- Tạp Chí Hợp Lưu  18939 Magnolia St. Fountain Valley, CA 92708 - USA Điện thoại: (714) 381-8780 E-mail: tapchihopluu@aol.com
Tác Giả
Tìm đọc

Mạn Đàm Văn Học

28 Tháng Mười 200912:00 SA(Xem: 11658)

Văn hóa xã hội : B I L L G A T E S Jr, THIÊN TÀI HAY THỜI THẾ TẠO ANH HÙNG ? 

Thành tựu của Microsoft Corporation, Tập đoàn Microsoft, do Bill Gates Jr (1) và người bạn chí thân của ông là Paul Allen sáng lập năm 1975, cho tới nay, vào cuối thập niên đầu thế kỉ 21 này, vẫn chưa có tập đoàn cùng loại nào vượt qua. Trong chức vụ chủ tịch và kiến trúc sư phần mềm - hãng Microsoft, như tên gọi, là một công ti vi tính phần mềm, chính Bill Gates Jr đã chủ trì, lần hồi đưa cơ nghiệp của mình lên tận đỉnh cao. Theo thống kê do tạp chí Forbes xác định, thì doanh thu năm 2008 của tập đoàn Microsoft lên tới 60,4 tỉ Usd thu được 17,7 Usd lợi tức – trong khi đồng nghiệp Google của nó chỉ có 21,8 Usd doanh thu và 4,2 Usd lợi tức ; và kể từ năm 1995, chủ nhơn Tập đoàn Vi tính phần mềm không thôi là người giàu nhứt đứng đầu trên thế giới - tài sản khoảng chừng 60 tỉ Usd, ngang bằng doanh thu công ti của mình năm ngoái.

Không thể kể xiết bao nhiêu trang báo và trang sách in trên thế giới (2) ca tụng hết lời con người được đồng lượt khâm phục và đồng thanh gọi là computer genius, thiên tài điện toán. Vậy mà đầu năm 2009 vừa đây từ này lại vô hình trung mất dạng, không còn thấy trong hai tác phẩm mới vừa phát hành ở Hoa kì và bán rất chạy: Bill Gates Sr, Showing up for Life – Thoughts on the Gifts of a Lifetime (Bật nổi trong cuộc đời - Nghĩ về quà tặng cho đời. Nxb Broadway Books) và Malcolm Gladwell, Outliers – The Story of Success (Ngoại hạng – Sự tích của thành công. Nxb Little, Brown and Company). Hai tác giả, Bill Gates Sr, cha của đương sự và Malcolm Gladwell, phóng viên nổi tiếng của tờ New Yorker (Người New York), đều có một cái nhìn chừng mực hơn và phải lẽ hơn về thành tựu có một không hai của con người sáng lập Tập đoàn Microsoft.

Bí mật gia đình

Cho đến nay, các bí mật gia đình nhà họ Gates không hề được/bị phơi bày. Hầu bảo vệ đời tư của con người giàu nhứt trên thế giới trong thời gian hơn 32 năm trời đương sự trực tiếp nắm cương vị rường cột trong hãng Vi tính phần mềm lớn nhứt trên thế giới. Nhưng rồi kể từ ngày 27 tháng 06/2008, một năm trước đây, Bill Gates Jr chánh thức rời bỏ văn phòng và chức vụ chủ tịch, dồn tâm sức vào việc điều hành tổ chức thiện nguyện Bill & Melinda Gates Foundation, Quĩ Bill & Melinda Gates (vợ ông tên Melinda French) thành lập mấy năm trước. (3) Chắc nhơn cơ hội này mà, trong tập sách tự sự kể trên, Bill Gates Sr không còn ngại ngùng khi tiết lộ trên giấy trắng mực đen bản tánh hằng được che giấu của đứa con vừa ngỗ ngáo vừa liều lĩnh và tài năng sớm phát triển là Bill Gates Jr thời trẻ. Qua một số sự việc tuy nhỏ, nhưng tiêu biểu, xảy ra trong bầu khí kín cửa của gia đình.

Một tối nọ, giữa bữa cơm, chú chàng ranh con Bill Jr lớn tiếng bướng bỉnh với bà Mary, mẹ chú. Bill Sr không chịu nổi, vốn kiệm lời nên hắt liền vô mặt nó đầy li nước cầm trên tay. Tức thì bị nó phản công: « Cảm ơn ba đã xối nước cho con tắm gội, mát ghê. » Rồi có một hôm, mẹ chú từ phòng ở từng trên gọi xuống: « Con làm gì đó ở dưới nhà bếp vậy con? » Chú chàng Trey (tên Bill Jr thân mật trong nhà) đáp trả, ngạo ngược: « Con đang suy nghĩ. Bộ má chẳng bao giờ suy nghĩ sao? » Ngang phè… Ngay cả khi đồng bọn cùng lứa tuổi dại dột chỉ thích vui chơi, đùa giỡn, thì chú chàng Bill Jr lại miệt mài với sách vở, với đủ hạng bách khoa toàn thư. Mới ở tuổi còn non mà hằng ngày cứ quan tâm tới thời cuộc trong nước, ngoài nước, luôn hồi hỏi han sự việc và ý nghĩa cuộc đời.

Không biết răn dạy sao cho thấu tình đạt lí thằng con lúc nào cũng ngang phè và sáng mắt như vậy, ông bà Bill Sr và Mary bèn lôi cổ nó đến phòng khám tâm lí - ở Hoa kì không thiếu phòng khám loại này. Chú chàng Trey thẳng thừng giãi bày tâm sự ngay liền với các bác sĩ: « Tui lúc nào cũng phải quyết liệt tác chiến với ông cụ bà cụ để coi ai là kẻ thật sự cầm lái trong nhà, họ hay mình. » Các bác sĩ bấy giờ mới lên lời khuyên ông cụ bà cụ nên nới lỏng tay chơn thằng nhỏ, cho nó được tự do, tự giác, tự lập, tự chủ… Thế là như một con chim sổ lồng, ngay tối hôm đó, chú chàng chưa tròn 10 tuổi Trey Bill Gates Jr liền nhảy thót qua cửa sổ phòng ngủ, băng ngang khu vườn rộng thẳng tiến tới trường đại học sở tại. Mày mò vi tính suốt cả đêm, sáng về ngủ gà ngủ gật.

Hình ảnh điển hình của một wiz kid, ranh con có năng khiếu vượt bực và sớm phát triển - đồng cánh với « thần đồng » Đức W. Amadeus Mozart (1756-1791) trong lãnh vực âm nhạc hơn hai thế kỉ trước.

Thời thế thuận lợi

Vài năm sau, khi Bill Gates Jr bật mí cho ba má mình biết đã bỏ học, rời khỏi ghế nhà trường (đại học Harvard), dành công sức để sáng lập và điều hành hãng Microsoft, thì họ lấy làm bàng hoàng đến mực. Không tin rằng con trai mình lại có thể thành công trong lãnh vực còn trong trứng nước này dầu tài năng sớm nở tới đâu. Chỉ thật lâu sau, Bill Gates Sr mới thú nhận trong cuốn tự sự của mình « Tôi nghĩ cần phải nói rằng Bill cũng như Warren (Warren Buffet, thân cận với gia dình nhà họ Gates), cả hai đứa đều gặp rất nhiều may mắn trên đời. Chắc Bill chẳng ngại gì mà không nhìn nhận mình không thể thành công về mặt tài chánh hiện giờ nếu như sanh trưởng ở miệt Darfour hay Congo. » Chính Warren Buffet, người đứng hàng thứ hai trong giới giàu có nhứt trên thế giới, cũng nhìn nhận như vậy: « Tôi sanh trưởng vừa đúng chỗ vừa đúng lúc. Được trúng số độc đắc trong buồng trứng. » Bill Gates Jr cũng chẳng nói gì khác hơn với nhà báo Malcolm Gladwell: «Tôi quả thật được may mắn trên đời. »

Thật vậy, trong tập biên khảo của mình, Malcolm Gladwell nhấn mạnh chỗ, ngay từ thời mài rách đũng quần trên ghế nhà trường, Bill Gates Jr đã tự dưng chiếm được một ưu thế hiếm hoi. Trường trung học sở tại, vào năm 1968, đà có một máy tính trực tiếp gắn liền với trung tâm tin học thành phố Seattle, bang Washington - thứ thiết bị mà nhiều đại học ở Hoa kì (nói chi tới ở những nơi khác) bấy giờ vẫn chưa được cung cấp. Nhờ vậy mà chú chàng Bill được thỏa thích tung hoành với ngành tin học, cho phép chàng ta nhìn đón trước và góp phần vào công cuộc cách mạng laptop, máy tính cá nhơn sắp bùng nổ hai mươi năm sau. Trả lời câu hỏi của nhà báo: trên toàn xứ Hoa kì vào cuối thập niên 60 thế kỉ trước, có bao nhiêu thiếu niên được thể nghiệm và có kinh nghiệm tin học như ông - Bill Gates Jr không chút ngập ngừng: « Tôi dám chắc trên toàn thế giới bấy giờ đếm không có tới năm chục mống. »

Thế hệ chào đời ở Hoa kì vào thập niên 50 thế kỉ trước (Bill Gates Jr sanh năm 1955 và lớn lên ở Seattle) đều sanh trưởng đúng chỗ và đúng lúc, như đã kể. Nói cách khác, thành công của Bill Gates Jr (Microsoft) hay của những Steve Jobs (Apple), Eric Schmidt (Google) và nhiều nữa thảy đều chủ yếu nhờ ở thời thế, cộng thêm vào nền tảng văn hóa, gia đình và từng lớp xã hội. Phần khác, cũng chẳng nên quên rằng tài năng đâu phải là thiên bẩm từ trên trời rớt xuống: « Bất luận kẻ nào thành đạt trong công trình của mình đều phải chịu ơn những người đi trước. Barack Obama (đương kim tổng thống Hoa ) là một thí dụ điển hình: chúng ta đâu có hạ thấp ông khi bảo rằng ông không thể bước lên trên đài danh vọng hiện thời nếu như trước đó chẳng có ai đổ rất nhiều mồ hôi, nước mắt và máu huyết dọn đường. »

Thiên tài và thành công

Thành công không nhứt thiết là kết quả do thiên tài tạo dựng. Thời thế và công sức mới thật sự là yếu tố quyết định: « Ta có thể là một thiên tài mà không tạo được thành công, và ngược lại có thể không phải là thiên tài mà vẫn thành công. Chỉ cần có đầu óc, có nhiều năng khiếu và nghị lực và chăm chỉ chịu khó. »

Lời nói phác họa gọn nét chơn dung người đã sáng lập và đưa tập đoàn Microsoft lên tuyệt đỉnh: Bill Gates Jr.

 

TRẦN THIỆN - ĐẠO

(New York, 14/07/2009)

--------------------------  

(1) Bill Gates Jr và Bill Gates Sr : Bill Gates con và Bill Gates cha.

(2) Hệt như, trong lãnh vực khác, trường hợp triết gia, kinh tế gia và chánh trị gia Đức Karl Marx (1818-1883). Xem: Trần Thiện-Đạo, Sách tiểu sử vẫn có sức hấp dẫn (Thể thao & Văn hóa, số 88, ngày 23-8-2005 ; Hợp lưu, số 85, tháng 10 & 11 / 2005); không có thống kê chánh thức số lượng sách báo nói tới Karl Marx, chỉ đoán chừng là có khoảng 80.000.

(3) Với vốn 37 tỉ Usd, dùng để tài trợ các dự án bảo vệ sức khoẻ và phòng chống bịnh Hiv/Aids ở các nước thế giới thứ ba. Pgs.Ts Lưu Thị Minh Châu phụ trách Dự án dự phòng và chăm sóc Hiv/Aids tại Việt Nam, thuộc Bộ Y tế.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
07 Tháng Hai 20243:34 SA(Xem: 1517)
Khi tìm đọc văn học chiến tranh (giai đoạn 1954-1975) tôi bắt gặp rất nhiều lần lời giới thiệu ngắn tên tuổi, và các tác phẩm của nhà văn Nguyên Vũ. Kể từ đó, tôi luôn tìm Nguyên Vũ để đọc, song dường như không có tác phẩm nào của ông được đưa lên các trạng mạng, hay các thư viện điện tử. Hôm rồi, thật may mắn, đang nghiền ngẫm về cố nhà văn, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn, tình cờ tôi bắt gặp: Mây Trên Đỉnh Núi, truyện dài gồm 20 chương của Nguyên Vũ. Đây có lẽ là truyện dài đầu tay, và ít được nhắc đến của ông. Cũng định thử một vài trang, rồi lúc nào đó sẽ đọc tiếp, nhưng bập vào tôi không thể dứt ra được, và đọc một mạch ngay nơi làm việc. Sự hấp dẫn, sinh động ấy, không hẳn bởi chỉ nội dung, mà còn do bố cục, nghệ thuật đan xen những tình tiết câu chuyện...
05 Tháng Bảy 20227:53 CH(Xem: 6828)
Truyện Kiều ra đời đã hơn hai thế kỷ của đại thi hào Nguyễn Du đã làm say mê bao trái tim người đọc nhiều thế hệ kể cả trong và ngoài nước. Đã có rất nhiều cây bút phê bình, thưởng lãm hướng đến áng thơ tuyệt tác này. Hãy cùng khám phá tác phẩm vừa mới xuất bản của một nữ lưu xứ Huế – Ninh Giang Thu Cúc – viết về Truyện Kiều có tựa đề Đọc Kiều thương khách viễn phương NXB Văn hóa văn nghệ quý II năm 2019.
15 Tháng Sáu 20222:18 SA(Xem: 6424)
Nếu ai đã đọc "Chân Dung Văn Học Nghệ Thuật & Văn Hóa", chắc chắn đều bày tỏ sự thán phục đối với tác giả, tôi cũng vậy. Tác giả NTV đã đem tấm lòng thành cùng với nhiệt tâm thu thập dữ liệu về các nhân vật nói tới trong sách, cùng với các hình ảnh ghi dấu cuộc đời bể dâu của họ. Tuồng như tôi thấy họ sống lại thêm một lần nữa. Thật vậy, khi nhìn thấy hình ảnh một nhà văn quen biết ra đi từ lâu, và qua lời kể chuyện của tác giả, tôi xúc động biết bao, tưởng chừng như người ấy vẫn ở đâu đó, chưa một lần vĩnh biệt.
18 Tháng Ba 202210:50 CH(Xem: 6974)
Cuốn To Our Grand Children with Love độc đáo ở chỗ là người cầm nó trên tay không phải là một độc giả mà chính là đồng tác giả với hai vị chấp bút: Giáo sư tiến sĩ Nguyễn-Lâm KimOanh và luật sư tiến sĩ Lưu Nguyễn Đạt. Vì thế, đây không phải là một “cuốn sách” theo định nghĩa, hình thức và nội dung thông thường. Tiểu đề của tập sách này cho thấy đây là một “công trình”, một sự hợp tác giữa thế hệ ông bà và thế hệ các cháu, bắt đầu từ ông bà, những người từng sống qua nhiều chặng đường lịch sử và địa lý, muốn kết nối với thế hệ Việt Nam trẻ, sinh trưởng và lớn lên ở Hoa Kỳ.
18 Tháng Ba 20229:06 CH(Xem: 6543)
Tuyển tập II ra mắt vào tháng 2 năm nay, gồm chân dung của 15 văn nghệ sĩ và nhà văn hóa: Nguyễn Tường Bách và Hứa Bảo Liên, Hoàng Tiến Bảo, Tạ Tỵ, Trần Ngọc Ninh, Lê Ngộ Châu, Nguyễn Văn Trung, Dohamide, Lê Ngọc Huệ, Nghiêm Sỹ Tuấn, Đoàn Văn Bá, Mai Chửng, Trần Hoài Thư và Ngọc Yến, Phan Nhật Nam, John Steinbeck cộng thêm phần phụ lục Con đường sách Sài Gòn và Câu chuyện đốt sách.
07 Tháng Ba 202212:49 SA(Xem: 6840)
Tuyển tập II - Chân dung văn học nghệ thuật và văn hóa" là một công trình mới của Nhà văn Ngô Thế Vinh, giới thiệu 15 văn nghệ sĩ và nhà văn hóa thành danh thời trước 1975 ở miền Nam Việt Nam. Những tác phẩm, chân dung và chứng từ trong tuyển tập này minh chứng cho một nền văn nghệ nhân bản, năng động và đột phá đã bị bức tử sau biến cố 30/4/1975. Do đó, tuyển tập là một nguồn tham khảo quý báu về di sản của nền văn nghệ và giáo dục thời Việt Nam Cộng Hòa.
27 Tháng Mười Hai 20217:22 CH(Xem: 7970)
Tôi vẫn có thói quen chờ đợi vào những ngày giờ trước Giáng Sinh. Hồi còn bé ở Sài Gòn, bao giờ thì “điều gì đó” dẫu lớn hay nhỏ cũng đến, khiến lòng mình rộn ràng. Lần cuối cùng tôi biết háo hức chờ đợi là ngày mở bao thiệp giáng sinh chàng gửi với tấm thiệp in hàng chữ: “It’s time for you to make amends....” và chữ ký dưới “Merry Xmas” như một lần nữa xác nhận anh đang “break up” với tôi. Hôm nay, một ngày trước Giáng Sinh, trời mưa dầm dề cả ngày, mở cửa lấy xấp thơ vào nhà mắt vẫn cay khi giục các bao thiệp giáng sinh vào sọt rác, tôi thấy có bao thơ lạ từ xứ lạ. Mở bao bì, bìa tập thơ màu xám trắng như nỗi buồn trong cơn mưa khiến mắt tôi dừng lại ở dòng tựa: Chiều Tình Yêu.
15 Tháng Tám 202110:45 CH(Xem: 10555)
Cuốn thơ song ngữ có tên là “Các Bài Thơ Việt Nam Khó Quên – Unforgettable Vietnamese Poems” của Hương Cau Cao Tân đến với tôi vào những ngày đầu Xuân giữa mùa đại dịch. Sách khá dầy, khoảng 300 trang, trình bầy trang nhã, mỹ thuật, những trang thơ Việt-Anh in song hành dễ dàng đối chiếu. / Sách gồm 100 bài thơ Việt và 100 bài thơ chuyển dịch sang Anh ngữ. Tác giả đã chọn ra 16 nhà thơ nổi tiếng và lựa ra những bài mà tôi chắc rằng nhiều độc giả đã từng ưa thích. Tôi tạm chia các nhà thơ ra từng thời kỳ để dễ cảm nhận những dòng thơ này: Thời kỳ Văn Nôm: Bà Huyện Thanh Quan, Trần Tế Xương. / Thời kỳ Tiền Chiến: Bàng Bá Lân, Đoàn Văn Cừ, Huy Cận, Hàn Mạc Tử, Lưu Trọng Lư, Nguyễn Bính, Nguyễn Nhược Pháp, T.T. Kh., Vũ Đình Liên, Xuân Diệu. / Thời kỳ Kháng chiến: Hữu Loan, Quang Dũng. /Thời kỳ Đất nước chia đôi: Nguyên Sa, Phùng Quán.
04 Tháng Tám 202111:36 CH(Xem: 8344)
Thỉnh thoảng tôi dọn sách vở xem cuốn nào cần giữ, cuốn nào mang cho, và đặc biệt là cuốn nào cần gửi trả khổ chủ kẻo lỡ quên đâm mang tiếng. Thuộc vào số ít sách phải gửi lại khổ chủ, tôi tìm thấy cuốn này: Vietnamese Colonial Republican – The Political Vision of Vu Trong Phung, tạm dịch là Người Việt Cộng hoà thời Thuộc địa - Viễn kiến Chính trị của Vũ Trọng Phụng, của sử gia Peter Zinoman thuộc phân khoa Sử học của Đại học California tại Berkeley. / Tôi vẫn có ý định viết bài giới thiệu tập biên khảo của GS Zinoman từ khi đọc xong, với nhiều thích thú, từ… giữa mùa đại dịch Covid vào hè năm ngoái. Bài bên dưới là lời giới thiệu khái quát tập biên khảo đã giúp tôi biết thêm rất nhiều về nhà văn Vũ Trọng Phụng vốn khá độc đáo của nền văn học tiền chiến, nay càng thêm (có thể nói là) độc nhất như một tay “tiền trạm” của chủ nghĩa cộng hoà tại Việt Nam dưới cái nhìn của sử gia Zinoman.
04 Tháng Tám 20218:53 CH(Xem: 8515)
Từ những ngày còn trẻ chưa biết lo là gì tôi đã tình cờ đọc tập thơ “Ngày Sinh Của Rắn” của nhà thơ Phạm Công Thiện, mà trong đó không biết vì sao tôi cứ nhớ mãi câu thơ này, “Cửu Long ca từ Tây Tạng!” Cũng từ đó Sông Cửu Long không bao giờ ngừng chảy trong ký ức của tôi. Và bây giờ tôi nhận được cuốn “Mekong – Dòng Sông Nghẽn Mạch” của nhà văn Ngô Thế Vinh như một tình cờ kỳ lạ mà tôi có với dòng sông lịch sử này.