ĐẬP XAYABURI SẼ LÀ PHÁT ĐẠI BÁC KHAI HỎA PHÁ HỦY DÒNG MEKONG

Tin tổng hợp - Cũng tin liên quan đến vụ xây dựng đập thủy điện trên sông Mekong, hôm qua đã có 263 tổ chức thuộc 51 quốc gia cùng phản đối xây đập Xayaburi. Có ý kiến cho rằng đó sẽ là phát đại bác khai hỏa cho một loạt các đập thủy điện sau này, gây tổn thất không thể bù đắp đối với môi trường và hàng chục triệu dân sống dọc sông Mekong.

Theo kế hoạch, ngày hôm qua Ủy ban liên hợp của Ủy hội sông Mekong gọi tắt là MRC sẽ tiến hành cuộc họp về quyết định có cho phép đập Xayaburi được xây dựng hay không tại Vạn Tượng thủ đô Lào. Các tổ chức phi chính phủ thuộc 51 quốc gia đã cùng ký vào biên bản kiến nghị gửi Thủ tướng Lào và Thái Lan phản đối việc xây dựng đập Xayaburi. Các tổ chức lớn như WWF, IUCN, WCD đều ủng hộ việc hoãn xây dựng 12 đập trong 10 năm để có thể nghiên cứu kỹ lưỡng hơn. Tại buổi tọa đàm do Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam tổ chức chiều hôm qua về việc Lào dự trù sớm khởi công xây đập Xayaburi, bà Pơ-Eang là đồng Giám đốc Quỹ phục hồi sinh thái và liên minh khu vực của Thái Lan cho biết các tờ báo lớn ở Thái Lan như Bangkok Post hay Nation đều đồng loạt phản đối dự án xây đập Xayaburi. Cũng trong ngày hôm qua một nhóm khoảng 100 người Thái đã tụ tập trước tòa đại sứ Lào ở Bangkok để gửi thư kiến nghị lên Chính phủ Lào. Tuy nhiên do chưa nhận được sự đón tiếp từ đại diện Lào nên hôm nay thư sẽ được chuyển đến Bộ Ngoại giao Thái Lan. Các chuyên gia cho rằng những nghiên cứu của Lào chưa đầy đủ và việc Lào bỏ qua việc hỏi ý kiến các nước thành viên Thái Lan, Cam Bốt và Việt Nam là một sự thất bại của cả khối, và việc này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nước khác trong khu vực.

Đập Xayaburi được khởi công sẽ là phát đại bác khai hỏa cho một loạt các đập thủy điện sau này đồng loạt bung ra. Việt Nam cho rằng việc xây đập trên dòng chính hạ lưu sông Mekong không những không mang lại bất kỳ lợi ích nào cho Đồng bằng sông Cửu Long mà còn đe dọa trực tiếp đến đời sống của 20 triệu người dân Việt Nam hiện nay và các thế hệ tương lai, đe dọa đến an ninh lương thực quốc gia và khu vực. Cùng lúc sự thay đổi dòng chảy do các đập thủy điện gây ra sẽ biến hạ lưu sông Mekong thành vùng hồ, lưu trữ lại phù sa. Phù sa không thể xuống hạ lưu là châu thổ sông Mekong ở đồng bằng sông Cửu Long và biển Hồ của Cam Bốt. Mất phù sa cũng là tác nhân khiến bờ biển phía Đông của đồng bằng sông Cửu Long và mũi Cà Mau bị sạt lở nghiêm trọng. Sự thay đổi của dòng chảy khiến chỉ riêng đồng bằng sông Cửu Long cũng tổn thất hàng tỷ mỹ kim từ nguồn lợi khai thác thủy sản. Nhìn nhận về vấn đề này, Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên cảnh báo phát triển đập trên dòng chính sông Mekong một cách thiếu kiểm soát trong khi chưa đánh giá được hết tác động của đập sẽ khiến cho các quá trình tự nhiên sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chương trình Khoa học Bảo tồn của WWF lo lắng Xayaburi là đập đầu tiên trong số 11 đập được đề nghị xây dựng trên sông Mekong, dự trù sẽ sản xuất 1260 Megawatt điện và làm giảm 5% độ liên kết trong toàn lưu vực. Cùng đó con đập này sẽ chia cắt 9 hệ sinh thái thượng nguồn trong tổng số 13 hệ sinh thái ra khỏi lưu vực.