- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

KÝ SỰ MIỀN ĐÔNG BẮC (2)

24 Tháng Mười Một 20219:38 CH(Xem: 9739)
Pho Co Dong Van -PHOTO  tee.luxubu
Đồng Văn - photo TEE.LUXUBU

Ban Mai      
KÝ SỰ MIỀN ĐÔNG BẮC (2)     

 

4.Phố cổ Đồng Văn


Chiều buông, từ cột cờ Lũng Cú chúng tôi phải quay lại ngã ba gần dinh vua Mèo để kịp đến cao nguyên đá Đồng Văn trước khi trời tối hẳn, đoạn đường khúc khuỷu, nguy hiểm vì đang thi công, người ta cho nổ mìn phá núi để mở rộng đường đèo. Trên núi cao chỉ cần mặt trời lặn thì bóng tối bao trùm, chỉ có đèn pha của xe chiếu vào vách núi, phía ngoài sương mù giăng phủ, một bên là núi một bên là vực sâu hun hút.

Trong xe mà tôi lạnh buốt, tôi cố gắng nhìn chăm chăm xuyên qua màn đêm tìm chút sự sống của con người qua ánh đèn loang loáng, nơi này chỉ có đá và đá, đá ngàn đời trãi dài trên cao nguyên Đồng văn những khối đá khổng lồ đen tuyền, lớp lớp vụt qua.

Gió rít qua cửa kính, bên ngoài rừng núi những hình thú quái dị, tôi như lạc vào chuyện đường rừng của Thế Lữ, của Lan Khai kể về những chuyện kinh dị của dân mạn ngược trong những năm đầu thế kỷ 20 mà tôi từng đọc khi còn niên thiếu.


Xe ngừng lại giữa phố cổ Đồng Văn, không khí náo nhiệt tưng bừng làm tôi ngạc nhiên. Một tuần qua tôi trôi từ ngọn núi này đến ngọn núi khác giữa lưng chừng tầng mây, qua các thành phố cao nguyên buồn hiu hắt, chợt trở về với ồn ào phố thị với nền văn minh con người mà cứ tưởng như mơ. Tôi sững sờ, làm sao trên ngọn núi đá cao chót vót sát biên giới Trung Hoa này lại còn lưu giữ một phố cổ cách đây hàng trăm năm như vậy.


Khách sạn tôi lưu trú nằm lọt thỏm giữa khu sầm uất của dân du lịch, tây balo, phố cổ Đồng Văn ban đêm nhìn như Hội An thu nhỏ, cũng kiểu nhà cột gỗ có hai tầng (tầng gác và tầng trệt), tường đắp bằng đất, hay bằng gạch, lợp mái ngói âm dương, lối kiến trúc mang đậm dấu ấn của cư dân bản địa và dân cư vùng Hoa Nam (Trung Quốc). Trước nhà cũng treo đèn lồng. Con phố chính hình chữ L này nằm bao bọc khu chợ do Pháp xây dựng từ đầu thế kỷ 20.

 

Nằm sâu vào bên trong trên đồi bên tay trái mới là nơi lưu giữ những ngôi nhà cổ trên dưới 100 năm tuổi, còn khoảng 20 căn. Đến Đồng Văn trễ, nên các bạn tôi ăn tối rồi vào quán cà phê bên chợ xem cuộc sống về đêm của người vùng núi, tôi lang thang đi tìm những căn nhà cổ vì sợ sáng hôm sau đi sớm sẽ không có thời gian, anh chị Tiết Hùng Thái chỉ cho tôi lối vào những khu nhà cổ, nơi này hoàn toàn tĩnh lặng, không gian mờ ảo tôi như lạc vào chốn xưa. Những ngôi nhà cổ đắp bằng đất, với những cánh cửa gỗ mục ruỗng, trước nhà dán giấy trừ tà ma như những ngôi nhà Trung Hoa cũ, lối đi hẹp quanh co, dốc đồi, thoạt nhìn giống như những ngôi làng cổ xây bằng đá trên núi cao tôi đã từng di du lịch qua đảo Palma Tây Ban Nha hay ngôi làng cổ Cordes-sur-Ciel ở thành phố Albi, Pháp đẹp như trong truyện tranh ngày xưa tôi thường đọc về Chú Gà Trống Goloa, hay trong truyện Xitrum.
Nhưng so sánh như vậy là quá khập khiễng vì ở Phương Tây họ lưu giữ bảo tồn những ngôi làng rộng lớn trên núi cao từ thời Trung cổ gần như nguyên vẹn, và biết cách khai thác du lịch hoàn hảo.


Còn chúng ta thì sao? Chúng ta có, nhưng không biết giữ gìn giá trị cổ xưa, tôi e rằng với đà du lịch tự phát thì vài chục ngôi nhà, vài con đường còn ghi dấu này có thể bị phá hủy hoàn toàn do sự ngu muội của con người gây ra.

 

Đêm Đồng Văn se lạnh, cái lạnh không buốt nhưng thấm từ từ, bạn sẽ thích thú khi ngồi bên thềm gạch cắn từng hạt dẻ rang còn bốc khói, ngắm các nam thanh nữ tú vùng đô thị, dân tây balo, dân phượt tò mò sà vào những hàng quán ven đường, ăn thử món thắng cố, nhấm chén rượu ngô, hay chìm đắm vào tiếng khèn của các đôi trai gái người Mông, người Mèo trong trang phục rực rỡ. Tôi cũng vậy, tôi cũng choàng khăn, ngồi trên bậc đá cũ của khu chợ xưa, tận hưởng khoảnh khắc đêm phố cổ Đồng Văn và biết rằng mình sẽ không bao giờ trở lại chốn này.

pho-co-dong-van-ha-giang-2
Phố cổ ĐỒNG VĂN

5. Những người bạn


Khi mùa Đông đến, không gì phải lo lắng khi lần đầu tiên bước chân lên vùng cao, bạn hãy tận hưởng cảm giác sảng khoái hít đầy lồng ngực mùi hương của núi rừng, của hoa cỏ. Những ngọn núi trùng điệp cứ trãi dài trước mắt bạn với những hình thù kỳ quái, chỉ toàn đá và đá mờ ảo trong làn sương. Tôi tự nghĩ đến mùa giá lạnh, mưa bão không biết người ta sẽ ăn gì khi xung quanh không có đất để canh tác. Với địa hình khô cằn như vậy, dân nơi này đói rét là chuyện thường tình. Thỉnh thoảng trên các tảng đá đen bóng nảy lên một ngọn cỏ, vụt lên một đóa hoa đỏ rực như những giọt máu.

 

Không có lúa để làm ra gạo, người vùng núi trồng các loại cây ra hoa, ra hạt để làm thực phẩm. Những cánh đồng ngô, những ruộng hoa tam giác mạch với những đóa hoa màu trắng nhỏ li ti, nó chính là thực phẩm quý của nơi này. Người ta lấy hạt của hoa tam giác mạch đem giã, xay thanh bột làm bánh. Chúng tôi dừng xe trên lưng chừng núi tạt vào một láng chợ ven đường, thích thú ngồi bên bếp than ăn chiếc bánh bò còn bốc khói, cô gái người Dao cho tôi biết, bánh bò này họ làm bằng hoa tam giác mạch, người ta hấp thành từng miếng dẹp to bằng cái dĩa nhỏ, rồi đem nướng trên bếp than. Bánh dẻo thơm lừng có vị ngon ngót, ngon hơn bánh bò ở miền xuôi. Tôi thấy họ còn làm bánh cốm bằng hạt hoa dền nữa.

 

Từ giã cao nguyên đá Đồng Văn, từ giã ngôi làng có “nhà của Pao” chúng tôi xuôi về Cao Bằng thành phố mà chúng tôi mong đợi, háo hức với địa danh thác Bản Giốc, nơi địa đầu của tổ quốc, cột mốc biên giới của đất nước, mà mỗi lần nghĩ đến chúng tôi đều cảm thấy đau.

 

Ngừng đây soi bóng bên giòng nước lũ
Cầu cao nghiêng dốc bên giòng sông sâu
Sầu vương theo sóng xuôi về cuối trời
Một vùng đau thương chốn làng cũ quê xưa
( Bên cầu biên giới – Phạm Duy)

 

Tiếng hát trầm ấm và những câu chuyện vui dọc đường của các anh chị làm chúng tôi bớt mệt suốt chuyến đi. Thật tình tôi cũng thấy mắc cỡ, nói là người trẻ trên xe nhưng sức chịu đựng của tôi thua xa các anh chị. Hàng ghế trước là vợ chồng anh chị họa sĩ Lê Triều Điển – Hồng Lĩnh hơn tôi gần 2 thập kỷ mà đến Lũng Cú là phăng phăng chạy xe honda ôm lên tận cột cờ để chụp pô hình kỷ niệm, cột mốc biên giới giữa hai nước Việt - Trung. Họa sĩ Lê Triều Điển được mệnh danh là họa sĩ của miền châu thổ, tranh của anh là những sắc màu phù sa của miệt sông nước miền Tây Nam Bộ.

 

Hàng thứ hai là anh chị Nguyễn Minh Nữu – Kim Mai từ Washinton DC về đến Sài Gòn là tháp tùng ra Bắc ngay, vậy mà suốt dọc đường anh chị kể chuyện dí dỏm với những pha gay cấn cười đau bụng, bên ngoài anh khác xa với tác giả “Thương quá Sài Gòn” suy tư, nhiều trăn trở: “Đi là tìm một cái gì mới, khung cảnh mới, đời sống mới, xã hội mới và rung cảm mới. Còn Về là được sống lại chính mình của một thời đã qua. Về là hồi sinh…”. Có lẽ khi trở về là “được thở và được vui buồn một lần nữa cái tuổi thanh xuân đã qua của mình” nên anh chị vui đến vậy. (1)

Đi cùng xe có bạn nối khố với anh Nữu là anh chị Đoàn Văn Khánh – Carol Kim cặp tài tử của đoàn lúc nào cũng có những pô hình độc đáo, selfie mọi lúc mọi nơi.

 

Năm mười, mười lăm hai mươi
Tôi che mắt kiếm em cười rất trong
Con trăng sớm biết mặn nồng
Bay ngang một sợi mây hồng như mơ ơ ơ...

Thương em xé vở học trò
Đêm khuya cắn bút làm thơ tỏ tình
Trên giòng lục bát mông mênh
Gọi mưa về lá hồn nhiên ngủ vùi

Năm mười, mười lăm hai mươi...
Có người xanh tóc yêu người tóc xanh
(2)

 

Tôi không ngờ bài hát hồi nhỏ thế hệ tôi thường ê a hát lại là thơ của anh Đoàn Văn Khánh, cây MC của tạp chí Quán Văn.


Ngồi phía dưới tôi là ông anh Lương Minh hiền lành, tốt bụng đúng chất miền tây Nam Bộ, chuyên gia viết về các ngôi chợ Việt Nam. Nhìn anh bệ vệ như vậy nhưng xuống xe là xách máy đi tác chiếc cho các cô em, nhanh nhẹn còn hơn tôi nữa. Nếu không kể đến cô chị Diệu Nữ thiệt thà và cô em Kim Hoàng “người mẫu thời trang” của cả đoàn là một thiếu sót. Cả hai từng là cô giáo, là bạn đọc thân thiết của Quán Văn.

 

Dọc con đường Đông Bắc hiểm trở nếu không có những anh chị cùng chuyến xe vui như trẩy hội như trên chắc tôi đã không chịu nổi. (3)

BAN MAI 

 (Còn tiếp)

 

-----------

(1)  Bút ký “Thương quá Sài Gòn” Nguyễn Minh Nữu

(2)  Bài hát “Những Tối Hoa Xưa” thơ Đoàn Văn Khánh, nhạc Nguyễn Quyết Thắng.

(3)  Đoàn đi Đông Bắc gồm có 4 xe, 39 người; đoàn tôi đi xe số 2 gồm 10 người.

 

 

 

 

 

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
13 Tháng Hai 202411:21 CH(Xem: 1666)
Tôi còn nhớ một cái Tết năm xưa, tôi lái xe đưa gia đình từ Seattle xuống Tacoma một thành phố lân cận để đến lễ đầu năm tại một ngôi chùa và chọn cho đúng hướng xuất hành năm mới. Ngôi chùa này và nhà sư trụ trì còn trẻ, lại là một nhà thơ mà tôi đã nghe một người bạn nhắc đến và đây là lần đầu chúng tôi đến lễ. Tên chùa là Phước Huệ, nhà sư trụ trì có pháp danh là Thích Phước Toàn, hai cái tên thật là chân phương. Danh vị của nhà sư là Tỳ Kheo, khác với nhiều chùa các vị trụ trì đều là Hòa Thượng hay Thượng Tọa, điều đó không có gì khác biệt đối với sự hâm mộ của tôi với nhà sư.
13 Tháng Hai 202410:58 CH(Xem: 1889)
Từ California khi trở lại thăm Saigon trong một dịp tết, điều thú vị nhất là tôi được một mình rong ruổi trên những chuyến xe bus, tôi đi khắp Saigon, Chợ Lớn, Phú Lâm. Chẳng cần biết trạm sẽ dừng nơi đâu, tôi đi hết đường hết sá, ngắm nhìn mọi thứ xe lớn xe nhỏ, phố bé xíu hay đường rộng thênh thang. Và để tôi thấy hết mọi người, cùng nhìn luôn mọi thứ… Hôm nay tôi cũng bước đại xuống một trạm dừng, chẳng cần biết tên gọi. Loanh quanh rồi tôi định ngồi ăn trưa ở lề đường nào đó. Nắng và bụi sẽ là gia vị cho những dĩa cơm đường chợ, ly nước mía sẽ làm dịu bớt ồn ào của những tiếng còi xe không bao giờ dứt, khiến thiên hạ chỉ muốn điên đầu. Saigon, những ngày giáp tết, mọi sự vội vàng như đã được nhân lên qua đủ thứ màu trang trí nóng nảy, kiểu xanh vàng và tím đỏ.
07 Tháng Hai 20241:29 SA(Xem: 2535)
Sài Gòn những ngày cuối năm trời ấm dần hơn, nắng mang hương xuân vương trên hoa cỏ dịu dàng làm lòng người chao lại nỗi nhớ quê. Tạ xa Qui Nhơn đến nay đã 5 năm rồi, thời gian như chớp mắt ngoảnh lại thấy những ngày cũ ở quê lùi xa dần xa dần mất hút. Nơi nàng ở khá yên tĩnh thích hợp với người ở cái tuổi chiều thu cận kề. Buổi sáng thức dậy, nàng có những phút yên ắng nhìn dòng sông êm trôi lặng chảy đón bình minh vừa lên, nghe chim ríu rít chuyền cành, nàng còn có thể dắt cháu đi học qua các con đường im vắng mà nghe cháu nói bi bô bên tai rồi còn có những phút đi rải cơm cho chim cho cá ăn, có những buổi chiều nhìn nắng tắt bên song mà nhớ, nhờ bớt nói lại nên bớt thị phi.
03 Tháng Giêng 202412:43 SA(Xem: 2819)
Mùa dịch Cô-vít hay còn gọi là Cúm Tàu đã qua đi. Thực sự đã đi xa nhưng còn để lại nhiều hệ lụy, ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống thường nhật. Những người gọi là cao niên như chúng tôi, thực khó tìm lại, những buổi sáng Thứ Bẩy hẹn hò gặp gỡ; lòng háo hức nôn nao trên đường đến quán cà phê thân quen, nơi góc phố Bellaire ồn ào náo nhiệt. Tưởng rằng không còn cơ duyên hội ngộ tâm tình, nhưng Trời chiều lòng người. Mới vài tháng nay, mỗi sáng Thứ Bẩy, chúng tôi lại có cơ hội, hẹn gặp nhau tại một quán cà phê khác, dù không ưng ý, để có dịp họp mặt hàn huyên tâm sự, trao đổi những câu chuyện văn chương, hoặc tâm tình thế sự trải khắp nhân gian.
25 Tháng Mười Hai 202311:01 CH(Xem: 2951)
Trong cái không gian lành lạnh của một mùa Giáng Sinh, trong tiếng chuông ngân của nhà thờ như đón chào thiên chúa giáng trần, tôi bỗng nhớ đến một nơi chốn lặng lẽ, tối tăm, nơi có lẽ chúa đang hiện hữu từng giờ từng khắc cho riêng một người. Ở nơi ấy, anh cũng đang thầm lặng đón Giáng Sinh giữa bốn bức tường xám lạnh. Phạm Chí Dũng, một nhà báo dũng cảm, một người bạn chưa từng gặp mặt ngoài đời nhưng lại vô cùng thân thiết.
19 Tháng Mười Hai 202311:46 CH(Xem: 3537)
Dạo này sao mình hay nghĩ về cái chết. Mình giống như ba mình hồi trước thường bâng khuâng day dứt khi thấy tuổi già của nhiều người sắp rời bỏ dương trần thường sẽ bị đau yếu nằm yên một chỗ sống tật nguyển trong một thời gian. Ngày ấy ba đã phản kháng sợ kiểu sống như thế trước khi chết. Ý niệm của ba là khi hết số thì đi liền không đau bệnh. Và ước nguyện ấy đã thành sự thật, không đợi đến già yếu, đến lúc phải làm cho con cháu lo lắng buồn phiền, ba đã ra đi nhanh nhẹ nhàng không kịp cho ai phụng dưỡng ba dù chỉ một ngày.
14 Tháng Mười Một 202312:15 SA(Xem: 4023)
Anh về nhà không có em ! Anh đẩy cửa bước vào, anh xô cửa bước ra. Sắc sắc không không , một trời vô vọng. Em ở đâu ? Anh dáo dác tìm tìm kiếm kiếm. Em đi rồi ư? Ô chao ! Sao nghe buồn nẫu ruột.
24 Tháng Mười 202310:38 CH(Xem: 4721)
Hàng ngày trên con đường kiếm sống, thỉnh thoảng ta vẫn nghe trên cây khế trước nhà tiếng kêu của một loài quạ “ăn khế trả vàng, may túi ba gang mà đựng”. Dân ta ai cũng may sẵn những chiếc túi ba gang. Thời mở cửa, ai cũng hăm hở, ai cũng tưởng mình đã hốt đầy vàng trong cái kho của trời đất. Có biết đâu rằng vàng đã cho đi cả, chỉ còn lại sỏi và đá trong chiếc túi ba gang của mình. / Ta cho đi hết, cho hết cả … từ tài nguyên, của cải cho đến những giá trị cốt lõi. Và thế là đất không còn lành, chim không muốn đậu. Bầy chim túa đi thiên di mang theo tất cả, cả tuổi trẻ, tình yêu, nhiệt huyết,… rời bỏ đất nước mình!
24 Tháng Mười 20233:58 CH(Xem: 3850)
Người ta thường ví Mèo như một người phụ nữ, bởi Mèo có vẻ nhẹ nhàng nhỏ nhẻ từ cách ăn, cách ngủ cả đến lúc Mèo gần gũi, nũng nịu bên chủ để được che chở vuốt ve. Tôi không thích Mèo và không bao giờ có ý nghĩ là mình sẽ nuôi Mèo. Tôi cho rằng cái cách dịu dàng của Mèo như một sự dối trá ẩn sau cái ác. Bởi lẽ lúc nhỏ, tôi đã từng chứng kiến và xót đau khi cái lũ mèo nhà hàng xóm xé tan xác ăn thịt mấy con chim bồ câu nhà mình nuôi. Nửa đêm khuya khắc tôi hay bị thức giấc vì tiếng kêu, tiếng chạy đuổi nhau trên mái tôn nhà ông Lý sát cạnh nhà mình, nghe bắt rợn người. Và có lẽ vì Mèo nó có cái vẻ yểu điệu, dịu dàng tương phản với cái vẻ thô thô, cứng ngắt của tôi nên tôi ghét nó...
24 Tháng Mười 20233:22 CH(Xem: 3566)
Mọi thông tin luôn nhanh chóng hiển thị trước mán hình vi tính . Chuỗi sự kiện của cuộc sống quanh tôi và tôi cảm nhận nó bằng tâm hồn mình./ Mỗi buổi sáng, khi thức thức dậy, bước xuống giường, vén mùng là tôi đã start máy, rê chuột là cả thế giới hiển thị trước mặt . Cây trong vườn vẫn xanh như độ nào, cành nhãn nở chùm bông trắng đầu mùa in bên khung cửa sổ như một bức tranh. Ngày nắng cũng như mưa, nó luôn hiển thị. Một thế giới hiện thực đầy hư ảo! / Tôi thích mơ mộng, trong tôi luôn hình dung những sự kiện rồi huyễn tưởng và sống với niềm hạnh phúc chứa chan trong cõi mộng đó.