Nắng
hực lửa, hơi nóng ngùn ngụt bốc lên từ đường phố phả vào mặt tôi rát bỏng.
Đặc sản Cambodia
với những chảo dế, khay nhện, những xâu chim nướng phơi những cái đầu trọc lóc
chen chúc trong thau, mùi ớt đỏ cay nồng. Tôi lợm giọng liên tưởng đến những cái đầu lâu với hốc mắt sâu thẳm
tôi vẫn nhìn thấy trên những trang sách diệt chủng. Angkor Wat huyền bí với
những tòa tháp hùng vĩ, tường thành đỗ nát, những rễ cây khổng lồ như vòi bạch
tuột quấn quanh đền đài bí ẩn. Đêm buông, dập diu các cô thiếu nữ lả lơi trong
vòng tay du khách trên phố Tây Siem Reap. Phố đêm Sài Gòn cũng vậy, cũng thác
loạn bia ôm, đèn mờ những cô bé từ miền Tây nai tơ, bung nở, căng tròn trong
tay khách.
Đền AngKor bổng chốc nổi tiếng khi Hollywood
marketing rầm rộ bộ phim Tomb Raider với diễn viên lừng danh Angelina Jolie thủ
vai nữ chính. Du khách khắp thế giới nườm nượp đỗ về.
Tôi chen chúc trong dòng du khách đủ sắc màu tha
thẩn khắp phố phường trong cái nắng hực lửa của đất này. Tôi thích ngồi lê trên
vỉa hè làm cốc nước Thốt nốt, ăn thử mấy que thịt nướng thơm lừng bên góc chợ,
chạy dưới cơn mưa bất chợt, vẫy rối rít bác tài xe Túk Túk, dạo thành phố về
đêm qua lời giới thiệu của người tài xế hiếu khách. Bác tài giống mấy anh nông
dân ở miệt vườn Nam Bộ nước tôi. Giọng miền Nam quá chuẩn
Xe băng qua những cánh đồng cỏ cháy về thủ đô Phnom
Penh, hai bên đường cây thốt nốt vươn mình trên trời xanh, sông đỏ ngầu phù sa,
xà lang đưa khách đông ngẹt trên bến cảng . Bạn tôi đã bỏ mình nơi nào trên
khúc sông này, nghe D kể bất ngờ trong đợt nghỉ quân đã gặp C, hai thằng bạn
học mừng rỡ vồ lấy nhau mà khóc.
Không biết C đã đuối sức trên dòng sông nào, có
phải khúc sông mà tôi đang đứng không C? Bạn đã bị lũ cuốn khi cùng đồng đội
băng qua sông, xác bạn giờ đây có lẽ đã là phù sa tưới tốt cho những cánh đồng
nước bạn.
Và T, T đã băng qua những cánh đồng nào trên đất Cambodia
này, đã bị dìm ở nơi đâu khi bạn cố vượt biên sang Thái Lan. Quân Khmer đã bắn
bạn hay chính người Việt mình giết. Có lẽ niềm hy vọng của gia đình, mong bạn
trở về giờ đây đã lắng. Nhưng lòng tôi vẫn đau khi nhớ đến cái Tết năm nào tôi
và H ghé thăm mong thắp cho bạn một cây nhang nhưng bàn thờ bạn không có. Ngày
ấy gia đình T vẫn tin bạn còn. Tôi biết, hai từ mất tích với người còn sống là một
bản án suốt đời chờ mong.
Tôi đi trên đất Cambodia, cố tìm hiểu lý do gì mà
tuổi trẻ thế hệ tôi đã bỏ mình nơi nước bạn.
Hoàng Cung Cambodia, tôi chết lặng trước tấm
bản đồ xứ Miên. Bao gồm đất nước tôi, trãi dài từ Miền Trung xuống Miền Nam
ngày xưa là đất của Cham Pa và Chân Lạp. Người Việt tôi khởi đầu từ nhà Trần,
nhà Nguyễn đã mở rộng bờ cõi như thế này đây… Và biết bao Vương triều đã sụp
đỗ, bao dân tộc bị xóa tan, cuộc đời như lớp sóng phế hưng, hợp tan, tan hợp…
Tự nhiên, chạnh lòng nghĩ đến ngày sau. Cho tôi xin đừng như bước chân Tây
Tạng.
BAN MAI
Cambodia, mùa hè 2012