- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

KÝ SỰ MIỀN ĐÔNG BẮC (2)

24 Tháng Mười Một 20219:38 CH(Xem: 9745)
Pho Co Dong Van -PHOTO  tee.luxubu
Đồng Văn - photo TEE.LUXUBU

Ban Mai      
KÝ SỰ MIỀN ĐÔNG BẮC (2)     

 

4.Phố cổ Đồng Văn


Chiều buông, từ cột cờ Lũng Cú chúng tôi phải quay lại ngã ba gần dinh vua Mèo để kịp đến cao nguyên đá Đồng Văn trước khi trời tối hẳn, đoạn đường khúc khuỷu, nguy hiểm vì đang thi công, người ta cho nổ mìn phá núi để mở rộng đường đèo. Trên núi cao chỉ cần mặt trời lặn thì bóng tối bao trùm, chỉ có đèn pha của xe chiếu vào vách núi, phía ngoài sương mù giăng phủ, một bên là núi một bên là vực sâu hun hút.

Trong xe mà tôi lạnh buốt, tôi cố gắng nhìn chăm chăm xuyên qua màn đêm tìm chút sự sống của con người qua ánh đèn loang loáng, nơi này chỉ có đá và đá, đá ngàn đời trãi dài trên cao nguyên Đồng văn những khối đá khổng lồ đen tuyền, lớp lớp vụt qua.

Gió rít qua cửa kính, bên ngoài rừng núi những hình thú quái dị, tôi như lạc vào chuyện đường rừng của Thế Lữ, của Lan Khai kể về những chuyện kinh dị của dân mạn ngược trong những năm đầu thế kỷ 20 mà tôi từng đọc khi còn niên thiếu.


Xe ngừng lại giữa phố cổ Đồng Văn, không khí náo nhiệt tưng bừng làm tôi ngạc nhiên. Một tuần qua tôi trôi từ ngọn núi này đến ngọn núi khác giữa lưng chừng tầng mây, qua các thành phố cao nguyên buồn hiu hắt, chợt trở về với ồn ào phố thị với nền văn minh con người mà cứ tưởng như mơ. Tôi sững sờ, làm sao trên ngọn núi đá cao chót vót sát biên giới Trung Hoa này lại còn lưu giữ một phố cổ cách đây hàng trăm năm như vậy.


Khách sạn tôi lưu trú nằm lọt thỏm giữa khu sầm uất của dân du lịch, tây balo, phố cổ Đồng Văn ban đêm nhìn như Hội An thu nhỏ, cũng kiểu nhà cột gỗ có hai tầng (tầng gác và tầng trệt), tường đắp bằng đất, hay bằng gạch, lợp mái ngói âm dương, lối kiến trúc mang đậm dấu ấn của cư dân bản địa và dân cư vùng Hoa Nam (Trung Quốc). Trước nhà cũng treo đèn lồng. Con phố chính hình chữ L này nằm bao bọc khu chợ do Pháp xây dựng từ đầu thế kỷ 20.

 

Nằm sâu vào bên trong trên đồi bên tay trái mới là nơi lưu giữ những ngôi nhà cổ trên dưới 100 năm tuổi, còn khoảng 20 căn. Đến Đồng Văn trễ, nên các bạn tôi ăn tối rồi vào quán cà phê bên chợ xem cuộc sống về đêm của người vùng núi, tôi lang thang đi tìm những căn nhà cổ vì sợ sáng hôm sau đi sớm sẽ không có thời gian, anh chị Tiết Hùng Thái chỉ cho tôi lối vào những khu nhà cổ, nơi này hoàn toàn tĩnh lặng, không gian mờ ảo tôi như lạc vào chốn xưa. Những ngôi nhà cổ đắp bằng đất, với những cánh cửa gỗ mục ruỗng, trước nhà dán giấy trừ tà ma như những ngôi nhà Trung Hoa cũ, lối đi hẹp quanh co, dốc đồi, thoạt nhìn giống như những ngôi làng cổ xây bằng đá trên núi cao tôi đã từng di du lịch qua đảo Palma Tây Ban Nha hay ngôi làng cổ Cordes-sur-Ciel ở thành phố Albi, Pháp đẹp như trong truyện tranh ngày xưa tôi thường đọc về Chú Gà Trống Goloa, hay trong truyện Xitrum.
Nhưng so sánh như vậy là quá khập khiễng vì ở Phương Tây họ lưu giữ bảo tồn những ngôi làng rộng lớn trên núi cao từ thời Trung cổ gần như nguyên vẹn, và biết cách khai thác du lịch hoàn hảo.


Còn chúng ta thì sao? Chúng ta có, nhưng không biết giữ gìn giá trị cổ xưa, tôi e rằng với đà du lịch tự phát thì vài chục ngôi nhà, vài con đường còn ghi dấu này có thể bị phá hủy hoàn toàn do sự ngu muội của con người gây ra.

 

Đêm Đồng Văn se lạnh, cái lạnh không buốt nhưng thấm từ từ, bạn sẽ thích thú khi ngồi bên thềm gạch cắn từng hạt dẻ rang còn bốc khói, ngắm các nam thanh nữ tú vùng đô thị, dân tây balo, dân phượt tò mò sà vào những hàng quán ven đường, ăn thử món thắng cố, nhấm chén rượu ngô, hay chìm đắm vào tiếng khèn của các đôi trai gái người Mông, người Mèo trong trang phục rực rỡ. Tôi cũng vậy, tôi cũng choàng khăn, ngồi trên bậc đá cũ của khu chợ xưa, tận hưởng khoảnh khắc đêm phố cổ Đồng Văn và biết rằng mình sẽ không bao giờ trở lại chốn này.

pho-co-dong-van-ha-giang-2
Phố cổ ĐỒNG VĂN

5. Những người bạn


Khi mùa Đông đến, không gì phải lo lắng khi lần đầu tiên bước chân lên vùng cao, bạn hãy tận hưởng cảm giác sảng khoái hít đầy lồng ngực mùi hương của núi rừng, của hoa cỏ. Những ngọn núi trùng điệp cứ trãi dài trước mắt bạn với những hình thù kỳ quái, chỉ toàn đá và đá mờ ảo trong làn sương. Tôi tự nghĩ đến mùa giá lạnh, mưa bão không biết người ta sẽ ăn gì khi xung quanh không có đất để canh tác. Với địa hình khô cằn như vậy, dân nơi này đói rét là chuyện thường tình. Thỉnh thoảng trên các tảng đá đen bóng nảy lên một ngọn cỏ, vụt lên một đóa hoa đỏ rực như những giọt máu.

 

Không có lúa để làm ra gạo, người vùng núi trồng các loại cây ra hoa, ra hạt để làm thực phẩm. Những cánh đồng ngô, những ruộng hoa tam giác mạch với những đóa hoa màu trắng nhỏ li ti, nó chính là thực phẩm quý của nơi này. Người ta lấy hạt của hoa tam giác mạch đem giã, xay thanh bột làm bánh. Chúng tôi dừng xe trên lưng chừng núi tạt vào một láng chợ ven đường, thích thú ngồi bên bếp than ăn chiếc bánh bò còn bốc khói, cô gái người Dao cho tôi biết, bánh bò này họ làm bằng hoa tam giác mạch, người ta hấp thành từng miếng dẹp to bằng cái dĩa nhỏ, rồi đem nướng trên bếp than. Bánh dẻo thơm lừng có vị ngon ngót, ngon hơn bánh bò ở miền xuôi. Tôi thấy họ còn làm bánh cốm bằng hạt hoa dền nữa.

 

Từ giã cao nguyên đá Đồng Văn, từ giã ngôi làng có “nhà của Pao” chúng tôi xuôi về Cao Bằng thành phố mà chúng tôi mong đợi, háo hức với địa danh thác Bản Giốc, nơi địa đầu của tổ quốc, cột mốc biên giới của đất nước, mà mỗi lần nghĩ đến chúng tôi đều cảm thấy đau.

 

Ngừng đây soi bóng bên giòng nước lũ
Cầu cao nghiêng dốc bên giòng sông sâu
Sầu vương theo sóng xuôi về cuối trời
Một vùng đau thương chốn làng cũ quê xưa
( Bên cầu biên giới – Phạm Duy)

 

Tiếng hát trầm ấm và những câu chuyện vui dọc đường của các anh chị làm chúng tôi bớt mệt suốt chuyến đi. Thật tình tôi cũng thấy mắc cỡ, nói là người trẻ trên xe nhưng sức chịu đựng của tôi thua xa các anh chị. Hàng ghế trước là vợ chồng anh chị họa sĩ Lê Triều Điển – Hồng Lĩnh hơn tôi gần 2 thập kỷ mà đến Lũng Cú là phăng phăng chạy xe honda ôm lên tận cột cờ để chụp pô hình kỷ niệm, cột mốc biên giới giữa hai nước Việt - Trung. Họa sĩ Lê Triều Điển được mệnh danh là họa sĩ của miền châu thổ, tranh của anh là những sắc màu phù sa của miệt sông nước miền Tây Nam Bộ.

 

Hàng thứ hai là anh chị Nguyễn Minh Nữu – Kim Mai từ Washinton DC về đến Sài Gòn là tháp tùng ra Bắc ngay, vậy mà suốt dọc đường anh chị kể chuyện dí dỏm với những pha gay cấn cười đau bụng, bên ngoài anh khác xa với tác giả “Thương quá Sài Gòn” suy tư, nhiều trăn trở: “Đi là tìm một cái gì mới, khung cảnh mới, đời sống mới, xã hội mới và rung cảm mới. Còn Về là được sống lại chính mình của một thời đã qua. Về là hồi sinh…”. Có lẽ khi trở về là “được thở và được vui buồn một lần nữa cái tuổi thanh xuân đã qua của mình” nên anh chị vui đến vậy. (1)

Đi cùng xe có bạn nối khố với anh Nữu là anh chị Đoàn Văn Khánh – Carol Kim cặp tài tử của đoàn lúc nào cũng có những pô hình độc đáo, selfie mọi lúc mọi nơi.

 

Năm mười, mười lăm hai mươi
Tôi che mắt kiếm em cười rất trong
Con trăng sớm biết mặn nồng
Bay ngang một sợi mây hồng như mơ ơ ơ...

Thương em xé vở học trò
Đêm khuya cắn bút làm thơ tỏ tình
Trên giòng lục bát mông mênh
Gọi mưa về lá hồn nhiên ngủ vùi

Năm mười, mười lăm hai mươi...
Có người xanh tóc yêu người tóc xanh
(2)

 

Tôi không ngờ bài hát hồi nhỏ thế hệ tôi thường ê a hát lại là thơ của anh Đoàn Văn Khánh, cây MC của tạp chí Quán Văn.


Ngồi phía dưới tôi là ông anh Lương Minh hiền lành, tốt bụng đúng chất miền tây Nam Bộ, chuyên gia viết về các ngôi chợ Việt Nam. Nhìn anh bệ vệ như vậy nhưng xuống xe là xách máy đi tác chiếc cho các cô em, nhanh nhẹn còn hơn tôi nữa. Nếu không kể đến cô chị Diệu Nữ thiệt thà và cô em Kim Hoàng “người mẫu thời trang” của cả đoàn là một thiếu sót. Cả hai từng là cô giáo, là bạn đọc thân thiết của Quán Văn.

 

Dọc con đường Đông Bắc hiểm trở nếu không có những anh chị cùng chuyến xe vui như trẩy hội như trên chắc tôi đã không chịu nổi. (3)

BAN MAI 

 (Còn tiếp)

 

-----------

(1)  Bút ký “Thương quá Sài Gòn” Nguyễn Minh Nữu

(2)  Bài hát “Những Tối Hoa Xưa” thơ Đoàn Văn Khánh, nhạc Nguyễn Quyết Thắng.

(3)  Đoàn đi Đông Bắc gồm có 4 xe, 39 người; đoàn tôi đi xe số 2 gồm 10 người.

 

 

 

 

 

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
08 Tháng Ba 20216:50 CH(Xem: 12784)
Nói tới thành tựu của một nền văn học, người ta chỉ nhắc tới những nhà văn, nhà thơ nhưng có lẽ không thể không nhắc tới những bà Tú Xương của mọi thời đại với bao nhiêu công khó hy sinh của họ.
03 Tháng Ba 202112:01 SA(Xem: 10933)
Tôi nhớ rõ ràng như chỉ mới hôm qua. Những năm còn bé nhỏ ở tuổi 12. Có một chiều, tôi ôm con gà đứng khóc tỉ tê, khóc sướt mướt, dai dẳng trước căn lều của người hàng xóm. Đã qua không biết bao nhiêu thăng trầm, trôi nổi của những tháng năm dài… Vậy mà sự rúng động trong trái tim bé nhỏ của tôi vẫn y nguyên, vẫn còn như rất mới.
02 Tháng Ba 202111:49 CH(Xem: 11676)
Năm ấy tôi chỉ mới tuổi mười ba, đang học lớp đệ lục trường Nữ trung học Quy nhơn. Cái tuổi be bé mới lớn ấy đã biết mộng mơ nhưng chưa biết chút chút nào về tình yêu đôi lứa cả. Thế nhưng tôi lại có một buổi thuyết trình về tình yêu và đó lại là một kỷ niệm tôi thương của thuở học trò.
20 Tháng Hai 20213:06 CH(Xem: 11476)
Dù Marquez phải sống lưu vong ở Mễ Tây Cơ, 30 năm cuối cuộc đời vì chống độc tài tham nhũng, dù ông bị thuyết Cộng Sản mê hoặc, dù Colombia và cả đại lục Nam Mỹ không nước nào theo Cộng Sản, nhưng khi ông mất năm 2014, ông vẫn là niềm hãnh diện của họ. ...Năm 1991, Liên Sô Cộng Sản tan rã, là một thất vọng nảo nề cho Marquez. Không hiểu sau đó ông có phản tỉnh không khi nhìn lại còn một vài nước còn theo chế độ cộng sản như Cuba, Triều Tiên, Việt Nam, Trung Hoa, độc tài và tham nhũng còn gấp trăm lần so với chế độ mà ông sống thời ông còn ở Colombia.
11 Tháng Hai 202111:43 CH(Xem: 11425)
Aó tím ơi! Tôi đã mất em trong cuộc đời này nhưng tôi vẫn hạnh phúc vì em thường trực trong trái tim rách nát này. Bên cửa sổ trăng đã lặn, chồi non mơn mởn hàng cây trong gió bấc rét mướt. Ừ nhỉ… Tháng chạp đã tàn…
29 Tháng Mười Hai 20209:09 CH(Xem: 13333)
Như những cô học trò nhỏ, áo trắng điệu đà tha thướt. Tôi còn có thêm giọng nói êm êm, thanh thoát và dịu dàng. Chúng tôi, những cô thiếu nữ đẹp như trăng, sáng rỡ và líu lo những khi tới lớp, những lúc tan trường… / Thày đứng lớp Kim Văn, hai lần một tuần. Chúng tôi chờ giờ của Thày, như đợi chờ để được nghe những vần thơ trác tuyệt và để học trong cuốn sách đặc sắc, mỏng, nhưng tràn đầy những nét tinh hoa... / Thày không giáo điều, không nhất định cứ giảng dạy đúng theo chương trình của Bộ Giáo Dục đưa ra. Những thứ mà với chúng tôi đã gần như nhàm chán. Ngoại trừ có lần Thày giảng và bàn rất vui, rất dí dỏm về Tây Môn Khánh và Phan Kim Liên trong Kim Bình Mai…
23 Tháng Mười Hai 20209:35 CH(Xem: 11443)
Mùa gió! gió nhiều hơn bình thường, thậm chí nếu nàng không đứng vững, gió có thể làm nàng ngã, giờ thì một cơn gió cũng có thể làm nàng ngã… / Buổi sáng! Nàng nghe thấy tiếng gió tạt vào khung cửa, thi thoảng có tiếng rít của lá cây rừng, tuyệt nhiên không có một tiếng chim, nàng nghĩ “giá mà có một tiếng chim, nàng sẽ đáp lời nó”. Cuối cùng thì không có tiếng chim nào ngoài tiếng rít của gió… nàng co hai chân sát tận ngực, chắc giờ này anh đang bắt đầu chuyến hành trình của mình!
23 Tháng Mười Hai 20201:49 SA(Xem: 11512)
Tôi yêu cây Khế, yêu từ thuở ấu thời cho đến bây giờ vẫn mãi còn yêu. Chiều hôm qua ngang qua nhà xưa của ba mẹ ở đường Phan bội Châu trời bỗng đổ mưa to; tôi đứng đụt mưa trước hiên nhà cũ, lòng chợt chùng xuống nhớ nhung kỷ niệm của một thời xa xôi và tôi nhớ cây Khế. Đó là kỷ niệm của tôi.
13 Tháng Tám 20203:03 CH(Xem: 14605)
Mãi tới năm 2010, hơn 45 năm sau, chúng tôi mới có dịp quay lại Phú Quốc. / Chuyến bay hôm đó, ngồi trong một máy bay cánh quạt của Nga, gần giống như máy bay DC3 thời xưa của Air Vietnam, nhưng xập xệ hơn nhiều. Bầu trời vẫn xanh, nắng vẫn rực rỡ, những đám mây vẫn bạc trắng tinh. Phía dưới những thị trấn nhỏ mới mọc lên bên các nhánh Cửu Long Giang. Ruộng đồng xanh mát không còn những hố bom đạn loang lổ như ngày xưa.
02 Tháng Sáu 20209:59 CH(Xem: 14583)
Ve, loài côn trùng quen thuộc với tôi từ tấm bé, nhưng vì sao lại gọi là ve sầu thì tôi không rõ lắm. Mãi sau này biết sầu, mới dần dà nhận ra (!) Ngày xưa rất xưa, thời dân làng chỉ nhận tin qua giọng loa vang vang sau tiếng cốc cốc của mỏ làng vào rạng sáng hay lúc chiều sập tối, thủa tôi còn loăng quăng bám chéo áo ngoại ra vườn, tiếng ve đã in vào trí óc non nớt của tôi rồi.