Nhà văn Hoàng Ngọc Thư
Phỏng vấn Hoàng Ngọc Thư
TRỊNH Y THƯ thực hiện
Làm sao tìm lại được những gì ta đánh mất trong một giấc mơ?
Tôi cất các giấc mơ của mình giữa những trang sách và các dòng nhạc. Khi tôi cần tìm lại chúng, tôi chỉ cần giở lại những cuốn sách tôi yêu thích nhất, lắng nghe lại những bản nhạc tôi say mê nhất, và các giấc mơ sẽ trở về, rơi vào lòng tôi lại.
Nhưng liệu chúng ta có biết phải làm gì một khi tìm lại được giấc mơ thưở còn bé hay không?
Cái gì ở giữa ngày và đêm?
Giữa ngày và đêm là những khoảng tối và mảng sáng. Chúng ta dùng ánh sáng và bóng tối để đi tìm những điều chúng ta mơ ước, hay đã đánh mất, nhiều khi là đi tìm chính mình hoặc người mình thương yêu.
Người may mắn biết dùng ánh sáng và bóng tối đúng lúc, cho đúng việc cần làm, để được ngủ yên lúc ngày và đêm hôn nhau chia tay.
Người kém may mắn bị ánh sáng và bóng tối thay nhau nuốt chửng rồi thải ra lúc cuối ngày. Không ai biết được chứng bệnh trầm kha họ phải âm thầm chịu đựng suốt đời còn lại: chứng bệnh “rối loạn sáng/tối”. Bạn có tin có chứng bệnh ấy không? Nếu không tin, cứ bí mật gửi thư cho tôi, tôi sẽ bí mật kể cho bạn nghe, tôi có bí mật quen biết một người bị chứng bệnh ấy.
Ngôn ngữ của mưa là gì?
Mưa nói với tôi ngôn ngữ của kẻ buông thả. Mưa, nhập vàp biển, rồi chúng toa rập nhau nhiều lần rủ rê tôi buông thả cả trong ý tưởng và thân thể. Dễ hiểu thôi: có nơi nào thấp hơn mà mưa không tìm đến; cũng như có kẽ nứt nào, vùng trũng nào nằm trong tầm với mà biển không tràn vào? Ừ, tôi cũng thú nhận: ít khi nào tôi từ chối được những lời rủ rê buông thả của mưa và biển. Đi dưới mưa và nằm trong vòng tay của biển, tôi thường buông thả cho những ý tưởng rồ dại nhất chạy hoang ra ngoài, không cần kiềm chế. Điều tệ nhất có thể xảy ra cho tôi những lúc như thế là được / bị ngủ một giấc dài dưới đáy nước, một nơi yên nghỉ êm ái và thanh bình quá đi chứ, bạn có nghĩ vậy không?
Trong chăn ấm và bóng đêm êm đềm, tiếng mưa trên mái hiên nói với tôi những lời thì thầm âu yếm của người tôi thương yêu. Mưa nói với tôi những hứa hẹn cho một tương lai tươi sáng, tốt lành, như hứa hẹn của một bình minh trong trẻo, tinh khôi lúc rạng sáng sau đêm mưa.
Ngôn ngữ của đá là gì?
Đá nuốt hết những tiếng gõ, những câu hỏi, và những lời thì thầm của tôi. Có lẽ vì thế mà đá thật cứng và thật đặc. Ngôn ngữ của đá là những âm thanh dội vào trong, và đọng lại thành từng hạt, từng thớ, rồi từng thỏi, nén vào nhau thật chặt.
Tôi muốn được như đá, nhưng có lúc tôi nghĩ “liệu nuốt hết mọi thứ như đá, mình có nặng quá và nằm lỳ một chỗ như nó không?” Tôi chịu, chưa tìm được câu trả lời cho chính mình.
Tôi cho rằng mỗi chúng ta đều có mang những hạt, những thỏi, và đôi khi dăm tảng đá trong người – nơi chúng ta nén chặt những điều bị dội vào nhưng không thể phát ra được. Bạn có biết cách nào để làm tan những thỏi như thế không?
(Có lần tôi tình cờ làm tan dăm tảng đá trong người, khi tôi định cất hơi nóng từ ánh mắt người yêu vào cùng một chỗ - để dành cho những lúc giá lạnh tôi mang ra sưởi ấm. Từ đó tôi lặng lẽ cất giữ hơi nóng từ mỗi giây phút hạnh phúc, và chúng không chỉ giúp tôi giữ ấm, mà còn làm tôi nhẹ ký hơn, thật là tuyệt diệu phải không?)
Cái gì ở giữa sự lặng im?
Sự căng thẳng đi từ chờ đợi, hồi hộp và thèm khát (giữa hai người yêu).
Niềm hưng phấn, nôn nóng, hăng hái và đam mê (trước khi bắt tay vào công việc yêu thích nhất).
Sự tập trung cao độ và lòng quyết tâm (sẵn sàng chiến đấu tới cùng)(trước một sự kiện quan trọng).
Sự tĩnh lặng, sáng suốt: (mong muốn) nhận diện được từng ý nghĩ, biết được mình cần gì, muốn gì và phải làm gì (lúc ở một mình).
Nhưng sự lặng im khi có một người thứ hai luôn luôn đi kèm với sự chờ đợi.
Bạn có nghĩ vậy không?
Sẽ đi đâu, những mảnh vụn từ tấm gương đã vỡ?
Nếu tấm gương vỡ vì nỗi buồn phiền thì những mảnh vụn sẽ cắm sâu vào các vết thương, và người mang chúng sẽ thấy nặng hơn vì phải chịu thêm trọng lượng của cả tấm gương. Chưa kể là các vết thương sẽ chẳng bao giờ lành lặn được hoàn toàn, vì những mảnh vỡ ngăn cho da thịt mới hàn gắn lại một cách trọn vẹn.
Nếu tấm gương vỡ vì người đập muốn tìm sự thật đằng sau lớp kính: những mảnh vỡ sẽ rơi rụng như các mảnh sao rơi, và kẻ đi tìm sẽ hụt hẫng trước khoảng không im lặng như người bay lạc vào vùng trời tối. Mọi cố gắng chắp nối để tìm lại hình ảnh cũ đều vô ích, vì những mảnh vụn của tấm gương có mang theo một phần của người ấy đã thành bụi hoà lẫn trong không gian.
Nếu tấm gương vỡ vì chúng ta tình cờ muốn sờ mó để nhận diện chính mình (mà sờ nhầm vào gương thay vì lên mặt mũi tay chân của mình) thì những mảnh gương sẽ vỡ vụn ra thành các hạt nhỏ dính lên khắp người, lấp lánh như đính pha lê hay kim cương. Chúng ta sẽ phải ăn vận, đội mũ che đậy kỹ nếu không muốn người khác kinh ngạc trầm trồ, hoặc trở thành mục tiêu cho những kẻ tham lam muốn thu thập đá quý.
Nơi nào mùa xuân bắt đầu?
Mùa Xuân bắt đầu từ những mầm cây non còn ngủ sâu dưới lòng đất giữa mùa Đông giá buốt. Chúng là những đứa con của các cây bố cường tráng, khỏe mạnh; và những cây mẹ dẻo dai, sum suê kết quả suốt mùa Hạ thơm lừng; sau những đêm ấm nồng lửa nhiệt đới và mặt trời không bao giờ tắt giữa đôi tay. Các bố mẹ cây gửi tình yêu của họ trong bọc lụa theo gió, để những đứa con mang mùa Xuân đến cho mặt đất và muôn loài.
Từ cuối cùng trong bài thơ dài nhất trên đời?
Bài thơ dài nhất trên đời: theo tôi, là bài thơ đọng lại lâu nhất trong tâm tưởng.
Không phải là từ, mà là hình ảnh cuối cùng, đọng lại từ bài thơ sống lâu nhất trong tôi: đó là một bài thơ mà người nam được ví như biển, và người nữ được ví như bờ cát - một tình yêu không ngừng nghỉ, và không bao giờ dứt. Tuyệt quá đi chứ nhỉ?(và thật là sung sướng cho ai được là nguồn cảm hứng cho một bài thơ như thế, bạn có nghĩ vậy không?)
Cuối cùng thì tôi nghĩ: có lẽ mùa Xuân bắt đầu từ thơ (trong lòng và trên chữ).
Chúc bạn một mùa Xuân với nhiều hoa quả mới lạ, nhiều hơi ấm, và hạnh phúc.
Trịnh Y Thư thực hiện
Gửi ý kiến của bạn
Petrus Key, sau này đổi thành Petrus Trương Vĩnh Ký, P.J.B. Trương Vĩnh Ký, Sĩ Tải Trương Vĩnh Ký, hay Petrus Ký, thường được coi như một văn hào của miền Nam dưới thời Pháp thuộc. Có người xưng tụng Petrus Key như “đại ái quốc,” “đại học giả,” “bác học,” thông thạo tới “26 thứ tiếng.” Dưới thời Pháp thuộc (1859-1945, 1949-1955), rồi Cộng Hòa Nam Kỳ Quốc (1/6/1946-15/5/1948), Quốc Gia Việt Nam (1/7/1949-26/10/1955), và Việt Nam Cộng Hòa (26/10/1955-30/4/1975), người ta lấy tên Petrus Key (Ký) đặt cho trường trung học công lập [lycée] lớn nhất ở Sài Gòn, đúc tượng để ghi công lao, v.. v... danh nhân này. Với chương trình giáo dục tổng quát nhiều hạn chế (nhắm mục đích ngu dân [obscuranticisme] và ràng buộc trâu ngựa [cơ mi]),[1] được đặt tên cho trường công lập lớn nhất miền Nam là vinh dự không nhỏ; vì nơi đây chỉ có con ông cháu cha cùng những học sinh xuất sắc được thu nhận, qua các kỳ thi tuyển khó khăn.
Vậy mà đã 62 năm kể từ khi Liên Hiệp Quốc khai sinh Ủy Ban Sông Mekong [1957] và cũng đã 24 năm từ ngày thành lập Ủy Hội Sông Mekong[1995]. Tính đến nay 2019, Bắc Kinh đã xây xong 11 con đập thủy điện khổng lồ / mega-dams (6,7) chắn ngang dòng chính sông Lancang Jiang, tên Trung Quốc của con Sông Mekong chảy trong lãnh thổ TQ với lượng điện sản xuất đã lên tới 21,300 MW và TQ vẫn đang tiếp tục xây thêm 19 con đập khác; Thái Lan ngoài các con đập phụ lưu, còn có kế hoạch chuyển dòng lấy nước từ sông Mekong, và nay hai nước Lào và Cambodia còn có thêm dự án 12 đập dòng chính hạ lưu. Ngoài ra còn hàng trăm con đập phụ lưu đã và đang xây trên khắp lưu vực Sông Mekong, kể cả trên Cao nguyên Trung phần Việt Nam.
Tôi ý thức về gương mặt gầy của tôi /
gương mặt của gò má cao hàm rộng /
những nụ cười chất chứa nhiều đắng cay kết lại /
thành những nếp nhăn V line
Đến giờ tôi vẫn không hiểu tại sao mình lại quyết định hôn anh khi ngồi cạnh nhau bên bờ hồ Gươm vào một đêm thu mát mẻ, ngọt ngào và lãng mạn tháng 9. Tôi sẽ không thi vị hóa nó bằng cụm từ ẩn ngữ quen thuộc của Phan An “mấy sợi tóc em bay bay, má em gần kề”, không phải vì cụm từ đó không đẹp hay vì tôi không biết nói một cách văn vẻ và mượt mà, mà vì tôi thích gọi sự việc bằng đúng tên của nó.
Buổi chiều xứ biển nắng xiên xiên /
Màu nắng hanh hanh /
Mùi nắng oi oi /
thảm bồ công anh vàng cháy
Cách đây không lâu, tôi đọc được bài viết “Ảnh hưởng của thơ Đường đối với thơ mới” của TS Nguyễn Xuân Diện và Trần Văn Toàn trên Tạp chí Hán Nôm số 3 (36) năm 1998, trang 46-53, đăng lại trên blog của tác giả Nguyễn Xuân Diện (http://nguyenxuandien.blogspot.com/2010/10/anh-huong-cua-tho-uong-oi-voi-tho-moi.html).
Phải nói đây là một bài viết công phu, tuy chưa lý giải thấu đáo đến mọi khía cạnh của vần đề. Một số vấn đề cần có sự trao đổi thêm. Trước mắt, tôi xin có một vài nhận xét.
Ta còn đây một bờ vai gầy /
Qua rồi mưa gió bủa trùng vây /
Còn đôi chút nợ nần cơm áo /
Một túi đầy thơ mộng qua ngày
bên Mẹ hiền như Phật /
hồn con mãi tuổi thơ /
sao bên em mộng mị /
ta khổ sở ngu ngơ /
có phải từ tiền kiếp /
nợ nhau một lời thề /
Trước năm 1996, nhiều người tin rằng Petrus Key chỉ bắt đầu làm thông ngôn cho Pháp từ ngày 20/12/1860. Lá thư đến tay Trung tá Jauréguiberry vào đầu tháng 4/1859 và một số tư liệu khác do chúng tôi phát hiện trong dịp làm việc tại Văn Khố Hải Quân Pháp tại Chateaux de Vincennes năm 1996 không những phủ nhận niềm tin này mà còn khiến chúng ta phải xét lại đoạn đời “tham chánh” của Petrus Key dưới một ánh sáng khác.
Tôi đứng một mình bên cửa sổ. Đêm lặng.
Ngọn đèn hành lang rọi xuống chậu cây chi mai đang nở hoa trắng, tạo thành một quầng sáng đơn độc. Tôi vốn có thói quen đọc sách khuya. Những lúc đêm khuya thanh vắng, khi người đời đã chìm trong mộng mị, là lúc tôi thả hồn mình lang thang với những con chữ. Đọc đến một lúc nào đấy, cảm thấy đầu mình u mê, tôi hay tới bên cửa sổ, đứng khoanh tay nhìn ra ngoài hiên. Tôi thường hay nhìn một cách vô định vào bóng cây sấu già đang chập chờn cô đơn khua lá. Như là một phép dưỡng sinh cho mắt. Từ hôm có chậu chi mai thì hồn tôi trút cả vào chậu cây nhỏ xinh đang nở hoa trắng xoá. Tôi say mê ngắm. Tôi đang mê đắm vẻ đẹp của một loài hoa đã từng được bao thi nhân từ cổ chí kim ca tụng…
Copyright © 2019 hopluu.net All rights reserved 
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D689464785.-%3B)