- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

DÕI THEO CUỘC “TRƯỜNG-CHINH-THI-CA” CỦA ĐẶNG PHÚ PHONG

24 Tháng Mười 201912:27 SA(Xem: 14963)

dangphuphong-sach

Tôi vốn có xu hướng quý, trọng những tác giả mà, ngay tự tác phẩm đầu tay, đã cho thấy tài năng sáng chói của họ. Như Huy Cận với “Lửa Thiêng”; Xuân Diệu với “Phấn Thông Vàng”;  Vũ Hoàng Chương với “Thơ Say”; Đinh Hùng với “Mê Hồn Ca” hay Nguyên Sa, với “Thơ Nguyên Sa; v.v... Nhưng tôi cũng không giấu diếm rằng, tôi sẽ rất thất vọng, nếu sau đó, họ không có thêm tác phẩm ngang bằng hoặc, hay hơn tác phẩm đầu tay, dù với lý do gì.

Vì thế, căn bản, tôi vẫn nghiêng phần quý, trọng về những tác giả mà, sự nghiệp thi ca của họ, khởi đi, không cho thấy hoặc, không tạo được sự chú ý đáng kể. Nhưng, với thời gian, cuộc trường-chinh-chữ-nghĩa của họ, ngày một thành tựu, rực rỡ hơn. Tôi muốn gọi đó là khả năng “đường-trường”, hay sức “chạy-việt-dã” của những tài năng thi ca ấy.

Với tôi, ở trường hợp sau, gần đây nhất, có nhà thơ Đặng Phú Phong, với thi phẩm “tĩnh vật tôi. chờ một bàn tay.”



Chỉ một dấu chấm câu ngay nơi tựa thi phẩm, họ Đặng đã cho thấy chủ tâm mang lại cho tựa sách của ông hai mệnh đề. Điều chưa từng xẩy ra nơi những thi phẩm trước của ông. Sự hiển-thị trong câu thơ, có nhiều hơn một mệnh đề của Đặng Phú Phong, đã như những cửa khác, mở ra cho người đọc cơ hội không bị xuôi chảy, một dòng mà, tùy cảm quan, trình độ,… người đọc sẽ có được cho mình, nhiều cánh cửa hơn một câu thơ bình thường.

Cách tân này của họ Đặng, không chỉ duy nhất, nơi tựa sách. Nó thị-hiện rất nhiều ở dọc đoạn đường lao tác thi ca, qua thi phẩm mới này, của ông.

Nhưng, nỗ lực cách tân của Đặng Phú Phong cũng không chỉ phóng chiếu nơi hình thức ngữ pháp mà, nó còn mở tung, bay lên, cao hơn, xa hơn ở lãnh vực nội dung nữa:
.
tôi bỗng thân quen góc đợi chờ
góc đợi chờ hóa góc chia xa
vạt nắng buồn thiu. lỗi. thật thà”
(Trích “bởi sông không chảy về biển cả”)
.
Hoặc:
.
một sát na trôi. chưa phải ngắn
can gì em. cố. vội đi mau?”
.
tôi về. tôi có là tôi nữa?
.
thở dài. tim. khuất. rơi trong cỏ
để ướt sương mai trĩu nụ hoa”
(Trích “bởi sông không chảy về biển cả”)
.
Với tôi, thơ Đặng Phú Phong, hôm nay, không còn là thấp thoáng bình minh, hiểu theo nghĩa dò dẵm chân trời.

Với tôi, thơ Đặng Phú Phong, hôm nay, cũng không còn là buổi trưa, hiểu theo nghĩa đã đứng bóng, nên sẽ sớm xế chiều…


Mà, vẫn theo tôi, thơ Đặng Phú Phong, hôm nay, là một hành trình ngôn ngữ sắc xuống. Những luống-thi-ca được đào xới sâu hơn. Cô đọng hơn. Từ đó mạch nguồn so sánh, liên tưởng, ẩn dụ hiện ra như những thành tựu nóng hổi:
.
tôi cởi tôi
chợt ngẩn ngơ xa lạ
tôi cởi tôi
tĩnh lặng ngó vô thường”
(Trích “cởi áo”, trọn bài).
.
Hoặc:
.
tôi ly. em biệt đời sao vội
có hỏi trời xanh cũng chịu thôi
mấy cội thông già trơ mắt ngó
ly. biệt như đinh đóng suốt đời?”
 (Trích “ly. biệt chỉ mới là lạc nhau”)
 .
Từ đó, “tĩnh vật tôi. chờ một bàn tay”, hôm nay, mang đến cho người đọc, một thổ-ngơi, một đất, trời, một nắng, gió riêng. Chúng là những chứng-nhân của một ngôn-ngữ-lên-đường mới:    .


sóng rùng mình khi hoa trăng mọc
cát hoang mang né tránh dấu chân còng”
(…)
“đứng trước biển càng nồng mùi dâu bể
đất cằn khô, xin nhận máu tim này!”
(Trích “xin nhận máu tim này”)
.
Tự thân những bài thơ trong  trong “Tĩnh vật tôi. Chờ một bàn tay,” đã khước từ dòng quen, biệt ly suối cạn - - Để lao vào rộng lớn biển khơi. Thách thức sóng dữ:
.
“vị nồng hương gỗ mới
vỡ toang lồng ngực tươi
kevin ơi kevin”
(Trích “kevin ơi kevin”)
.
Tôi e rằng, có thể chính họ Đặng cũng không đoán trước được những gập ghềnh, bất trắc của hóa thân quyết liệt này. Nhưng, như con ngài tới ngày ra khỏi chiếc kén, để cánh bướm bay lên. Bay lên. Bay lên cùng sắc mầu lấp lánh ẩn dụ, hoán dụ (metonymy) hoặc nghịch dụ (irony)... Bay lên, khóc, cười với nhân gian. Bay lên, với vàng son kỷ niệm và, năm, tháng gương tan:  
.
mà em uyên ảo chao cây lá
tay đẹp cho buồn thánh giá nghiêng”
(Trích “đi giữa thanh tân em ảo uyên”)
.
Hoặc:
.
môi tìm môi nhóm lửa
nuột nà đóa linh lan”
(Trích “bóng ai buồn như núi”)
.
Tôi không nghĩ một người đọc khó tính, có thể sẽ đòi hỏi nhiều thêm nữa, những câu thơ lạ, từ thi phẩm mới này, của họ Đặng. Như:
.
đời. buổi sáng. hoang đường loài cánh cứng
buồn thiu tôi. chập choạng vỗ tay người”
(Trích “nếu giữ trăm năm. tình. cứ mới”)
.
Hoặc:


em vẫn cười như hoa buổi sớm
lọn tóc cong cong đêm Paris”
(Trích “đợi em”)
.
Hoặc:
.
vô thường từ bước chân dò dẫm
hòn đá đang lăn trả nợ người”
(…)
đã xa. xa mãi. xa không gặp!
im nghe tiếng sóng vỗ thinh không”
(Trích “nước mang tất cả vào dĩ vãng”)
.
Hoặc:

ngôn ngữ hai bờ rơm. nấm mọc”
(Trích “có một dòng sông trôi như tóc”)


Hoặc:


“tóc em thoang thoảng hương dâu chín
bóng dài con dốc gọi hoàng hôn
.
đưa tiễn ánh trời. vạt. vạt phai.
.
viên sỏi sủi tăm lời gửi gắm
nhẹ gió. buồn ai. sầu ngũ cung”
(Trích “nhẹ gió. buồn ai. sầu ngũ cung”)
.
Hoặc:
.
“tĩnh vật tôi. chờ một bàn tay
bàn tay thon trắng nhặt âm rơi
nắng biếc phủ non. hoa nhớ nụ
nữa mãn khai rồi. ai nhớ tôi?
(…)
tĩnh vật tôi. chờ một bàn tay
bàn tay vuốt mắt lúc ra đi
hương người sẽ thấm vô hồn phách
ấm mãi về bên kia cuộc đời”
(Trích “tĩnh vật tôi. chờ một bàn tay”)
.
Thơ Đặng Phú Phong, hôm nay, đã cho thấy rọi, sáng một mặt trời cảm thức mới. Lấp lánh đâu đó, một đêm mưa. Vọng âm đâu đó, một tiếng gõ trầm cảm. Hay rã rời một bước chân khuya, bất ngờ, khua vỡ trăng tâm-cảnh:
.
trang điểm cho buồn một cánh tay
(Trích “gặp bạn”)
.
Hoặc:
.
“đói bạn. ba năm hoa vẫn đợi
tách trà hâm nóng nghĩa hoa ngâu
vắng bạn café sao nhàn nhạt
vô thường. nghĩ cũng một niềm đau
(Trích “đói bạn”)
Vân vân…
.
Nếu thước đo tài năng một nhà thơ là cách-nói-khác thì, chỉ với những câu thơ tôi trích dẫn ở trên, cũng đủ cho thấy, cuộc trường-chinh-thi-ca của họ Đặng, đã vượt qua được chính mình. Tôi muốn nói, họ Đặng đã như “cá vượt vũ môn”…
.
Trước khi những-cánh-bướm-chữ-nghĩa Đặng-Phú-Phong, trả lại “vỡ toang lồng ngực tươi” cho… “kevin ơi kevin”, 

Du Tử Lê,
(Calif. Tháng 9-2019)
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
20 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 89223)
Không ai biết cuộc sống của ai đang xáo trộn. Không ai biết ai đang nghĩ gì. Người chồng không bao giờ biết người vợ vừa gối đầu lên tay mình vừa dâm hoan với sếp của ả trong giấc mơ. Gã sếp đô con, bụng cuộn lên những bó cơ và làm tình thì miễn bàn. Người chồng không bao giờ biết âm hộ của ả nóng bừng như muốn nổ tung ra. Mà biết cũng chẳng thể chết ai vì ả là vợ của anh ta.
19 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 110312)
(Gởi anh Huy & chị Minh) Câu thơ còn trong trí nhớ Như mùa thu mỗi năm lại về Theo tuần hoàn trời đất Như đôi mắt em buồn giấu kín Chịu đựng An phận Cuộc đời mình mùa xuân đi qua Rất xa, rất xa...
19 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 91164)
Thành phố nằm bên một rẻo biển miền Trung yên bình và tĩnh lặng. Những ngày gầ n đây bổng nhiên được khuấy động bởi mấy chú cá mập, không hiểu vì sao lại lang thang vào bờ, chúng lượn lờ nơi bãi tắm trước khuôn viên trường, là bãi du lịch của thành phố. Thỉnh thoảng chúng lại ruỗi theo sóng nước cợt nhã với con người. Có hôm một chú cá mập con nhá vào mông ai đó, có hôm lại ngoạm vào giò của kẻ nào bơi đến gần. Bạn tôi phán: đất này “linh kiệt”. Tôi cười vui: Đất lành chim đậu, biển lành cá mập làm tổ .
19 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 90632)
Trong tình bằng hữu nhiều năm với Huy, được sự đồng ý của chị Cao Xuân Huy và hai cháu Chúc Dung & Xuân Dung, bài viết thiên về khía cạnh y khoa này, nói về một Cao Xuân Huy khác, người bệnh Cao Xuân Huy chênh vênh trên con dốc của tử sinh, đã can trường chống chỏi với bệnh tật cho tới những ngày và giờ phút cuối cùng và đã ra đi với tất cả “phẩm giá”. NGÔ THẾ VINH
19 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 80955)
Cao Xuân Huy có người cha đi kháng chiến, để lại vợ con trong thành. Rồi, 1954, ông ngoại bị đấu tố, người cậu cấp bách đem cháu, 7 tuổi, vào Nam. Mẹ ở lại Hà Nội đợi bố. Về, nhưng người cha kháng chiến, gốc tư sản, địa chủ, không thể "can thiệp" cho người mẹ khỏi diện "tự lực cánh sinh" (như đi "kinh tế mới"). Rồi họ chia nhau con cái: mẹ để lại con gái cho bố, vào Nam với con trai. Xa cách, mỗi người lập một gia đình khác, có các con khác. Huy được cậu và bà ngoại nuôi. Như một định mệnh, chuyện nhà Huy trùng hợp với chuyện đất nước, với truyền thuyết Sơn tinh Thủy tinh, với bao gia đình thời chia đôi Nam-Bắc.
19 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 85420)
Thường, khi viết về một nhà văn, trong vai trò của một người làm phê bình, tôi chỉ quan tâm đến tác phẩm, đến văn bản. Đúng hơn là tôi quan tâm đến văn bản văn học, và cái cách mà tác giả của nó đã, cùng với các độc giả của mình, biến nó thành một tác phẩm văn chương. Tôi không quan tâm lắm đến tác giả.
19 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 86542)
Cánh đồng trải rộng mênh mông ngút ngàn, nhìn xa xa chỉ thấy sương mờ tựa mây lãng đãng bay thấp, lòa xòa bôi xóa nhạt nhòa đường viền chân trời. Thời xưa Cao Biền đã nhiều lần cỡi diều bay tới, tay cầm quạt giấy phất bằng lụa bạch, nan cánh quạt đúc bằng vàng khối tinh ròng, toan tính yểm đất.
09 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 77686)
Cuối cùng rồi tôi cũng đọc quyển hồi ký ấy, quyển hồi ký gắn liền với một cái tên suốt 25 năm dài. Làm như người ấy tái sinh với tên cũ dài hơn: Cao Xuân Huy Tháng Ba Gãy Súng.
07 Tháng Mười Hai 201012:00 SA(Xem: 99585)
Đọc truyện ngắn “ Trả lại tiền ” in trong tập truyện “ Vài mẩu chuyện ” của nhà văn Cao Xuân Huy (tạp chí Văn Học xuất bản, 2010), tôi không khỏi mỉm cười bởi cái phong cách khôi hài đen của câu chuyện—truyện của Cao Xuân Huy đa phần đều như thế...
12 Tháng Mười Một 201012:00 SA(Xem: 80588)
LTS: Bài phỏng vấn nhà thơ Đặng Hiền được thực hiện bởi nhà thơ Go Hyeong Ryeol Tổng biên tập tạp chí Thi Bình (The poet society of Asia ) trong số mùa Đông 2009. Phần chuyển ngữ do Giáo sư Tiến sĩ Yang Soo Bae thuộc đại học Pusan University of Foreign Studies tại Hàn Quốc biên dịch. Chúng tôi hân hạnh giới thiệu đến quí văn hữu và độc giả Tạp Chí Hợp Lưu.