- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

NGÂU

19 Tháng Mười Hai 20189:44 CH(Xem: 27727)


Tuong - ảnh Nguyen Hoang Nam
Tượng - ảnh Nguyễn Hoàng Nam

Bắt đầu những ngày mưa rã rích, hay chỉ là lớt phớt ẩm ướt, giữa màu trời xám chì sũng nước, là khoảng thời gian chộn rộn nhất.

Của tháng 7.

Của mùa ngâu.

Không kể người lớn bận rộn, con nít cũng tíu tít. Bắt đầu từ mùng 5 tháng 7, đã nghe theo hơi mưa mà hối hả trông ngâu về.

 

Đi học về, chưa kịp tụt quai giày sandal, đã túm vội tóc loe hoe đuôi gà, chạy tót vào bếp. Từ đó bốc lên mùi thơm của cháo hoa, cùa xôi vò, của gà luộc, của đậu phộng nấu, của khoai lùi, của mè rang, của bắp ngô non luộc chín tới, của củ mì hấp dừa, rồi kẹo lạc, kẹo gừng, cốm ngào đường trộn gừng xắc lát, nào chuối luộc, nào mía cây, nào cóc chín, ... trăm thứ quà bánh thường ngày của trẻ em, nay ngập tràn trên mâm, trên khay, trên bàn, vừa chỉnh chu, nghiêm túc, vừa nho nhỏ, vui rộn, đầy màu sắc như trò chơi trẻ con. Gà thì ngậm hoa hồng, hoa thọ vào mỏ, Xôi nếp thì nắm chim chim thôi, càng nhỏ, càng vừa khéo trong lòng bàn tay, mà là bàn tay trẻ con càng tốt. Cháo hoa thì nấu thật loãng lênh, chỉ thấy gạo tẻ nở bung như hoa trắng, lục sục sôi trên bếp than đỏ hầm, rồi múc ra chỉ một muôi vừa đầy gọn trong chiếc lá đa, rồi lá đa cháo lúp xúp bày biện ra khắp các gốc cây, bụi bờ quanh nhà, nơi những linh hồn cô đơn vật vờ từ đầu tháng 7 đã đi lang thang ngóng chờ cháo thí.

 

Thì chỉ có thế, bà nói cô hồn là đấy, không nơi nương tựa, không ai cúng giỗ, quanh nặm đói khát, chỉ chực chờ một mùa ngâu khi Qủy môn quan mở rộng cửa thì túa bay lên chốn dương trần " Sống thì nhờ miếng cơm, tấm áo. Thác lại nhờ hớp cháo lá đa”.

 

Với lũ trẻ nít, thì đâu chỉ có thế, lại phải hì hục, mắm môi, vùi đầu vào cắt, dán, vẽ, chồng giấy tiền, vàng mã, áo xống, cái nào cũng nho nhỏ như đồ trẻ chơi, cái nào cũng đơn giản, cổ tròn, vạt ngắn, ống quần vừa xắn, vừa loe, màu thì chỉ vàng hoặc xám. Áo quần cho thập loại chúng sinh nên không cần cầu kỳ lòe loẹt làm gì, cũng không cần đủ kiểu cọ lệ bộ, chỉ càng nhiều càng tốt, càng đông càng tốt. Mà phải cẩn thận nhé, cắt xếp ra từng bộ, không để nhàu nhỉ, không để rách, cũng không rúm ró. Cả năm cô hồn chỉ có nhận được một bộ áo quần lành lặn, không thể cẩu thả mà được.

 

Mẹ nói làm chi cũng phải để cả tấm lòng vào đó. Dù là ngày "Ông thần tha ma, chủ nhà tha thợ cấy", thì cũng phải tùng tiệm mà tinh tươm.

 

Sau cùng, chiếc lò đốt vàng mã cũng được khuân ra, thân lò thì vàng chóe mà lại ám khói xám đen, miệng lò loe rộng ra cho dễ nuốt giấy tiền, mà lại thông được khói un và lửa xém. Mâm cúng cũng được bày biện ngoài sân vườn. Cổng vườn thì khép hờ, vừa phải, chỉ cho trẻ con đang lấp ló xếp hàng mắt liếc mày la lém nhìn qua gai rào, thấy được 3 mâm đồ ăn tú hụ, sắp xếp không lớp lang thứ tự ngổn ngang, tràn lan mà đầy ắm mùi thơm màu sắc. Nhà khá mới có thể cúng thí thực được như thế.

 

Chỉ việc trông chừng trẻ em cướp mâm thôi cũng có việc cho lũ trẻ con trong nhà nơm nớp bồn chồn. Có lúc nhang vừa được cắm trong bát muối gạo, chưa kịp bắt gió hanh hao mà cháy đều, thì cửa rào đã đổ sập. Lũ trẻ ngoài rào ùa vào, trong tích tắc, 3 mâm đã rào rào tuôn vào bị cói hay nhanh tay thì đứa to con bậm trợn nhất đám đã khuân trọn mâm chạy mất biến, rồi sau đó len lén trả lại mâm không chỏng chơ ngoài bờ rào vào buổi chiều. Cúng cô hồn là thế, có bực mấy cũng phải đứng chịu nhìn mà cười trừ thôi.

 

Vậy mà vui, chỉ sợ nhất những ngày mưa tháng 7 buồn rã rích, mâm cúng để chỏng chơ từ giờ trưa đến xế chiều, rồi phải mang ra gốc đa mà để bỏ, hoặc chia từng túi nhỏ mang đi cho, vì tục lệ thức ăn cúng thí thực thì phải tán lộc, chẳng ai mang lại vào nhà. Những năm đó là năm ma buồn, bà chắt lưỡi, ma cũng chẳng thèm tranh ăn. Những năm ma vui, chưa tàn nhang cúng, trẻ em đã hò reo giựt tung toe đến sập cổng rào, là năm ma no, ma hớn hở, thì người sẽ được an và yên. 

 

Thế là xong phần cúng thí thực, bà thì lên chùa, ba má hỉ hả đi nghỉ sớm. Chiều chạng vạng, Ngà ghé nhà, xoa đầu bé:

- Em đã cúng cô hồn rồi à? Thế có biết khấn vái đúng bài không? 

- Đúng bài là thế nào Ngà? 

- Là thế này, mời có bài có kệ hẳn hoi, cô hồn thập đại cúng sanh mới về chứng cho chứ:

 

"Cô hồn nam bắc đông tây

Trẻ già trai gái về đây họp đoàn

Dù rằng: chết uổng, chết oan

Chết vì nghiện hút chết tham làm giàu

Chết tai nạn, chết ốm đau

Chết đâm chết chém chết đánh nhau tiền tình

Chết bom đạn, chết đao binh

Chết vì chó dại, chết đuối, chết vì sinh sản giống nòi

Chết vì sét đánh giữa trời

Nay nghe tín chủ thỉnh mời

Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau"

 

- Hay quá nhỉ? 

- Chiều nay có đi xem tuồng không? Còn nhiều thứ hay hơn nữa đấy!

 

Xem tuồng à? Đi ngay chứ! Năm nào sau rằm tháng Bảy mà chẳng có diễn tuồng.

Sân tuồng chỉ dựng dưới gốc cây đa, trong sân đình. Sân khấu chỉ tấm phông vải màn chăn ra sơ sài giữa hai cây tre làm cột. Nhưng phải đợi đêm trăng sáng, nếu trăng lu hay bị quầng, bị tán báo hiệu năm hạn hoặc năm mưa, sân khấu lại phải nhờ ánh đuốc củi cao su, hay thân tre lồ ô, cháy lép bép ra lửa ngọn, sau này có nến to, mới có thể diển được tuồng. 

 

Sau khi lũ con nít đã ngồi bẹp ra đầy cái sân gạch tàu, người lớn thì lố nhố phía sau, trên ghế đẩu, hoặc ghế xếp, trên tay còn cầm theo quạt mo, quạt nan phe phẩy, gặp phải mưa lâm thâm rỉ rả, thì còn có thể che được đầu, thì tuồng bắt đầu mở màn.

 

Sau lớp phông màn trắng, hai hình nhân khệnh khạng chống tay vào hông đi ra, chiếc bóng lúc to lúc nhỏ, lúc nghiêng ngã, lúc thẳng tắp, oai vệ ca lời mở đầu:

 

" Tiết tháng 7 sắp thu phân

Ngày rằm xá tội vong nhân hải hà

Âm cung mở cửa ngục ra

Vong linh không cửa không nhà..."

 

 

Thường khi ca đến đây, cỏ cây nghiêng ngã, gió heo may đâu rẻo rúc xòa qua rặng đa, trút một bầu hơi nước ẫm rượt vào không gian, nghe vừa lành lạnh, vừa gây gây, tưởng như đâu trong hơi ẩm mờ mịt ấy, có cả hàng vạn đoàn người rũ rượi, rách rưới, lang thang, vật vờ cùng về trên ngọn cây mà lặng ngồi nghe câu hát.

 

Vở mở màn bao giờ cũng là tích đức Mục Kiền Liên đem cơm xuống tận Qủy Môn quan dâng mẹ là bà Thanh đề. Bao giờ cũng thế, khi hình nộm chiếc bóng của bà Thanh đề đưa bát cơm lên tận miệng, là lúc lửa đỏ từ ngọn đuốc lồ ô xóe tới phụt ra từ trong miệng bà Thanh đề, sáng lóa cả màn hình, mọi người nhau nhau ồ lên, chen tiếng thở dài thương xót. Rồi sau đó cả bầy Ngạ quỷ hình thù nhăn nheo, xộc xệch bắt đầu ùa ra nhảy múa loạn xạ trên màn vải trắng, lôi xềnh xệch hình nhân vẹo vọ của bà Thanh đề vào trong vạc dầu, lũ con nít thét lên bấu vào nhau, vừa sợ hãi, vừa thích thú. Cũng là lúc tiếng kinh kệ, gõ mõ trầm đục loang đầy trong không gian báo hiệu tuồng tích mở đầu cho lễ Vu lan kết thúc.

 

Em thích sự tích thứ hai hơn. Dù năm nào cũng chỉ có ngần ấy tuồng bóng, chỉ có hai vở ruột, đến trẻ con cũng thuộc nằm lòng. Nhưng bao giờ mọi người cũng mong đợi đến vở thứ hai, tuồng "Chuyện Ngưu Lang Chức Nữ" mà em chỉ quen gọi "Ông Ngâu bà Ngâu" để mà được sụt sùi, bỗi hỗi.

 

Bỗi hỗi từ cảnh đầu khi chàng Ngưu cưỡi trâu thong thả lững thững đi ra từ bên trái màn hình, trên tay là ống tiêu bằng trúc thổi vang lừng khúc nhạc ngọt ngào tiêu nhã, cho đến lúc Nàng Chức nữ nghiêng nghiêng bên khung lụa, mái tóc dài đen mướt thả chảy trôi một dòng. Sụt sùi từ lúc hai hình ảnh đó trên sân khấu bị tách ra, đẩy dần đến cuối mép của màn lụa trắng, mà bốn bàn tay chới với đặc tả không thể rời nhau, cho đến khi mưa rĩ rã trút xuống khắp dãy Ngân hà. Cả đến lúc hai người từ từ lướt qua chiếc cầu Ô thước, do bầy chim quạ trọc đầu, nhau nhau ngóc mõ bắt thành cầu, gặp nhau rồi, ôm nhau trong vòng tay của nhau rồi mà khán giả bên dưới vẫn chưa nguôi cơn sụt sùi nức nở.

 

"Sông Ngân nước chảy hững hờ 

Ngưu Lang ngồi khóc bên bờ sông Ngân 

Một nǎm gặp được mấy lần! 

Anh khổ vô ngần Chức Nữ em ơi! "

 

 

Có hôm em vừa quẹt mắt lấm lem, vừa chùi ra sau màn sân khấu, để xem cảnh ông Ngâu và bà Ngâu gặp nhau thật như thế nào, thì bắt gặp anh Ngà và chị Nguyệt, hai người hai tay cầm một hình nhân ông Ngâu, bà Ngâu, xáp vào nhau giơ lên cao trên màn hình, bên dưới hai người mãi miết chúi đầu cắn vào môi nhau.

 

Lúc đó em đã ù té chạy. Và từ đó về sau không bao giờ thích xem tuồng ngày rằm Vu Lan nữa.

 

Sau ngày bà em mất, cả nhà dọn lên Sài gòn lập nghiệp, không còn có dịp về lại quê. Nghe đâu anh Ngà chị Nguyệt cuối cùng chẳng thành đôi, chị Nguyệt lên thành phố làm người ở, thế nào lại lấy ngay ông chủ nhà. Anh Ngà đi làm thợ hồ, vẫn sống độc thân có ý chờ chị Nguyệt cho đến ngày anh ấy bị lao phổi mà chết cô đơn.

 

Mỗi ngày rằm tháng Bảy, ở thành phố không còn ai cúng cô hồn đình đám như xưa. Nhưng dù thế nào chiều chạng vạng, em vẫn một mình lén chui vào buồng ngủ, mở cửa sổ, đứng sau chấn song, cầm hai con hình nhân ông Ngâu, Bà Ngâu xưa đưa lên cao, cho 2 người xáp vào nhau giữa khi mưa trời tuôn ngoài kia rấm rứt, dào dạt. 

 

Mỗi năm chỉ có 1 lần, phải cho hai người gặp nhau, anh Ngà nhỉ?

 

"Sông Ngân nước chảy hững hờ 

Ngưu Lang ngồi khóc bên bờ sông Ngân"  

 

 

 Uyên Lê

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
02 Tháng Giêng 201910:03 CH(Xem: 26784)
Cô ra khỏi tòa án và bước xuống những bậc thang trong vô thức. Trời vần vũ mây đen. Mưa bắt đầu nặng hạt. Cảm giác lạnh buốt chợt đổ ập đến làm cô run rẩy. Tiếng khóc bị kìm nén lại bây giờ như oà vỡ . Nước mắt cô lẫn với nước mưa. Không còn sợ bị ai nhìn thấy nữa. Cô khóc cho bảy năm hôn nhân và cho những ngày chênh chao sắp đến.
03 Tháng Mười Hai 201811:43 CH(Xem: 27328)
Trước ngày đứa con trai chuẩn bị phỏng vấn đi Mỹ, nó đến nhờ ông bà sang tên ngôi nhà đang sống để làm bằng chứng thế chấp tài sản , theo yêu cầu của Lãnh Sự Quán. Ông bà thương con nên nó nói sao, thì nghe vậy. Cha mẹ giúp con thì có nề hà gì. Bà bị bệnh mất. Thằng con trở mặt đuổi ông ra khỏi nhà vì đó là nhà của nó. Đứng trước toà, nó thản nhiên đưa toàn bộ giấy tờ sang tên nhà hợp pháp . Tình ngay lý gian, toà xử ông mất nhà. Ngồi trước di ảnh của bà, ông bật khóc : — Bà ơi, sao con mình nó có dã tâm như vậy !
25 Tháng Mười Một 20184:12 CH(Xem: 28730)
Tôi ngạc nhiên đến không ngờ chỉ bằng một vết cắt ngang trên nhánh thân của nó tưởng chừng như không gây cho nó một chút đau đớn có thể làm tổn thương đến cái thân to lớn, cao lêu nghêu đứng lừng lững hiên ngang giữa trời nắng mưa, gió bão trong bao nhiêu năm qua, vậy mà chỉ một vết cắt nhẹ nhàng ấy vô tình đã điểm trúng huyết mạch cuối cùng khiến nó ngã quỵ xuống, chịu đựng nỗi đớn đau quằn quại thân xác từng phút từng giờ rồi sẽ đến một giây phút nào đó nó không còn sức sống nữa, nó sẽ ra đi vĩnh viễn.
22 Tháng Mười Một 20183:27 CH(Xem: 28947)
Giáo sư tiến sĩ Hùng Văn Hạ, đương kim viện trưởng Viện hàn lâm súc sản được nội các kỳ này mời ra chấp chính. Lĩnh chân thượng thư Bộ Dục Văn Giao. Viện trưởng Hạ kế nhiệm ngài Kê chưa đầy một khóa thì vào nhà đỏ, có ngay hàm trung ủy, cùng đợt cơ cấu với tay chiến hữu nối khố, Giang Đình Tinh Anh, con trai ngài Kê. Hôm làm lễ mừng công tại một khu resort kín đáo tít biển miền Trung, viện trưởng Hạ rưng rưng cầm ly rượu đến bên ngài Kê: “Xin thày nhận của con một ly rượu này. Công ơn thày tác tạo thật là trời bể. Có đến nát thịt tan xương con cũng không quên ơn thày!” Bây giờ kể lại thì nghe nó hơi cải lương kịch nói tuồng chèo bô lê rô lẫn lộn. Chứ thật tình lúc ấy trong không khí hưng phấn rượu bia tơi bời, tình cảm thân thiết thăng hoa ngút giời, viện trưởng thực sự là giãi tấm lòng thành. Ngài Kê cũng xúc động lắm. Không nói nên lời.
21 Tháng Mười Một 20183:42 CH(Xem: 27786)
Người cảnh sát ghi những dữ liệu liên quan tới vụ án mạng. Ông nghiêng mình qua phía cửa sổ có ánh sáng ngoáy ngoáy cây viết trên một cuốn sổ tay, nét mặt ngay thẳng và cứng rắn. Thỉnh thoảng những tia nhìn kín đáo xẹt qua khắp phòng.
12 Tháng Mười Một 20189:44 CH(Xem: 28751)
Bức điện ngắn ngủi. Tôi đọc và không tin ở mắt mình. Chiếc ấm điện chưa đổ nước đã cắm phích, vài khắc nổ tung. Thach giật minh chúi đầu vào bức chân dung đang vẽ dở. Tôi nhẩm nhẩm đọc lại: ‘’Em hay vô đây, anh đã xây cho chúng ta một ngôi nhà...’’.Thạch dành bức điện, lướt mắt rồi vò nát:’’ Thằng nào?’’ .Tôi không trả lời, ểu oải nằm vật ra giường.Thạch tức tối vò bức tranh. Tôi như trượt về ký ức. Đà Lạt năm ấy giữa mùa hạ chói gắt, chiecs xe khách vất vả vượt đèo Ngoạn Mục. Tôi đến Đà Lạt, bên này đỉnh đèo là mùa dông rét mướt. Cái lạnh đột ngột phả vào nỗi bức bối mà tôi đang phải chốn chạy.
30 Tháng Mười 20189:28 CH(Xem: 31006)
Mưa không ngưng từ ngày cô bỏ đi. / Cô đếm từng đêm. / Đã 4000 đêm mưa. Từ khi cô đã cuống cuồng bỏ chạy, đã hấp tấp đến nỗi không kịp mang theo một thứ gì, cô lật đật lưỡi đưỡi, vấp váp, rồi vùng dậy, đứng lên, lao ra khỏi vùng phai tàn. / Phải rồi, ở đó, trong bóng tối mát dịu của người đàn ông ấy, quanh chỗ rợp đổ xuống của bờ vai rộng mà cô dựa vào mỗi đêm, quanh vồng ngực ấm mà cô chúi vào mỗi đêm, giờ chỉ là một vùng phai tàn. / Từ khi cô bỏ chạy, đã được 4000 đêm.
12 Tháng Mười 20187:27 CH(Xem: 31030)
Trên con đường dẫn ra ngoại ô của thành phố P. có một đoạn đường mà bên kia là nhà tù còn bên này có một khách sạn nhỏ và quán cà phê.
07 Tháng Chín 20188:30 CH(Xem: 31825)
Đêm đầu tiên ngồi trên thành cửa sổ nhô ra trên những mái nhà tôn xiên xẹo vá víu của thành phố bên dưới, nước mắt em tuôn qua kẻ tay, rõ xuống mái tôn rào rạt. Bên dưới người ta đang đếm tiền, thùng tiền ban chiều trong đám tiệc mọi người đã lấm la lấm lét giấu biến đi, và khi em bất chợt bước vào nhà, đống tiền đã được đổ tung ra, trên mặt chiếu, người ta hau háu cắm mặt vào đống tiền, hối hả đếm tiền, xếp thành bó, mắt trắng nhợt nhìn em lơ láo. Có ai đó ném vào em một xấp tiền: - Này tiền đấy, đếm đi!
05 Tháng Chín 201810:36 CH(Xem: 30158)
Phương lên cơn nghén ngay trong ngày giỗ đầu của chồng. Chửa với ai? Cái tin mau chóng truyền đi: Bà Hai khét tiếng cho vay ăn lời cắt cổ có đứa con dâu bỗng dưng có chửa sau một năm chồng chết. Phương đứng đó nhưng lòng muốn rời khỏi căn nhà này ngay. Nhà rộng năm gian, bàn thờ chồng hương khói đang nghi ngút nhưng quả phụ hãy còn chần chừ thắp nén hương. Bà Hai lệt quệt đôi dép nhựa bước vào gian chính, trừng trừng nhìn Phương: - Mày biến đi cho khuất mắt tao!