MÁ TÔI

Thái Thanh

MÁ TÔI

Người ta nói con trai thương má, còn con gái thì thương ba nhưng tôi là con gái tôi lại thương má tôi lắm, thương tự khi tôi còn nhỏ.

Má tôi là một người phụ nữ đẹp và thật nhiều cá tính rất sống động.

Nghe Má kể ngày xưa bà Ngoại thuộc loại tân tiến nên Ngoại cho Dì Hai, cho Cậu và cho Má được đi học chứ không câu nệ là con gái con trai gì cả. Hồi đó Má tôi học giỏi lắm nhưng Dì mất sớm rồi Ngoại cũng đột ngột mất, Má ở với bà Cố nên không có điều kiện đi học nữa cho đến lúc lấy chồng.

Hồi xưa nhà tôi chỉ thờ cúng ông bà không thờ Phât. Ba tôi còn có quan niệm là đạo nào cũng tốt, đứa nào muốn theo đạo Công giáo thì ba cho theo dù là bà Nội tôi tu theo đạo Phật. Vậy nên hồi nhỏ mấy anh em tôi cũng từng học trong các trường có các bà sơ và ông cha nhà thờ giảng dạy.

Má tôi rất mê đọc sách. Năm tôi học lớp 6,  một lần đến chơi nhà bạn  thấy nhà nó có kinh sách Phật tôi mượn về nhà cho má đọc.

Má có duyên với Phật nên khi đọc sách Phật Má thích quá, liền lên chùa quy y cửa Phật. Từ đó Má tập ăn chay, đi chùa tụng kinh, Ba tôi hiền khô hà, mà lại thương má nên cũng chìu ý Má.

Má có tính nóng như Trương Phi lại dễ sân si  Hồi đó nhà tôi có xe ba lua, cả xóm trước nhà thì bán tạp hóa nên Ba hay mua hàng về bỏ sỉ lại cho họ. Mấy bà chuyên ép giá làm Má tức lắm, lại thêm cái cha Lý hàng xóm sát vách chuyên ganh sực với Ba nên cứ uống rượu giả say rồi đâm thọc. Những lần ấy, Má đang ăn cũng phải buông đũa chạy ra để cãi cọ với họ... Luôn là Ba khuyên bảo Má:

"Thôi thôi bà ơi, bà ăn chay tụng kinh cũng chỉ để cầu chữ An thôi mà,mình nhịn cho xong!". Bản chất Má cũng hiền nên cũng chẳng làm được gì người ta, đành bỏ qua.

Thời trẻ Má học giỏi nên anh em tụi tôi thời tiểu học bắt buộc đứa nào cũng thuộc cửu chương làu làu như Má.Tôi nhớ năm tôi học lớp 2, lúc lên nhà Bác Tám chơi. Bác dạy tôi làm toán chia 2, tôi làm được nên khoái quá về khoe với Má.

- Má ơi con làm được toán chia hai con( toán chia 2 mà tôi nói ngược là chia hai con).

Má nghe vậy cười khoái chí, cho liền tôi năm bài trên bảng đứng làm liền. Tất nhiên tôi ngơ ngác không thể làm được thế là Má la hét om sòm mà cái đầu ngu của tôi nó không hết ngu được nên tôi bị ăn đòn. May có Ba đi làm về kịp can ra: "Nó mới học có lớp 2 mà!". Lúc đó Má mời "À" lên một tiếng...

Thời chiến tranh loạn lạc Ba Má tôi từ hai bàn tay trắng làm nên sự nghiệp. Tôi vẫn không quên được hình ảnh của Má ngày xưa đó với chiếc áo bà ba nâu đi gánh nước mắm bán. Má tiết kiệm cả một đời cho chồng con chẳng thấy Má mua sắm gì cho Má, tôi cũng bị lây cái tính hà tiện của Má nên mỗi lần dép đứt, tôi không ném ở ngoài đường mà luôn mang về cho má cột lại mà mang, áo lỡ rách thì má mạng lại rồi giặt sạch sẽ cho mặc. Má đan cho từng đứa áo len mặc ấm mùa đông... Rồi chúng tôi được lớn lên  được ở nhà cao cửa rộng vật chất đủ đầy bằng công khó của cả Ba Má.

Sau năm 1975, thời kỳ khốn khó, gia đình bị bó buộc khó khăn, còn cả một bầy con dại. Má muối mắm mang ra chợ xổm khu hai ngồi bán để có tiền đi chợ, rồi bán nón ở chợ trời... Tôi đi dạy học ở miền quê xa, mỗi lần về thăm, biết nhà khó nên tôi không lấy thêm gì ở nhà mang theo. Má luôn gói ghém nhét vào túi xách của tôi nào bánh trái, thịt chà bông và tiền. Khi đến nơi mở xách ra tôi mới biết được mà thấy lòng rưng rưng thương má quá.

Ba mất. Má càng đi chùa tụng kinh nhiều hơn để cầu nguyện cho Ba, cho các con. Và mỗi lần Má tụng kinh, lỡ mà con cháu chơi giỡn la hét làm ồn là Má dừng chuông mỏ lại chửi: " Tiên tổ tụi bay. Tiên sư cha tụi bay!".

Hồi đó trên sân thượng trước nhà tôi Má có thờ một am nhỏ ( không biết thờ ai). Má hay mua chuối cúng tất cả bàn thờ cả nhà. Thằng em kề của tôi nó hảo chuối, nó ra ngay cái am đó bợ nguyên nhánh vào ăn hết. Má bận buôn bán đến tối, sau khi tắm rửa sạch sẽ má nghiêm chỉnh mặc áo tràng lên thắp hương quỳ lạy. Hôm đó vừa ngẩng đầu lên, má phát hiện nhánh chuối biến mất. Má quên mất đang cầm nhang đứng trước bàn thờ thế là: " tiên tổ sư cha tụi bay, ăn uống gì mà dô độ dô lượng, cái nhánh chuối tao mới mua dìa chưa cúng mà đã bợ ăn!". Anh em tụi tôi biết ai là thủ phạm nhưng im rét hết không dám lên tiếng. Không có ba can nên Má chửi lâu hơn... Sau này căn nhà lớn đầy kỷ niệm của Ba Má gầy dựng buộc lòng Má bán đi để cho tiền chúng tôi  mua nhà riêng, con trai con gái đều bằng nhau. Má ở với mẹ con tôi nhà không còn gần chợ gần chùa nữa. Tối Má đi chùa con bé tôi thường đạp xe xuống đón Ngoại về. Hôm ấy xe bị xẹp lốp, lại không biết làm sao liên lạc được. Má chờ lâu quá,nóng máy đi bộ, về đến nhà là chửi:" Tiên tổ sư cha tụi bay..." mà quên mất là Má vừa thọ bát quan trai ở chùa về. Tụi tôi lên án, cho là má sân si tu rồi còn chửi giờ nghĩ lại thấy thương má quá, giá mà như hồi đó mình tránh bớt những điều làm cho má phiền lòng thì hay biết mấy.

Không có Ba, Má đơn độc một mình bảo bọc con theo cách của Má. Tôi có chồng, lại chẳng may gặp điều ngang trái, Má cùng con đi khắp các phiên tòa để kêu oan rồi Má niệm Phật Quan Âm cầu nguyện tựa nương Ngài cứu giúp cho con cái, Má ở nhà trông cháu nấu cơm làm mọi việc trong nhà để giúp cho con gái.

Rồi đến lúc thằng em trai bị tai nạn. Má lại cùng con đi khắp các bệnh viện để chăm sóc con khi nó nằm điều trị.

Chị kề tôi sinh con. Má ở quê nghe tin liền khăn gói vào Sài gòn vào bệnh viện và về nhà chăm sóc cho mẹ con chị cho đến lúc khỏe mạnh. Hồi đó anh chị đi làm, cái thằng cu Bé ăn ngủ với Quại. Nó ngân nga: "Trời mưa bong bóng bập bồng. Mẹ đi lấy chồng Bé ở với ai? -Với quại. -Quại mở ti vi Bé coi phim Cô gái đồ long!!..."

Chị dâu tôi sinh con, cũng Má chăm sóc nuôi đẻ trắng tròn.

Một bầy con 7 đứa, mà chỉ có duy nhất một người mẹ. Chỉ một mẹ nhưng chu toàn lo lắng cho từng đứa một.

Ngày xưa ấy chúng tôi thờ ơ xem những điều ấy như lẽ thường tình chỉ đến khi tóc ngả màu chiều nhìn lại, thấy Má mình ngày xưa ấy sao mà thương quá.

Thời gian trôi đi, trôi xa dần, xa dần tuổi xuân thì của Má. Những ngày tháng không còn Ba,  Má đơn độc đi về phía cuối đường đời. Cái tiếng chửi " tiên tổ sư cha!" đã lâu rồi không còn nghe nữa. Má không còn nóng nảy chửi bới nữa, Má hiền hòa nhẫn nhịn bên đàn con cháu. Mà gầy hẵn đi vì phải sống cùng bệnh tật. Tiền bạc Má cho các con hết, giờ thì các anh chị em gởi tiền về cho Má thuốc thang. Tôi chỉ góp chút phần chăm sóc, tắm gội, cơm nước cho Má cho đến ngày Má nhập viện rồi ra đi.

Má mất lâu rồi và Tôi bây giờ cũng đang đi về phía hoàng hôn cuộc đời. Hình ảnh của Má là tôi bây giờ. Nhưng tôi biết soi vào tấm gương soi của Má để chọn lựa cho mình cái tốt để đi nên tôi sống nhẹ nhàng hơn.

Cái gì đã qua đi dẫu có nuối tiếc, hối lỗi cũng không thể... Hôm nay vô tình nghe bài hát này, tôi viết một mạch những dòng này tự trái tim tôi.

"Cho con

Gánh mẹ một lần

Cả đời mẹ đã

Tảo tần gánh con

Cho con gánh mẹ đầu non

Cả lòng mẹ đã

gánh con biển trời

..........

.Mẹ ơi sóng biển dạt dào

Con sao gánh hết

Công lao một đời

Bông hồng cài áo đúng nơi

Đâu bằng bông hiếu

Giữa trời bao la

Cho con gánh lại mẹ già

Để sau người gánh

Chính là con con..." (*)

Thái Thanh

(* )trích bài hát “Gánh Mẹ”

 thơ: Trương Minh Nhật,  nhạc: Quách Been