- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

Tiếng Thông Xào Xạc

20 Tháng Bảy 201012:00 SA(Xem: 36712)

tranmongtu_hl110_0_300x136_1- Đánh dấu ngày đi dự "Trà Đạo" với các bạn Y-Thư  

Người phụ nữ Nhật ngồi trên hai gót chân mình, bà cúi đầu thật sát vào hai bàn tay úp trên mặt chiếu, bà chào khách. Mười người khách ngồi chung quanh chiếu tatami, họ lễ phép cúi đầu chào lại, sau lưng họ những cánh cửa Shoji khép kín. Trong chiếc kimono cổ truyền, bà thong thả cử hành nghi thức pha trà.

Bên ngoài trà thất, mùa xuân mới đi được một phần ba đời xuân, xuân còn trẻ lắm. Buổi sáng tháng năm, trời quang, nắng như mật, vàng ươm, ấm áp; hoa nở trên mỗi bước chân đi: tử đinh hương, linh lan, thạch thảo, đỗ quyên, sơn lựu, bồ công anh, diên vỹ, anh túc… Mỗi hoa một vẻ, một màu, không hoa nào chịu nhường sắc, thua hương. Cỏ xanh ngọc bích, trải những tấm thảm nhỏ, mỗi nơi một mảnh, lá nõn vừa nhú ra trên những bụi phong Nhật, cá anh vũ bơi lượn trong hồ khoe những chiếc lưng màu son đỏ hay màu trắng bạc lấp lánh, những con rùa nâu chui ra từ dưới một cành hoa súng màu tím. Thỉnh thoảng từ đâu một cặp vịt trời, con đực với đôi cánh sặc sỡ vươn lên, cất tiếng kêu khàn đặc, gây chú ý cho thiên nhiên, con cái đập đôi cánh khiêm nhường vỗ vỗ xuống mặt hồ, một con ếch nhỏ nhảy tõm xuống nước rung mặt hồ khiến du khách liên tưởng đến câu thơ hài cú (Haiku) bất tử của thi sĩ Nhật: Matsuo Basho

Bài Furuike ya (Ao xưa)

Chiếc ao xưa
Ếch nhẩy tõm
Tiếng nước khua

Cả mười người khách bước vào vườn, đều ở tuổi mua vé được hưởng giá "Senior." Nhưng họ như những người đang đuổi bắt mùa xuân trên cành lộc biếc. Ba, bốn cái máy ảnh đưa lên, đưa xuống, vịn vai, nghiêng đầu, cười vỡ cả một góc vườn yên ả. Nắng còn bao nhiêu họ thu hết vào lòng. Hai cụ đứng tuổi nhất, lại là hai người diện đẹp nhất, chụp ảnh trông Uyên-Ương nhất.

Vừa chụp hết mùa xuân vào máy thì trời đổ xuống một cơn mưa xuân với những hạt lấp lánh như chuỗi hạt trai đeo trên cổ các bà. Tất cả bước vào trà thất, một ngôi nhà gỗ nhỏ, thiết kế theo kiểu Nhật với sàn trải chiếu Nhật, và cửa bằng giấy bồi. Ngôi nhà có cái tên rất thơ mộng: Trà Thất của tiếng thông xào xạc (Arbor of the murmuring pines teahouse.)

Chiếc kimono của thiếu phụ có màu gừng non điểm những đóa đỗ quyên hồng nhạt, cô thiếu nữ trạc mười bốn, mười lăm tuổi phụ lễ trong chiếc kimono mầu lam đậm. Cô sẽ quỳ chung với khách, cô đóng vai hướng dẫn khách nhận trà từ tay người chủ lễ trà (Tea Ceremony Master)

Máy ảnh, túi sách tay và giầy được để lại ngoài ngưỡng cửa. Khom lưng bước vào trà thất là để lại đằng sau tất cả những bồn chồn, hấp tấp và hệ lụy của đời sống. Ngồi trên hai gót chân với một cái tâm yên, đầu rỗng và lồng ngực thở chậm rãi. Không hấp tấp, không sốt ruột. Bốn chữ đầu tiên cần được nhớ là: Hài hòa (Harmony) Kính trọng (Respect) Tinh khiết (Purity) và Tĩnh lặng (Tranquility)

Thêm một người đàn ông mặc kimono đen phụ lễ, xuất hiện, người này đứng ở cửa chính, nhìn vào, giảng từng nghi thức người chủ lễ thực hành. Hai người phụ nữ mang đến cho mỗi người khách một chiếc bánh đậu xanh, chỉ to bằng chiếc lá trà tươi, để khách thưởng ngọt trước khi uống trà.

Người chủ lễ khoan thai tẩy trần dụng cụ pha trà, chiếc khăn nhỏ giắt ở đai áo kimono phía trước được lấy ra. Mỗi động tác từ mở khăn ra, gấp khăn lại, lau bát, lau vá múc nước, là một nghi lễ rất từ tốn chậm rãi. Người thuyết giảng cắt nghĩa,: tất cả dụng cụ đã thanh tẩy sạch sẽ, đây chỉ là nghi thức chứng tỏ mọi sự cần được tinh sạch cho việc pha trà, đây là: "Đạo". Chiếc khăn dùng xong, lại được từ tốn gấp lại giắt vào đai áo. Một người khách khe khẽ đọc:

Mở khăn ra
vuốt cho thẳng
gấp khăn lại
vuốt thẳng hơn

Nước lạnh trong ang nhỏ, chuyển sang niêu sành trên bếp than, trà xanh bột đựng trong một chiếc hộp gỗ nhỏ sơn mài, được múc ra, cho vào bát sành men Nhật, nước đun sôi chế vào, muỗng (bamboo whisk) khuấy bột trà cho tan. Tất cả mọi động tác đều rất từ tốn, chậm rãi và trân trọng. Trà đã pha xong sau hai lần tráng bát, lau bát.

Cô bé phụ lễ nhận bát trà đầu tiên trong tay chủ lễ. Cô làm mẫu cho sự cung kính giữa chủ và khách. Nghi thức: đặt bát trà trước mặt chủ và khách, úp hai lòng bàn tay xuống chiếu, cúi đầu sát lưng bàn tay, khách và chủ cúi đầu vái nhau, chậm rãi cung kính, khách nâng bát trà lên, tay trái đỡ bên dưới bát, tay phải cầm áp vào bát với ngón cái nằm trên miệng bát, nhẹ nhàng xoay bát ba lần từ trái sang phải, trước khi cúi xuống uống, rất "Đạo". Nghĩa là phải đặt cả: Hài hòa, kính trọng, tinh khiếttĩnh lặng vào bát trà mình đang cúi xuống nhìn. Sau đó, từ tốn, rất từ tốn, nhấp một ngụm trà, ngẩng đầu nhìn nhau, mầu xanh của trà loang trong mắt nhau và hương trà thấm vào khứu giác trước khi vào vị giác.

Xong phần làm mẫu, cô mang đến cho mỗi người một bát nước trà, mỗi lần đến trước mặt một người khách cô đặt bát trà xuống chiếu, giữa cô và khách, cô lập lại nghi thức, cúi sát đầu xuống hai lưng bàn tay mình, cô mời trà hoàn toàn trong thinh lặng. Suốt buổi trà, cô không hề nói một tiếng, nhưng trên môi cô ngậm một nụ cười, như một đóa hoa mới he hé nở.

When we sip tea, we are on our way to serenity

(Alexandra Stoddard)

Mười người khách cúi xuống mười bát trà xanh, nhấp từng ngụm nhỏ, hướng lòng mình về nơi thanh thản. Nhấp xong ngụm đầu tiên, họ ngửng đầu nhìn nhau, bột trà còn trên lưỡi, họ hỏi nhau khe khẽ, chia sẻ vị đăng đắng, ngọt ngọt của loại trà bột, hầu như là lần đầu tiên cho mọi người.

Người chủ lễ mỉm cười với khách, khẽ khàng cắt nghĩa thêm về loại nõn trà đầu tiên và mỗi vụ trà chỉ hái có một kỳ để dành làm thứ trà bột đặc biệt này. Tinh sương của trời đất được tán ra cùng với nõn trà cho ta một ngụm mầu xanh trong miệng hôm nay.

Người chủ lễ thu dọn trà cụ cũng bằng những động tác từ tốn, chậm rãi. Mỗi lần đi vào gian trong, cánh cửa shoji kéo ra, được đóng vào ngay sau lưng, khách bên ngoài không bao giờ nhìn thấy gian trong, sự kín đáo riêng tư như hoa trà nép dưới cánh trà.

Bên ngoài trời mưa nhỏ hột. Khách nhìn nhau, mắt trong mắt, trong tình bạn, họ đã cùng chia nhau một khoảnh khắc tuyệt vời của trời, đất và con người hòa chung làm một.

Cơn mưa xuân quay trở lại, tiễn họ ra khỏi cổng vườn. Hai, ba người chia chung một chiếc dù hay đi sát vào nhau dưới một cái áo mưa. Tiếng thông xào xạc cùng đi theo chân họ.

Trần Mộng Tú

5/24/2010

Japanese Garden-Seattle

Chú thích:
Matsuo Basho (1644-1694)
Furuike ya - Ao Xưa
Furuike ya
Kawazu tobikomu
Mizu no oto

* Thơ Haiku nếu dịch theo luật phải là : 5 âm/ 7 âm/ 5 âm

Có thể dịch như sau:

Trong chiếc ao ngày cũ
Một chú ếch nhẩy nghe kêu tõm
Khua tiếng nước vang vang

Vì tiếng Việt, mỗi chữ một âm, đọc lên nghe dài quá, sẽ làm giảm cái mạnh của bài thơ nguyên thủy của tác giả. Chúng tôi chỉ dịch thoát nghĩa.

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
18 Tháng Sáu 20235:32 CH(Xem: 5819)
“Lễ tang của cậu qua đi đã lâu nhưng không khí trong nhà tôi vẫn chùng xuống. Không ai biết phải làm gì để tiếp tục sống, ngoài số tiền ít ỏi của cậu dành dụm được khi trước. Sau cuộc chiến “Bão sa mạc” với Mỹ cùng các nước đồng minh, Iraq thất thủ, bị cấm vận. Bao phủ Baghdad là một bầu không khí ngột ngạt, không có bất cứ việc gì để làm. Dù không quá sung túc, nhưng chẳng bao giờ chúng tôi để thức ăn thừa từ bữa trưa sang bữa tối, mà đều phải vứt đi. Các chủ gia đình sẽ lấy làm xấu hổ nếu họ mua dưới 50 cân gạo một lần, thường đặt hàng cả con cừu, thịt tại nhà và ăn tươi. Tiết kiệm là tính từ không khi nào xuất hiện trong tiêu dùng của người Baghdad. Và bây giờ thì chúng tôi ăn khoai tây, chà là, bánh mỳ làm từ bột mỳ đen vốn chỉ dành cho gia súc. Thế nhưng vẫn có những gia đình còn tệ hơn. Thuốc men hạn chế, đồ ăn không có. Đói. ..."
18 Tháng Sáu 20235:12 CH(Xem: 5881)
Tiết học đầu tiên ở trường Võ Tánh, tôi gặp thầy Đỗ Đức Trí. Hôm ấy thầy trông đạo mạo, mẫu mực, áo quần chỉn chu, thẳng nép chứ không luộm thuộm, nhếch nhác như những lần gặp ở trường Kim Yến. Gặp lại tôi, thầy có vẻ đồng tình là tôi theo nghiệp văn chương, cố nỗ lực để được vào học ở trường công lập. Đối với ông Sáu, thành tích của tôi được vào trường công lập, không kinh qua lớp đệ tam, điều đó ông không quan tâm chút nào. Điều quan tâm của ông là thân xác tôi ngày càng phát lớn, trổ mã trông thấy, cái giọng ồ ề, sức vóc phổng phao như con gà trống đã gây phiền toái cho ông Sáu . Nhà có hai gã đàn ông đang vào tuổi lính tráng là đầu mối cho mọi sự dòm ngó của những con mắt cú vọ, đôi tai thính của những “con chó săn” . Đó là những kẻ mà ông ám chỉ cho những tên cạo giấy, bọn ngồi mát ăn bát vàng, bọn tham nhũng đầy rẫy ở phố phường hoa lệ này.
09 Tháng Sáu 20234:17 CH(Xem: 6325)
Thằng anh ngồi trên bậc thềm ngó mông lung về ngọn núi phía bên kia cánh đồng. Mặt trời dần sụp xuống, những ngọn cỏ chuyển sang màu tím thẩm, gió nồm Nam thổi về lồng lộng. Thằng em khe khẽ ngồi xuống bên cạnh, cả hai cùng lắng nghe tiếng bò hụ từng hồi trên con đường trở về chuồng. Ba, mẹ nó đã từng ngồi như thế…
19 Tháng Năm 20234:11 CH(Xem: 5591)
Ngày chị Tư gặp tôi ở San Jose, chị mừng ứa nước mắt hai hàng. Vừa lấy tay quẹt ngang mắt, cái điệu quen thuộc i như ngày xưa, chị vừa cười: - Gặp cô ba tui mừng quá à. Lâu lắm rồi tui mới khóc được. Vừa khóc mà vừa cười. Tôi nhìn chị trân trân. Chị Tư Trợn da đen nhẻm ẳm tôi ngang hông ngày xưa bây giờ trắng da dài tóc, không hẹn nhau trước chắc tôi không thể nhận ra. Lúc chia tay chị, tôi hỏi: - Em kể chuyện của chị được không? - Chuyện đời tui có chi đâu mà kể, dị òm. - Em kể chuyện mộ gió nha. - Ờ, cô ba còn nhớ chuyện mộ gió hả- mắt chị chợt buồn xa xăm- tui thì quên lâu rồi. Sao mà tôi quên chuyện mộ gió được.
30 Tháng Tư 20233:45 SA(Xem: 6293)
Con gái hắn, ở tuổi 17 đã hỏi sau một giờ học môn lịch sử: “Bố ơi, thế điều gì có tính quyết định khiến ông Nguyễn Thái Học đứng ra thành lập tổ chức Việt Nam Quốc dân Đảng ạ? Sao còn trẻ thế mà ông ấy lôi cuốn được nhiều người vậy? Bí mật gì, hở bố?”.
12 Tháng Tư 20239:53 CH(Xem: 5881)
Có lẽ, phải vào lúc sống một mình giữa không gian tối tăm, sau hai ngày cả mấy cha con bị xích tay vào trại tạm giam, ông mới sực láng máng nhớ đến cái khái niệm “Tư tưởng của Ruồi” mà một nhà báo nhà văn có số má từng nói với ông gần 10 năm trước. Nó được thốt ra, đúng hơn là được nhắc lại, giữa men rượu Tây hảo hạng do ông chiêu đãi tại một restaurant sang trọng bậc nhất Sài Thành, giữa các nhà văn nhà báo ông sưu tập được qua mấy năm kinh doanh vào quy mô khủng, mà trung tâm là tay nhà văn cộm cán từng kiếm nhiều tiền nhất của gia tộc ông và các doanh nghiệp nổi như cồn, có biệt danh “Ruồi Trâu” do anh ta tự đặt.
20 Tháng Ba 20235:55 CH(Xem: 5798)
Lần đầu tiên anh đến, Mẹ chỉ nhìn anh một lần, từ góc nhà rồi im lặng.Trong khi cô quấn lấy anh, mắt môi ngơ ngơ chìm đắm. Đêm đó, nằm cạnh cô, mẹ khẽ khàng nói; - Khí chất nồng nàn, nhưng tính cách rất lạnh. Mắt rất lạnh nhưng tia nhìn lại giấu kín. Tia nhìn giấu kín, nhưng sắc bén như dao, xuyên thấu tâm can người khác. Con mắc nợ tiền khiên với người này.
08 Tháng Ba 20235:31 CH(Xem: 6118)
Nhân ngày Tết trung thu, trùng với thứ bảy, chủ nhật, Trung phóng xe máy về Cần Giờ. Con đường từ phà Bình Khánh về thị trấn Cần Thạnh được mở rộng, đường vắng, xe cứ phóng thả ga. Hai bên đường, suốt hơn bốn chục cây số chỉ thấy rừng là rừng. Những cây đước vươn thẳng tắp, cành lá xòe ô che kín bầu trời, xe chạy trong màu xanh ngút ngàn của rừng cây như trôi trong không gian huyền thoại.
26 Tháng Hai 202310:19 CH(Xem: 6484)
Tôi yêu em. Thật là lố bịch khi một kẻ như tôi nói ra câu ấy, nhưng tôi yêu em. Cồn cào trong tôi nỗi nhớ được nhìn thấy em vào khoảnh khắc ngắn ngủi trống trải khi chiều tàn. Tình yêu của tôi đến muộn và mặn mòi. Nhỏ giọt như những tin nhắn tôi gửi cho em. “Hôm nay em muốn gặp ở đâu?” Tôi ẩn dấu tình yêu của mình trong những điều nhỏ nhặt, và cần mẫn góp nhặt từng hạt cát. Thứ tình yêu tội lỗi. Mẹ đã từng rì rầm hàng đêm vào tai tôi thứ bà gọi là tội lỗi này. Và giờ, tôi vướng vào nó như một lời nguyền không phép màu hoá giải. Độc dược làm tôi yếu đi mỗi ngày. Còn em, thứ thuốc giải duy nhất vẫn cứ thơm ngát đầy quyến rũ trước mắt mà không thể chạm vào.
13 Tháng Hai 20232:10 SA(Xem: 6380)
Dắt xe vào cổng, đập ngay vào mắt tôi là một bộ nâu sồng trong phòng khách. Không lẽ là vị Đại đức yêu văn chương - điện ảnh kết nối FB với tôi mấy tháng trước đã tìm đến, sau khi tôi cho địa chỉ nhà riêng? “Bố! Mẹ Thơm đã về!” Con gái lớn của tôi reo lên hồ hởi khi thấy tôi bước vào. “Mẹ đừng nói, xem bố có nhớ mẹ Thơm của con không?”. Tôi thoáng ngỡ ngàng trước vị ni cô vẻ tiều tụy, rồi nhận ra ngay cô hàng xóm của mình gần 10 năm trước…