Mùa Cua Lên Bãi (trích Đoạn Vu Quy)

(…)

Tháng chín, mùa cua lên bãi. Tối hôm trước, Thẻo bảo đi ra miệt Bãi Bùng vắng người, kêu Tư sửa soạn sáng mai đi bắt cua. Ra khỏi nhà khi trời chưa hẳn sáng, hai đứa mò mẫm men theo rạch Tầu, lưng mỗi đứa đeo hai ba cái nơm, cái giỏ. Trong gió sớm, mùi bùn tanh tanh ngan ngát. Len lỏi dưới rặng đước trái chúc thẳng xuống như chỉ chực cắm xuống mặt đất, Tư quơ những bông đậu cộ tím biếc giắt lên tóc, khúc khích:

"Anh Thẻo hái hoa che đầu, trái đước rớt trúng là lủng đầu như chơi đó nghen!’’

Thẻo chỉ cười, tay quơ con dao bầu phạt bụi mở đường, lòng lâng lâng một niềm vui không tên. Ra đến bãi, biển mênh mông trải rộng, mặt trời loé những ánh hồng đầu ngày. Những cụm mây vắt ngang mầu đen như bị đốt cháy xém, loãng ra, biến dần đi, không dấu vết. Sóng thảnh thơi vỗ yên bờ, những con chim biển bay trắng một góc trời, cánh phản chiếu nắng mai mang mầu những ngọn lửa non mới thắp.

Thẻo cởi áo máng vô cây, mình trần, quần xà lỏn. Tư kéo quần bện thành những vòng lên đến háng, túm tóc buộc ngược, áo sắn lên ngang bụng. Hai đứa lui cui khều những con cua rúc vào khe đá lôi ra. Giương những cái còng mở hoác ra để tự vệ, những con cua quắp vào cây gậy, nhất định không buông, bị nhấc lên rồi gạt vào nơm, vào giỏ. Lật ngửa một con, Tư ép ngón tay lên mang, xuýt xoa : " Chắc thịt, anh Thẻo à. Chắc là cua cái, gạch đầy mai! Tối về, nấu canh bỏ bông súng với trái giác, là hết sẩy! ’’. Thẻo cười. Nó không nói, nhưng ánh mắt như bảo với Tư, rằng thiên nhiên tiếp tục hào phóng và con người cứ an bình thế này, thì đúng thế, hết sẩy. Nhìn lên, trời xanh ngắt. Xa xa, bóng một con tầu. Dưới đây, một Tư da đen ròn, áo cũng đen, quần cũng đen khiến phần da thịt xưa nay không nắng gió nên ngồn ngộn trắng muốt. Tư thấy Thẻo nhìn mình chằm chặp, quay đầu đi, lại lúi húi khều những con cua. Tự nhiên, Tư liếc nhìn Thẻo sượng sùng, tay kéo vạt áo xắn ngang bụng xuống.

Nắng bắt đầu chói chan phà vào mặt đất cái nóng khô khốc của một cái chảo gang đặt trên lửa. Thẻo xoè tay sấp nước lên mặt. Nó thấy Tư cười, khóe mép lung linh những giọt mồ hôi ứa ra li ti. Môi hơi cong lên như khoe hàm răng trắng, Tư chỉ đám nơm, giỏ trên cát, kêu:

"… Sắp đầy hết rồi. Nghỉ một lát nghe, anh Thẻo. Nóng quá chừng!’’

Thẻo lại cười. Nhìn con sóng biển đang đổ vào bờ, Thẻo rủ:

"Bơi một vòng, Tư. Nước mát lắm…’’

Không đợi Tư đáp, Thẻo lao mình chạy xuống bãi, đạp trên cát những vết chân hằn lõm xuống, mạnh mẽ, quả quyết. Tư bật cười, tiếng cười như tiếng chim. Tư chạy theo, mái tóc túm lại nay bỗng xổ ra, kéo thành một vệt dài đen tuyền ngược gió. Trầm mình vào giòng nước bảo bọc, Tư choáng ngợp trong cái chi đó mơ hồ nhưng thiệt thân thương nó cảm nhận nhưng không biết là gì. Vùng vẫy, Thẻo sải tay bơi vòng vòng quanh Tư như con cá lia thia vờn mồi. Xa bờ, nước mặn quánh đẩy thân thể nhẹ tưng, vô ý hớp phải mặn đến đắng ngắt. Nhìn vào, rừng mắm đã thẫm sắc xanh, che những cồn đất mới bồi như mẹ chắn gió cho con một ngày giông bão. Thẻo buột miệng hét " Hết sẩy, Tư ơi hết sẩy!’’. Tư cũng hét:’’ Cái chi mà hết sẩy?’’. Thẻo không biết trả lời ra sao. Ngôn ngữ của nó không đủ để nói cái điều hết sẩy nó thấy tràn ngập cuộc sống này, buổi sáng hôm nay, khi cua lên bãi và Tư ở đó, giữa những đợt sóng trắng tinh hiền hòa như giải lụa quàng vai thiếu nữ.

Hai đứa lên bờ. Thẻo thình lình chúi người ngã, chân trượt trên bùn, tay đập xuống nơi lổn nhổn đá. Tư với theo nhưng không kịp. Nhìn cánh tay Thẻo sây xát, Tư múc nước biển rửa vết thương rỉ máu cho Thẻo, miệng thì thào như an ủi trẻ thơ, không có sao đâu, không có sao đâu. Lấy áo Thẻo máng trên cây, Tư lau mặt, lau lưng, lau ngực cho Thẻo. Nhìn vết thương vẫn cứ rỉ máu, Tư nâng tay Thẻo lên, nói để cầm máu. Đặt miệng vào, Tư nhẹ nhàng liếm, hệt như mèo mẹ liếm lông mèo con. Thẻo lặng người, thầm nhủ, hết sẩy. Nó nhìn vào ngực Tư phập phồng dưới chiếc áo ướt bám sát vào da thịt. Cái gì đó, thúc đẩy. Nó nhẹ nhàng cởi áo Tư, nhắm mắt, áp mặt vào, cảm thấy bầu vú ấm lên, căng cứng. Tư rên nho nhỏ, giọng đứt quãng: "… Đừng, anh! Ôm bầu thì chết! ’’, tay đẩy đầu Thẻo ra. Thẻo vùng lên, nhổm dậy.

Chưa bao giờ Thẻo sợ đến vậy.

&

(…)

Thẻo bước theo Tư. Đến bờ kinh, Tư ngồi, mắt mọng đỏ, sưng vù. Thẻo lúng túng, không biết nói gì. Thình lình, Tư hò, tiếng mong manh tựa chút ánh sáng đang thở hắt trên đầu những cành đước chỉa ngang:

Sóng đưa , sóng đưa (mà) hoa súng trôi xuôi

Sóng đưa xa lắc …mặc tui giữa dòng…

Ầu ơ ớ ơ…

Ầu ơ, ví dầu…

Cầu tre vắt vẻo chênh vênh

Vì ai nên cứ dấn mình bước qua

Ầu ơ ờ ơ

Sông sâu nước cuộn trôi xa

Dập dềnh là những kiếp hoa trái mùa…

Đêm lặng lẽ rơi xuống mảnh đất tang tóc đau thương. Thẻo biết, ở mức cuối của mọi chịu đựng, Tư chỉ còn tiếng hò của chính mình để vực dậy mà tiếp tục sống. Thẻo hiểu, đó là món quà độc nhất Tư có thể cho những người xung quanh trong những giây phút phải bám víu vào chút ý nghĩa của cuộc đời. Thẻo nhớ buổi đi bắt cua trên Bãi Bùng. Nó nhắm mắt, có cảm giác mặt mình vẫn còn áp vào da thịt Tư. Nó nhớ nó vùng dậy, xách giỏ, xách nơm cắm cúi đi trước, không dám nhìn lại Tư im lặng theo sau. Về đến nhà, Thẻo không nói không rằng, đi thẳng một mạch lên chùa tìm Sư. Hỏi Sư như dzậy có ôm bầu được không, Sư hỏi lại, như dzậy là làm sao. Khi nghe Thẻo kể xong, Sư bật cười. Cố nghiêm nghị, Sư trầm giọng:

" Dzậy thì chỉ sắp, chứ chưa ôm bầu. Lần sau, xa nó ra, chứ cứ như dzậy hoài thì rồi sẽ có ngày ôm bầu đó !’’

Tối về, Thẻo bảo với Tư, giọng ngượng ngùng:

" Chưa ôm bầu được đâu !’’

Trong đầu, Thẻo muốn thêm: " ... Rồi anh sẽ thưa với dì xin cưới hỏi em đàng hoàng. Lúc đó, ôm bầu là hết sẩy!’’, nhưng miệng khựng lại.

Cho tới nay, nó vẫn chưa nói gì. Đàn vịt chết hết, tương lai trụ vô đâu? Thẻo nhớ đến những vuông tôm, đến lời hứa hẹn dành ưu tiên cho những người như Thẻo đang xung phong làm việc không công cải thiện nền kinh tế. Tiếng hò đã tắt lịm, dăm cái bóng vạc lênh khênh trên ruộng xa biến mất, và gió ở đâu thốc cái lạnh chập chờ bốc lên từ những con kinh nước nhấp nhỉnh tràn bờ. Bỗng dưng, Thẻo chạnh lòng. Để tay lên vai Tư, nó nói, quả quyết:

" Tư à, đợi ít ngày nữa, khi được nuôi tôm, anh sẽ thưa với dì cho phép tụi mình lấy nhau…’’

Đặt tay lên tay Thẻo, Tư ròng ròng nước mắt…

Nam Dao