- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

SỰ TIẾP NỐI CỦA “LEVIATHAN”: THỜI ĐẠI TRỐNG VẮNG TÌNH NGƯỜI

18 Tháng Hai 20224:41 CH(Xem: 7745)

maxresdefault-1513993260590


SỰ TIẾP NỐI CỦA “LEVIATHAN”:     
THỜI ĐẠI TRỐNG VẮNG TÌNH  NGƯỜI   
  
 Xem bộ phim Nga “Chống lại Tình yêu” ("Нелюбовь", 2017)     

Mai An Nguyễn Anh Tuấn     

 

Đó là cảm xúc mạnh nhất, là ấn tượng bao trùm trong tôi về bộ phim Nga “Chống lại Tình yêu” trên FB Khoanglangnuocnga, kể từ những cảnh dài không âm thanh ở đầu phim do máy quay lặng lẽ trượt qua hồ với những cây cối chìm trong băng tuyết, dưới mắt một cậu bé - tới cảnh cuối, sau cảnh tờ rơi tìm trẻ mất tích dán cột bê tông phủ tuyết, lại trở về cảnh đầu phim tựa trong thời tiền sử, giống như ở bộ phim "Leviathan" của chính đạo diễn bộ phim này: Andrey Zvyagintsev!

 

Bộ phim xoay quanh câu chuyện tấn bi kịch của một gia đình trẻ, và lý giải nguyên nhân cậu bé Alyosha đã bỏ nhà ra đi bởi không chịu đựng nổi sự hành hạ tinh thần khi thấy bố mẹ cãi nhau, lăng mạ nhau công khai như những kẻ thù địch, như đó là cách hữu hiệu và mau chóng thoát khỏi nhau để tìm đến Tình yêu “đích thực” của mình… Điều này, nhà phê bình phim người Nga Anton Dolin đã phân tích khá rõ trong bài viết “Chống lại Tình yêu - Bộ phim về sự trống rỗng” ở một tạp chí Điện ảnh: “Họ dường như sợ cô đơn và muốn có sự dịu dàng, quan tâm, ấm áp. Thật ra nhu cầu đó chính là sự tự lừa dối bản thân. Tình yêu của họ là một dạng ích kỷ lý trí, muốn giũ bỏ mọi yếu tố không cần thiết trong cuộc sống cũ. Vô cảm là biện pháp để quên đi mọi cảm xúc, và nếu được, hãy cứ sống mà không cần đến những cảm xúc” (Phan Bạch Yến dịch, FB Khoanglangnuocnga).

 

Nhưng theo tôi, nội dung ý nghĩa bộ phim không chỉ giới hạn ở đó; và nhà phê bình danh tiếng nọ chắc đã cố tình lờ đi điều này: các tác giả phim không muốn chỉ làm một phim tâm lý về sự tan rã gia đình, sự chạy theo tình cảm ích kỷ cá nhân, sự vô cảm trong quan hệ mẹ con, cha con, vợ chồng - dù họ đã làm được điều đó một cách sinh động, đầy thuyết phục - mà còn tham vọng “vẽ” lên một lối sống hiện đại đáng ghê sợ đang biến người ta thành những “robot” biết suy nghĩ: đó là sự dửng dưng của con người trước số phận của đồng bào, đồng loại. Tâm hồn họ tựa những tòa nhà bỏ hoang mà trong phim chúng bộc lộ tính biểu tượng âm thầm. Đây mới là thông điệp của đạo diễn: từ một bi kịch gia đình, bộ phim đã khái quát bi kịch của cả xã hội, gióng lên hồi chuông cảnh báo về hiện trạng người với người quay lưng lại với nhau; sự vô cảm từ những mối quan hệ thân thiết nhất trong gia đình sẽ dẫn đến sự hoang lạnh tình người toàn xã hội. Giữa một thế giới đầy bất ổn, những nạn nhân khốn khổ đang tự chèo chống một mình trong hoạn nạn liệu có cơ hội nào nhận được sự cảm thông từ bên ngoài, từ những người không cùng máu mủ, cùng dân tộc? Bộ phim đã vượt khỏi tầm một phim tâm lý xã hội bình thường để mang trong nó một cách đầy rung cảm ý nghĩa chính trị - xã hội lớn rộng, sâu sắc.

 

Xin hãy nhớ một trường đoạn phim nhiều ý nghĩa gần cuối phim: tại nhà Masha - cô người yêu của Boris, bà mẹ gạ con gái tìm cách moi tiền chồng mới để mở rộng diện tích, bởi “chỗ chúng ta ở đây chật như hũ nút” (cũng là kiểu người mẹ ích kỷ và ác nghiệt của Zhenya); cũng lúc đó, tại nhà chồng mới của Zhenya - mẹ chú bé đương mất tích, trên TV đang có một phóng sự truyền hình về cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Ukraine, các thành phố làng mạc bị phá hủy, hàng ngàn người chết, bánh mỳ phát miễn phí trộn với những thi thể bị xé nát, với lời kêu thét phẫn nộ trong nước mắt của một nữ công nhân: “Vì cái gì mà chúng tôi phải chết?”

 

Đôi vợ chồng mới đang chăm chú theo dõi thời sự kia đâu có thể ngờ rằng: đó là câu hỏi thét vào mặt tất cả những người đang sống yên bình, ấm áp, no đủ nơi có bể bơi và dụng cụ thể thao cao cấp - trong đó có họ, những người đã vô tình đứng vào hàng ngũ những kẻ dửng dưng hưởng thụ trước bao số phận bất hạnh, và chồng thêm vào nỗi bất hạnh kia bằng chính sự lạnh lẽo tình người của họ! Sự bất ổn, nỗi đau khổ của nhân loại sẽ còn tiếp diễn, những em bé ngây thơ sẽ còn bị mất tích, bị ném vào lò thiêu người của bọn phát xít mới, nếu như những người lớn đang tạm sống ở nơi yên ổn cứ rúc đầu trong nhu cầu cá nhân ích kỷ như một thứ “ung thư tinh thần” tới hồi vô phương cứu chữa! Chiến tranh, xung đột sắc tộc - tôn giáo, những lò lửa mới của lòng tham vô độ thời hiện đại sẽ còn đắc thắng khi tìm được “đồng minh” của chúng là những “Philixtanh” đời mới, những kẻ chỉ sống cho bản thân mình, trái tim băng giá trước nỗi khổ đau nhân loại - họ là sản phẩm của một thời đại khô cạn tình người, trống vắng tình thương, và họ cũng tham gia vào sự sinh sôi nảy nở của “con quái vật tinh thần” thời đại, khủng khiếp chẳng kém “Leviathan” mà trong đó, mọi giá trị cao quý của Con người đều trở thành vật mua bán - đổi chác! Ngay từ đầu phim, hình ảnh chú bé Alyosha một mình lang thang đi giữa một vùng ngoại ô Moskva ngập trong tuyết trắng đã gợi cho người xem sự cô đơn cùng cực của trẻ thơ giữa một bối cảnh thiên nhiên buốt giá; và tới kết phim, hình chú bé ấy trên tờ rơi tìm kiếm cùng dải lụa mỏng phất phơ mà cậu từng ném trên ngọn cây là còn nhắc nhở tới sự tồn tại của cậu, đã thực sự cứa vào lòng người về nỗi đau trước sự trơ trọi của cậu giữa cuộc đời lạnh giá - trong đó Tình thương đã bị cướp giật, bị đánh mất…

 

Mai An Nguyễn Anh Tuấn

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
26 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 81237)
C húng tôi tới thị xã Cẩm Phả vào hồi mười giờ sáng. Một cơn mưa bất thường ập xuống, làm như trời cũng cảm được lòng người, nhỏ những giọt nước mắt của trời để làm chất xúc tác cho những giọt nước mắt của người có dịp tuôn trào.
25 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 74938)
Ở mức độ cao hơn một tiểu thuyết khiêu dâm, Florence Dugas dẫn người đọc tiến dần đến chỗ thưà nhận nỗi đau và sự chối từ hiện hưũ, mà nguyên nhân bắt nguồn từ một tuổi thơ bất hạnh. Viết thẳng tay bằng một văn phong sống sượng - nhưng không trơ trẽn - Florence Dugas, với tự truyện Thống Muội , đã bóc trần mọi tình huống, gây xót xa, băn khoăn, trăn trở nơi người đọc. Là giáo sư kịch nghệ của hàn lâm viện kịch nghệ tại Pháp, cô cho xuất bản Thống Muội năm 1996, lúc 28 tuổi.
25 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 77233)
C uộc phỏng vấn Cổ Ngư, Thận Nhiên, và Đỗ Lê Anh Đào với những tiêu đề: "Trở về cùng nhịp thở đất nước; Thơ, con đường ngắn nhất ; Việt Nam, không chỉ là một cuộc chiến" đã được Hợp Lưu thực hiện...
25 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 81456)
"Tôi mang đất nước tôi trong tim như một chàng trai mang chiếc bào thai đôi. Đó là sự nối kết dị thường. Nối kết với quê hương tôi và vì vậy bào thai đôi này phải được che đậy, bóp nghẹt, công nhận và cũng đồng thời bị từ chối. Thế là ta mang nó như mang một đứa trẻ đã chết. Sự nối kết dị thường buộc tôi phải có mối quan hệ với một đất nước khác.
24 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 87292)
N gay sau khi tỉnh dậy, Aisawa đã đi tìm bố mẹ và những người thân của mình. Mỗi ngày cậu bé đều để lại lời nhắn trên giấy: “Con sẽ đến vào 11h ngày mai, xin hãy đợi con. Con sẽ đến vào ngày mai”. Những dòng chữ nhắn nhủ của cậu bé này đã khiến cho bất kỳ ai dù là cứng rắn nhất cũng phải rơi lệ.
23 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 83900)
B ắt chước nhà văn Song Thao, tôi dùng vỏn vẹn chỉ một chữ, làm tựa đề cho cuộc trao đồi này. Nhà văn Song Thao cư ngụ cùng thành phố với tôi, mặc dầu chẳng “cách hai đoạn đường dài”, mặc dù không “cách nhau một dậu mồng tơi”… nhưng gạt bỏ vấn đề địa hình nhiêu khê nọ, chúng tôi luôn gần kề trong gang tấc, bởi giản dị, chúng tôi cùng táy máy “vọc chữ” dưới ngôi nhà chung: Văn chương. Lần chuyện trò này, hình thành do hai điều: Thứ nhất, những người bạn phương xa của tôi vẫn thường dọ hỏi: Song Thao là ai? Thứ hai, cách đây mấy hôm, nhà văn chung “phường khóm” với tôi đã vừa in xong cuốn Phiếm số 9. Để câu chuyện đi gần với tinh thần “vui thôi mà” của cố thi sĩ Bùi Giáng, tôi tránh hỏi tới những vấn đề nặng nề, nghiêm trọng của tình hình đất nước. Hy vọng những người từng tủm tỉm cười khi đọc Phiếm, sẽ hay biết đôi điều về tác giả, vốn kín tiếng nhưng rất sung (hiểu ở nghĩa viết mạnh). Hồ Đình Nghiêm
22 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 116765)
H ình như tôi bắt đầu yêu anh. Rất mơ hồ, nhẹ nhàng. Thật lạ lùng khi tôi không muốn ngăn chặn sự phát triển của tình cảm âm thầm đó, mà như còn muốn vun đắp cho nồng nàn thêm. Tưởng vô tâm mà lại như cố tình. Tưởng đùa vui mà hóa ra lại đau đớn. Mà, đau đớn thật. Và vô duyên nữa. Cuộc đời đang bình thản êm đềm bên Matt tự nhiên bị xáo trộn, bị đảo tung mọi trật tự.
22 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 107166)
H ọ đã lặn ở một chiều sâu nhất mà họ có thể làm được. Họ không nói gì được với nhau. Người cha bao giờ cũng bám sát cạnh con, cái khoảng cách giữa hai người trước sau chỉ dài bằng đúng một chiều dài của người cha. Ông vừa lặn vừa nghĩ, một là cả hai cha con cùng thoát, hai là một mình nó thoát. Nhất định không phải chỉ một mình ta. Nó còn trẻ, nó cần sống hơn mình.
21 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 107449)
d ấu vết bàn chân trên lối đi không màu nhiều nỗi buồn trong anh đã nhập viện không có chỗ nằm sao nỗi buồn không chết ngay trên đường nhập viện mà đòi theo cái chết khốn nạn đời anh
21 Tháng Ba 201112:00 SA(Xem: 111530)
B iển tràn vào thành phố dải Phù Tang mặn chát lệ mùa khô ... Họ đã chết nhưng những nhành hoa Anh Đào vẫn thăng hoa nỗi khốn khó trước ngọn Phú Sĩ