoai


“HUYỀN THOẠI” THỜI MẠT     
VÀ ÔNG NHẠC SĨ CẦM ĐÁ TỰ GHÈ CHÂN MÌNH     

Mai An Nguyễn Anh Tuấn        

 

 

Trong cái thời buổi “Mạt” đủ thứ này, biết bao hiện tượng được gọi là “văn hóa” giống như “Huyền thoại” liên tục nảy nở, khiến thiên hạ khóc dở mếu dở, cười trong chua chát, thậm chí lo âu và hoảng sợ đến thót tim…

T. cận tôi khi nhìn trên sân khấu trước phiên khai mạc kiêm bế mạc Đại hội 13 Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội ngày 27/7/2022, thấy một hình ảnh mà không tin vào mắt mình, tưởng là anh bạn quay phim nghịch ghép ảnh, nhưng hóa ra không phải thế!

Phải chăng là “Huyền thoại” lại xuất hiện?

Mấy năm trước, dân Thủ đô và du khách tứ xứ đã may mắn không bị tra tấn bởi một “Huyền thoại” kiểu đó: sau khi phim bom tấn Mỹ “Kong skull island” (Kông-đảo đầu lâu) đổ bộ vào VN, lãnh đạo ngành văn hóa ở Trái tim Tổ quốc đã nảy sáng kiến dựng bức tượng mô phỏng Kông khổng lồ từ phim, song bị dư luận phản đối dữ quá nên sáng kiến mới thui chột… Nhưng cái “đuôi” của “Huyền thoại” này còn lưu lại trong võng mạc của nhiều người có thị hiếu tồi lẫn thị hiếu tốt: đó là “Trái tim” làm bằng lông lá - chắc của con Kông kia rơi rớt lại…

Mới toanh toành toành, một ông điện ảnh nổi danh từng làm mưa làm gió phòng vé những phim quảng bá “chân ngắn chân dài váy dài váy ngắn” đã lên sóng quốc gia để lần này quảng bá cho chủ nghĩa “Ca-ve” cần được trở thành yếu tố văn hóa trong các gia đình ra sao… Rồi một bà tiến sĩ văn học cũng đăng đàn diễn thuyết về phẩm chất trí tuệ của những cô gái “chân dài óc ngắn” và phụ nữ làm nghề lao động chân tay - như một đề tài luận án tiến sĩ và góp vào cho đời sống tinh thần dân Hà Nội đang mệt mỏi một nguồn vui mới mẻ bằng “Huyền thoại” giật gân không kém ông điện ảnh kia!

Những “Huyền thoại” này được sinh ra cứ như có sự chỉ đạo của một “thượng tầng kiến trúc” nào đó nhằm giải nhiệt nỗi bức xúc về một vụ án liên quan tới “Con Bò”, hoặc cái dự án đưa người Hà Nội thời đại Kỹ thuật số đã bắt đầu quen với nhạc giao hưởng và phim có âm thanh lập thể (stereophonic sound) quay về không gian thời chiến tranh với âm thanh cưỡng bức, hay “Bảng vàng Hội đồng thơ báo FB Nhân loại”, v.v. Tất cả đều là những “huyền thoại” lố bịch khó tiêu hóa với một trí óc thông thường mà chỉ thời Mạt mới có nổi, chúng sản sinh và lan truyền với tốc độ phi mã!

Chợt nhớ đến cuốn sách “Những huyền thoại” của Roland Barthes; trong đó tác giả bảo rằng: Huyền thoại ngày nay (trong xã hội tư sản) là ngôn từ phi chính trị hóa… (Phùng Văn Tửu dịch, Nxb Tri Thức 2008, tr.345). Tôi thiển nghĩ: nếu ông R. Barthes được sống trong chế độ xã hội chủ nghĩa muôn vàn tươi đẹp của chúng ta, chắc ông sẽ có thêm nhiều dẫn chứng & luận cứ sinh động để bổ sung: Huyền thoại ngày nay là ngôn từ được chính trị hóa, bị chính trị lợi dụng, và đến lượt nó lợi dụng chính trị để tạo ra những tiếng cười của hài kịch - tiếng cười tống tiễn những rác rưởi, lố bịch, xấu xa với bản chất con người và cái bản chất mà xã hội cần có - như các thiên tài Mac & Enghen, ông tổ của một lý thuyết mà xã hội ta tôn thờ - đã từng tuyên ngôn một cách hùng hồn!

 

Sau khi trên mạng xã hội có lan truyền hình ảnh của nhiều nhân vật đang vướng vào vòng lao lý lại xuất hiện trên màn hình chính tại Đại hội Hội LHVHNT Hà Nội năm 2022, nhạc sĩ Lân Cường đã khẳng định: việc đưa ảnh các nhân vật này vào bản hợp xướng là cố ý của ông, để dẫn chứng về những đảng viên sa ngã, đồng thời sau đó khuyên phải lấy đó làm gương.

 

Rồi ông cảnh báo hùng hồn: “Những người nào đưa hình ảnh minh họa trong bài hát của tôi lên mạng xã hội nhưng lại không đưa kèm với lời của bài hát rõ ràng có ý xấu muốn bóp méo sự thật, bôi nhọ danh dự là nhạc sĩ của tôi…”

 

Tôi là người vốn rất kính trọng nhạc sĩ NLC, nhưng sau lời lý giải và cảnh báo trên, tôi chợt thấy thương hại ông. Giá như ông lặng im, để mọi chuyện chìm trong quên lãng… Nhưng ông đã làm cho mọi người nhận thấy rõ rằng: ông đã cầm đá tự ghè chân mình!

 

Vì sao vậy?

 

Xin thưa, ý đồ tư tưởng nghệ thuật của ông là rất quý, cần thiết, song việc thực hiện ý đồ đó - chắc là có cố vấn hình ảnh - đã đi ngược lại quy luật tối thiểu của nghệ thuật! Chưa kể tới chuyện, bằng giai điệu và ca từ như thế nhằm lên án những kẻ tội phạm có đắc địa hay không, có hiệu quả nghệ thuật hay không, chỉ riêng việc đưa hình ảnh các nhân vật ấy vào khuôn hình trang trọng dành cho lễ hội, theo lối minh họa rất thô thiển, thua kém cả những học trò mới tập làm báo hình, đã là điều phản cảm - nếu không muốn nói là phi nghệ thuật!

 

Phản cảm hơn nữa là, cái lời ca từ phê phán kia, chắc sẽ bị bập bõm trong hòa âm phối khí, khiến người nghe dường có cảm giác: những người bị lên án kia được đưa lên cận cảnh, ánh sáng chau chuốt như để tôn vinh họ, tựa như tôn vinh lãnh tụ vậy! Thực là cười ra nước mắt! Thực đáng thương thay cho nhạc sĩ!

 

Hóa ra, những ý đồ tốt đẹp & cao cả mà không có hình thức thể hiện phù hợp, lại đi ngược quy luật thẩm mỹ, thì hiệu quả sẽ phản thùng tác giả, hủy hoại ý đồ tác giả - đây chính là một dẫn chứng hùng hồn vậy!

 

 Mai An Nguyễn Anh Tuấn

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
05 Tháng Mười Một 201012:00 SA(Xem: 191430)
LTS: ... Nhân dịp cuộc đàm phán Việt-Hoa về Hoàng Sa và Trường Sa đang khởi sự - mà theo chúng tôi Việt Nam nên từ chối ký bất cứ một văn kiện tay đôi nào với Bắc Kinh,và cương quyết đòi hỏi một hội nghị quốc tế do Liên Hiệp Quốc bảo trợ, để tránh ô danh đời đời trong lịch sử dân tộc như cha con Hồ Quí Ly, Mạc Đăng Dung... xin trân trọng giới thiệu với quí độc giả thân quí những giải đáp thuần túy chuyên nghiệp về sử học của sử gia Vũ Ngự Chiêu. TẠP CHÍ HỢP LƯU
31 Tháng Mười 201012:00 SA(Xem: 84270)
ĐNV_5: Nếu một nhà xuất bản trong nước nhìn ra được giá trị thực của “ Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch” , và họ muốn in để phát hành trong nước, và điều kiện tiên quyết là phải có giấy phép. Mà để có được giấy phép xuất bản, họ phải "biên tập" lại nhiều đoạn, nhiều câu có tính chất "nhạy cảm" theo cách hiểu của nhà xuất bản, và trường hợp xấu nhất, là phải cắt đi một số chỗ. Vì nếu không, dù là một người có tâm huyết với đất nước hay một nhà xuất bản có nặng lòng với vấn đề chung, cũng không thể xuất bản được. Vậy quyết định của anh trong vấn đề này như thế nào, và tại sao?
08 Tháng Mười 201012:00 SA(Xem: 113884)
Đ êm Sài Gòn đứng đường bơ vơ Dòng người mênh mang không ngày yên lặng Còn con đường nào cho em Mộng mơ là trò chơi xa xỉ
13 Tháng Tám 201012:00 SA(Xem: 84055)
III. TUYÊN CÁO CHUNG 16/6/1963: Do áp lực Mỹ, từ giữa tháng 5/1963, Diệm đã gặp lãnh tụ Phật Giáo để thảo luận về 5 đòi hỏi ngày 10/5. Tuy nhiên, chế độ chỉ muốn kéo dài thời gian để vô hiệu hóa dần cuộc tranh đấu.
13 Tháng Tám 201012:00 SA(Xem: 95583)
IV. GIỌT NƯỚC LÀM TRÀN LY: Sau khi Nolting rời Việt Nam, anh em Diệm-Nhu quyết chào đón tân Đại sứ Lodge bằng vài món quà ngoạn mục. Hai món quà lớn nhất là cuộc tổng tấn công các chùa trên toàn quốc và công khai tiếp xúc với sứ giả Hà Nội.
13 Tháng Tám 201012:00 SA(Xem: 92045)
Cuộc tranh đấu của Phật Giáo năm 1963 là đề tài còn gây nhiều xúc động và tranh cãi. Tuy nhiên, tới nay vẫn chưa có nghiên cứu sử đích thực nào về đề tài này. Một trong những lý do là thiếu sử liệu. Tài liệu văn khố chưa hoàn toàn giải mật, và số người được tiếp cận tư liệu văn khố Đệ nhất Cộng Hòa không nhiều.
05 Tháng Tám 201012:00 SA(Xem: 99641)
( Người sống sót từ trận bom nguyên tử Hiroshima: Bà Tomiko Matsumoto ) LTS: Trần Huyền Sâm sinh năm 1973, hiện là Giảng viên Khoa văn trường Đại học Sư phạm Huế. Tác giả cuốn Tiếng nói thi ca (Nxb Văn học, 2002), giải thưởng Hội nhà văn Thừa thiên Huế 2003, và cuốn Lý luận văn học phương Tây - Tự sự học kinh điển (Nxb Văn học, 2010). Lần đầu tiên cộng tác với Hợp lưu.
30 Tháng Bảy 201012:00 SA(Xem: 82495)
Khi chúng ta đã thôi nhau anh mới chợt nhận ra Rằng mùa thu đổi sắc lá thành màu mái tóc em Tròn như một vòng trong xoắn ốc như bánh xe trong bánh xe Không kết thúc hoặc bắt đầu trên guồng quay không dứt
20 Tháng Bảy 201012:00 SA(Xem: 105889)
Nơi dòng sông mang dáng hình loang đường chỉ tay buổi chiều như tôi và em đã mơ rồi cùng gặp lại ở một nơi nào đó bậc cầu thang lặng câm nước của ngàn năm Thác Bạc hình như em khóc! lừng lững trên cao tóc cội buông dòng
23 Tháng Sáu 201012:00 SA(Xem: 104024)
Ta đang sống trong thời đại của xin lỗi. Dù xin lỗi do động lực nào thì cũng phải nhìn nhận là người được xin lỗi cũng phần nào nguôi ngoai, và người xin lỗi cũng thấy nhẹ nhõm phần nào. Và đấy là bước đầu đưa tới hòa giải.