Đường số 18
Hồi mới tới con đường này lần đầu tiên, là khi sang thăm Loan. Loan ở trong một cái ngách nhỏ, đi vào đã nghe tiếng Loan đon đả chào cô chủ nhà, Loan hay bảo cô chủ tốt lắm, dễ thương lắm. Hồi đó Loan làm ở gần nhà, trưa nào cũng chạy về ăn cơm với cô Sáu, mặc dù quán cơm ngay dưới chân công ty.
Rồi sau đó Loan chuyển qua một con đường khác, nằm trong phố Tàu. Con đường ngoằn nghèo, bí hiểm, toàn mùi thuốc bắc và những chữ tàu nhấp nhô trên thềm cừa mỗi căn hộ.
Loan đi. Còn mình thì chuyển tới đây ở.
Khi người ta mới bắt đầu với một con đường, cảm giác ban đầu bao giờ cũng là xa lạ. Rồi sau đó thấy có cái quen, cái hồi hộp, cái ngạc nhiên và những tấm tắc vỡ òa ra khi mỗi ngày phát hiện ra một vài thứ khác nhau trên con đường ấy.
Mình có cái tính thích khoe khoang, rất đặc trưng của nơi mình sinh ra. Khi đã vào Nam, cái tính cách ấy, cũng không vì thế mà vơi đi. Hồi mới chuyển qua bên này ở, bạn bè gọi điện, gào lên trong máy điện thoại: Má ơi, sao ở xa vậy má ơi.
Bởi vì để tới được cái nơi mình ở ấy, phải băng qua một con sông rộng, mênh mông có nhiều ngày thủy triều dâng, nhìn từ bên này sang bên kia, cảm giác như cái khu mình ở đang bị chết đuối giữa cái mênh mông của dòng sông.
Sau này, kéo cả Tú tới ở, mỗi khi có ai hỏi, mày ở đâu, Tú thường rất hớn hở, khoe khoắng cái kiểu cũng rất đặc trưng của cái nơi mình đã sinh ra: Đường số 18, khu dân cư thành ủy.
Có lần, hai đứa cháu gọi mình bằng dì, chiều tan học, chạy xe máy qua thăm dì. Trong lúc đợi mình từ cơ quan về nhà, hai đứa đã làm một vòng dạo quanh khắp cái khu dân cư như lời Tú khoe này, không hiểu sao lại “vớ” được một căn phòng rất lý tưởng, giống như sự mơ mộng và đòi hỏi kiểu sinh viên của chúng. Vừa bước chân vào nhà, sau câu xuýt xoa: Sao nhà dì đẹp thế, là việc thông báo cháu sắp tới đây ở đấy nhé.
Thế là có thêm hai đứa cháu và một thằng bạn ở cập kè bên nhau. Nghĩa là bàn trà chỉ thiếu một người nữa là đủ. Nếu mà còn Trang ở đây thì hay hơn.
Trang là một cô bạn học cùng trường Viết văn ngày xưa, hay đọc thơ mỗi khi uống say, đã có lúc cao hứng ào qua như một cơn bão ở con đường này. Cũng thuê một căn phòng sang trọng hí hửng ở đây. Nhưng không được lâu. Sau đó một tháng Trang chuyển đi khỏi căn phòng mà mình còn chưa kịp có lần nào ngồi nóng chỗ, với lý do cái chỗ đó, xe hơi không đậu được.
Sau này Trang còn chuyển nhà lặt vặt ba bốn nơi khác, nơi nào xe hơi cũng vào tận ngõ được. Chỉ có chiếc xe máy của bọn mình là nghèo hơn những lần tới. Bởi cái chỗ đó, không có sông nước, càng không có những cái ngõ nhỏ xinh ấm áp như bên này. Nghe nói, Trang lại mới chuyển sang một cái nhà nữa, to hơn và đẹp hơn. Ồ, đôi lúc, lại nghe nói những điều mơ hồ rất mông lung nhưng lại thật hào hứng.
Rồi bạn bè cũng dần quen, cuối cùng cái nhà mình ở đường số 18, thành ra một cái nhà thu hút nhất. Quanh năm uống trà, quanh năm nói cười rôm rả và bàn những chuyện phiếm. Có ngày, ngồi với vài đứa bạn, lôi máy tính ra, vừa ngồi uống trà, vừa cắm mặt vào màn hình viết như ma đuổi. Đến giờ vẫn thích những cái cảm giác đó.
Cũng là cái nơi một trưa nắng cháy da thịt, chị gái yêu chạy xe máy phăm phăm từ quận một sang tận nhà, mua quá trời đồ ăn, trễ nải ngồi giữa nhà bày biện làm món gỏi nhà cho lũ em ăn nhậu. Vừa làm, vừa tính chuyện sẽ làm món này món kia vào lần sau, khi chị tiếp tục vào Sài Gòn. Lâu lắm rồi, không thấy chị yêu vào đây, không nghe thấy cái giọng oang oang như… lệnh vỡ mà lại rất truyền hình ấy.
Đường số 18. Có lẽ sẽ là nơi một gã nào đó lái chiếc xe hơi đỏ chót, chở ông bạn của mình tới đây. Và cái ông bạn lẩm cẩm đó, lần nào cũng bắt bạn dừng xe ở đầu hẻm và lững thững đi vào. Gã bạn kia chẳng hiểu gì, và lần nào khi ông bạn mở cửa xe bước xuống, cũng đằng hắng: Bác vào đây là vào nhà cô nào mà bí hiểm thế?
Bí hiểm thế?
Cái nơi bí hiểm ấy, chỉ có một giò hoa dừa mỗi sáng vẫn nở tươi hồng, rực lên ở ban công màu trắng, mỗi chiều vẫn héo hắt vì nắng và tối đến lại xanh tươi như chẳng có chuyện gì.
Nơi bí hiểm ấy, nhiều khi mình đã từng đi lại chóng cả mặt quanh cái gian bếp bên xưởng vẽ và nấu một bữa nhậu cho đám họa sĩ già mồm thích rao giảng con cà con kê. Cả tuần nay, mỗi khi đi làm về, qua xưởng vẽ, cái cổng sắt hoen rỉ đóng kín mít, im lìm, chẳng còn thấy ai về nữa. Nhất là từ ngày San bỏ đi ra Hà Nội theo Cẩm.
Nơi ấy, còn là nơi một người đã lặng lẽ biến mất như một con ma ủ ê. Người ấy bây giờ, chắc đã lại biến mất sau một cánh cổng sắt khác. Hay thật, tình yêu nhiều khi y như một cái nhếch mép rất lạnh lùng nhưng khó cưỡng, đôi khi lại giống một tiếng chìa khóa bập lại một cái sau cánh cổng bên ngoài và đóng lại mãi mãi, nhưng lại mở ra cánh cổng phía sau.
Mình nhớ hôm nào, có một người đi chơi tá lả về khuya, sáng sớm đã đứng dưới cổng nhà mình, tay cầm một chùm hoa đu đủ, thơm nức cả lòng và chúm chím: Tặng em nè, anh vừa hái trộm xong!
Nơi ấy, có một thằng nhóc con thích mình, đã từng ngồi suốt đêm bên cổng, lại đúng vào cái hôm mình ra Hà Nội để đi uống cà phê với một thằng nhóc khác.
Thật buồn cười. Hôm nay Sài Gòn trở lạnh một cách bất tử. Mình ngồi vẽ vời những ý nghĩ này trên bàn phím. Nếu sau này, xa con đường có nhiều chung cư và dòng sông Sài Gòn mênh mang này, ắt hẳn lòng sẽ nhớ, mông lung và sâu đậm. Như chính tuổi hai mươi của ta đã qua đi thật vội vàng, chóng vánh, như một cơn bão.
Sài Gòn, 17-12-2010
PHÙ THỦY!
(Bé nhỏ và vĩ đại như một chiếc đèn ngủ!)
Nàng có một nhược điểm rất đáng yêu, là trước khi có thể lên đồng để viết như ma nhập một bài viết nào đó cho tạp chí lá cải nhà nàng hay những tạp chí khác, nàng phải làm rất nhiều việc lặt vặt. Có thể đi loanh quanh trong phòng, chỉ để chải tóc và soi gương, tự hình dung ra khuôn mặt điện ảnh của mình nếu tham gia một vai thứ chính nào đó. Nàng sẽ là một diễn viên xuất sắc. Nàng có đủ bằng cớ để tin vào điều đó. Hoặc là thay đi thay lại những chiếc váy đen giống nhau và uốn éo trước gương. Hoặc là nàng sẽ ngủ. Buổi trưa trên phòng ngủ của nàng rất nóng, điều đó khiến nàng không khi nào ngủ được dài hơi và lại lăn xuống nhà rửa đống chén đĩa trong bồn nước từ hôm qua hoặc mới sáng nay, hoặc nàng sẽ cao hứng đi lau nhà...
nàng làm tất cả những thứ linh tinh ấy, chỉ để chờ đợi cơn cảm hứng kéo tới, và nàng sẽ ngồi như một kẻ bị thôi miên, gõ điên đảo lên bàn phím, và chỉ ba mươi phút sau, bài báo đã xong. Nàng nghĩ, nàng là một người viết báo nhanh nhất trên đời này. Và cực kỳ chuẩn về tiêu chí bao nhiêu chữ cho một bài. Nếu là một bài 1200 chữ cho hai trang, khi dừng tay, đương nhiên sẽ là 1200 chữ. nàng thích điều đó. Nó cho nàng biết, nàng chuyên nghiệp.
Nàng đã viết xong về một cuộc tình. tất cả những chữ nghĩa cần có. Nàng đã phô diễn lên mặt giấy. Một cuộc tình nhạt nhẽo của một phụ nữ kín kẽ với ông chồng là biên tập viên thời sự và đứa con gái nhỏ gầy nhom, không có gì hấp dẫn. Những điều đó mới là một sự thật mà nàng nghĩ về họ. Ngoài ra, còn có một sự khâm phục nho nhỏ. Người phụ nữ dịu dàng ấy, là CEO của một hãng phim có hơn 100 nhân viên. Tốt. Sứ mệnh của nàng không phù hợp, nếu như nàng phải điều hành một tổ chức nào đó.
Nàng đứng lên và đi xem phim. Bài báo đã xong. Đương nhiên sẽ được in. Nàng đương nhiên viết là in. Điều đó khiến nàng thấy tẻ nhạt và mỗi ngày mất dần đi cái bản năng đấu tranh cho những chữ nghĩa của mình nếu như nó bị sa thải. Nàng tự thưởng cho mình bằng cách đi xem phim.
Bây giờ là năm giờ. Giờ kẹt xe. Cả thành phố này giống như một cái ổ chuột khổng lồ, lở loét, những cao ốc ngất trời mỹ lệ cũng không che đi được những ngóc ngách hẻm kiệt đầy những phòng trọ nhỏ xíu, bẩn chật hoặc là đắt đỏ. Nhưng nàng vẫn phải lao đi xem phim. Nàng thích cảm giác ngồi trong phòng lạnh và thưởng thức một bộ phim nào đó.
Đời không như là mơ. Cần hai tiếng chờ đợi để xem bộ phim ấy. Nàng và Phương ăn rất nhanh hai đĩa đồ ăn kiểu tây. Nhạt và hời hợt, đem lại một cảm giác chướng bụng. Phương không thích nơi này, có thể vì nó chung chung quá, sạch sẽ quá và hơn cả là nó quá ồn ào bởi cái băng đang gào thét những bản nhạc thị trường rẻ tiền.
Nàng và Phương đi bộ vòng quanh con đường nhỏ. Chiều tan tầm. Từng mảng không gian như bị nén lại và sắp sửa vỡ ra. Nếu đi bộ ngược lại cái dòng xe nườm nượp đông đảo kia, sẽ rất chóng mặt. Nàng reo lên khi thấy một ngôi chùa nhỏ ngay ngã tư. Nàng sẽ cầu xin. Nàng nghĩ về gã nhà văn nổi tiếng kia. Một kẻ có khả năng khinh bỉ tới 95% đồng nghiệp của mình mà không biết chính bản thân hắn cũng rất đáng khinh bỉ. Một kẻ có thể vừa nhậu tràn lan với các chiến hữu có thể âm thầm khinh bỉ chính bạn bè của mình. Giống như một gã Trần Dương trong Khách không mời. Tại sao nàng lại cầu nguyện khi nghĩ về hắn. Nàng đã đi mỏi cả chân trong công viên, lại đi ngược lại đối với chiều của những người đi bộ. Sao hôm nay nàng lại thích đi ngược như thế?
Đi qua Bùi Thị Xuân, còn rất nhiều tiền trong túi. Lúc đi ra khỏi nhà, nàng đã nhét một nắm tiền vào túi quần. Nàng tạt ngang vào một quán cà phê có rất nhiều khách tây và ngồi nhâm nhi một ly cà phê chính hiệu. Nàng thích điều đó. Sự sang trọng (dù là giả dối) nó cũng cho người ta cảm giác sạch sẽ.
Đời không như là mơ. Đó là một bộ phim của Mỹ. Phương đã gào lên, không thích phim Mỹ. Phương ghét cái sự lừa phỉnh giả dối của người Mỹ. Phương thích phim hoạt hình. Nàng bảo, phim Mỹ có bạo lực và tình dục, tính giải trí cao. Hãy xem đi. Đừng có gào lên như thế. Nàng ghét những bộ phim hoạt hình, toàn những phép màu nhiệm, lừa đảo giả dối. Bọn trẻ con sẽ vỡ dần ra khi lớn lên, sẽ yêu và thích. Chúng sẽ chuyển dần từ phim hoạt hình sang phim Mỹ. Tại sao Phương lại không đi theo cái quy trình đó nhỉ?
Cuối cùng là một chiếc đèn ngủ. Đèn ngủ có giá là 340.000 đồng. Đèn xinh và tỏa ánh sáng dìu dịu, cho người ta cảm giác yêu đời. Lúc trả tiền cho cái đèn cũng là lúc hết tiền trong túi. Nàng không có bằng lái xe. Dù đã đi xe máy mười năm. Nếu công an tóm cổ nàng, nàng sẽ trả cho anh ta cái đèn ngủ này. Phương cười phá lên. Một ý nghĩ quái gở.
Tú bảo: Cái đèn với thiết kế như thế này mà 340.000 à, mấy chục ngàn thôi. Với Tú, nếu dắt nó đi mua 1 căn hộ có giá là 2 tỉ: Nó sẽ nói, cái căn hộ thiết kế tệ hại thế này mà 2 tỉ à. Chỉ ba trăm triệu thôi.
Mọi thứ đều có thể định giá được, nếu ta thích. Nhưng mọi sự định giá đều không thể nào định giá chính xác được. Giống như Geling Yan đã phải gào lên bởi câu chuyện ngụ ngôn của mình, dài những 375 chữ. Bà ta không cứu nổi đất nước Trung Quốc.
Tạm thời hãy yêu bà ta. Bà ta đã làm cho nàng thấy phải trở nên lớn hơn và tỉnh táo hơn. Nhận ra rằng, một nhà văn lớn, còn phải là một mụ phù thủy nữa.
Lê Nguyệt Minh
Sài Gòn 2010
Gửi ý kiến của bạn
Ai cũng ghét kẻ khoe khoang và gọi kẻ ấy là hợm hĩnh khó ưa. "Khoe khoang" có gọi là "phô bày" không? Có đó, vì cả hai đều đồng nghĩa như nhau nhưng tôi thấy kẻ phô bày lại đáng thương hơn là đáng ghét đó. Có ai trong đời này mà không hề có sự phô bày cho người ta thấy chứ, ta thích được người biết cùng, khen cùng ta những điều ta có. Bây giờ có facebook thì điều này thể hiện rõ nhất qua nút chia sẻ đó.
Nhớ lại những tháng năm xưa thời còn ở quê nhà. Đêm giao thừa sau khi đặt mâm cúng xong cả nhà mình đều xuất hành về hướng đông đi lễ chùa, má mặc áo dài màu nâu còn mình và bọn trẻ lại mặc đồ tây bình thường theo má. Má lạy Phật lạy hương linh ông bà chùa Long Khánh rồi sang chùa Tâm Ấn cũng như thế. Mình nhớ ngày ấy trời trong lắm lại mang hương xuân lành lạnh, đường phố sạch đẹp và đâu đó vẫn còn lác đác vài người phu quét lá bên đường còn sót lại. Mình hít hương xuân ngày đầu năm mới vào hồn với cả hân hoan.
Nhà văn Doãn Quốc Sỹ là thầy dạy tôi. Thầy sinh năm 1923, năm nay tròn 100, còn tôi sanh năm 1936, thầy hơn tôi 13 tuổi, năm nay tôi cũng đã 87. Tính ra năm thầy dậy tôi cách đây đã đến 70 năm rồi. Ở cái thời mà ai cũng gọi người dậy học là “Thầy”, dù là từ lớp vỡ lòng cho đến hết lớp trung học chứ không gọi là “Giáo sư” như những năm sau này. Mà người đi học thì gọi là “Học trò” chứ ít ai gọi là “Học sinh”. Thầy dậy tại trường Chu Văn An năm nào, thì tôi được học thầy năm đó. Tôi không còn nhớ mấy năm, nhưng đọc tiểu sử của thầy, trên mạng Wikipedia cho biết thầy chỉ dậy ở trường CVA có một năm 52-53, sau khi thầy dậy ở Nam Định một năm 51-52. Trang mạng này, có ghi thầy di cư vào Nam năm 54, đoạn sau lại ghi thầy dậy trường Trần Lục tại Saigon năm 53-60. Tôi không nghĩ rằng hai trường Công Giáo Trần Lục và Hồ Ngọc Cẩn dọn vào Saigon trước năm 54.
Võ Tòng Xuân, sinh ngày 6 tháng 9 năm 1940 (tuổi con rồng / Canh Thìn), tại làng Ba Chúc trong vùng Thất Sơn, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Xuất thân từ một gia đình nghèo với 5 anh em. Học xong trung học đệ nhất cấp, VTX lên Sài Gòn sớm, sống tự lập, vất vả vừa đi học vừa đi làm để cải thiện sinh kế gia đình và nuôi các em... Miền Nam năm 1972, đang giữa cuộc chiến tranh Bắc Nam rất khốc liệt – giữa Mùa Hè Đỏ Lửa, Đại học Cần Thơ lúc đó là đại học duy nhất ở Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL), được thành lập từ 31/03/1966 thời Việt Nam Cộng Hòa đang trên đà phát triển mạnh, và đã có khóa tốt nghiệp đầu tiên ra trường (1970). Võ Tòng Xuân đã được GS Nguyễn Duy Xuân (1970-1975) – là Viện trưởng thứ hai sau GS Phạm Hoàng Hộ (1966-1970), viết thư mời ông về phụ trách khoa nông nghiệp – lúc đó trường vẫn còn là có tên là Cao Đẳng Nông nghiệp, với tư cách một chuyên gia về lúa.
Mưa rơi trong màn hình laptop, tôi thèm nghe tiếng mưa. Đêm nay.
Mưa Cali hiếm hoi, cứ như chẳng bao giờ muốn có.
Nhưng dù đã cố gắng cách mấy, tôi vẫn không thể nhận ra cái rì rào ướt át, chút rét mướt của gió đêm, qua những giọt “mưa giả”, ” mưa máy móc”, “ mưa trong computer”.
Sáng sớm, ông bác sĩ quản lý vào phòng báo tin: sau khi hội ý với các bác sĩ chuyên khoa, tất cả đồng ý để tôi xuất viện vào trưa hôm nay và một tháng sau trở lại tái khám. Thú thực, tôi mừng lắm, nghĩ mình đã được sinh ra lần thứ ba! Lần đầu, vào lúc khởi diễn cuộc Thế Chiến Thứ Hai, Mẹ sinh tôi tại một làng quê thuộc Tỉnh Hải-Dương, miền Bắc Việt-Nam; lần thứ hai cách đây bốn mươi năm, là lúc tôi được phóng thich khỏi trại tù Vĩnh-Quang, một trong những nơi giam giữ các sĩ quan miền Nam, dưới chân núi Tam-Đảo thuộc tỉnh Vĩnh-Phú, cũng tại miền Bắc Việt-Nam. Và lần này, lần thứ ba được sinh ra, là ngày tôi xuất viện, sau một thời gian trị liệu nhiều “gian khổ”, “cam go” tại một bệnh viện nổi tiếng ở Houston, Texas.
Thật khó ngỡ tôi có thể sống tới tuổi 80—dù chỉ lả tuổi khai sinh. Cha mẹ cho tôi “mang tiếng khóc bưng đầu mà ra” ngày mồng 6 tháng 10 năm Nhâm Ngọ —tức 13/11/1942—tại Phụng Viện thượng, tục gọi là Me Vừng, quận Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Tuy nhiên, sau ngày cha thoát khỏi những trại tù khổ sai của Việt Cộng, định cư tại tỉnh lỵ Hải Dương hoang tàn, đổ nát, rổi dàn xếp cho mẹ và hai anh em tôi trốn ra đoàn tụ, khi làm giấy thế vì khai sinh hai anh em tôi đều được khai sinh với năm tây lịch, và ngày tháng âm lịch. Ngày sinh trên giấy tờ trở thành 6/10/1942. Bởi thế, từ buổi di dân qua Mỹ, mỗi năm tôi có tới ba sinh nhật. 6/10, 13/11 và một ngày tây lịch nào đó tương ứng với ngày 6/10 âm lịch. Vợ tôi—người tình đầu đời từ trại Bác Ái xóm Cây Quéo, Gia Định 62 năm trước, cũng nguổn cảm hứng của những vần thơ khởi đầu văn nghiệp—thường tăng khẩu phần lương thực với lời chúc..
Trong quá trình khảo sát kỹ lưỡng đó , một lần nữa , thú thực tôi chỉ có thể xếp tranh của anh vào Trường Phái Chọc Ngứa Thần Kinh Thị Giác (Itchy Poking for Optic Nerve) ! Tranh của anh quá dễ vẽ, chỉ cần cầm cọ lên rồi nhúng vào bảng mầu và quẹt tưới xượi với những nét kéo dài trên mặt vải ! Chả cần phải tĩa tót cho giống đôi mắt , cái mũi, đôi môi hay mái tóc của người mẫu, chả cần có cái nhìn phớt qua của họa sĩ ấn tượng ! Cái anh chàng họa sĩ trong hang động ngày xưa , lúc chán đời cũng có thể quẹt cọ tưng bừng như anh ấy mà ! Nhưng không, anh chàng họa sĩ hang động ấy làm việc nghiêm túc và lao động cật lực hơn anh nhiều, anh ta vẽ con bò ra con bò , con hươu ra con hươu, con ngựa ra con ngựa , con chim cú ra con chim cú ! Vì sao vậy ? Bởi vì khi anh ta cầm cọ để vẽ , trong đầu anh ta đã có một định ý ! Còn anh thì không ! Trong đầu anh không có một định ý nào cả , nên anh gọi các tác phẫm của anh là Ứng Tác , được trưng bày trong Phòng triển lãm tranh có tên là “Improvisation”
Tôi hiểu nỗi thất vọng, sự đau lòng của em sau đợt thi năng khiếu chuyên ngành đạo diễn vừa rồi; và mọi lời an ủi lúc này là vô nghĩa. Tôi chỉ có đôi dòng tâm sự may ra có thể giúp em bình thản lại, dù lúc này có thể một số người thân gia đình em đang bĩu môi: “Ai bảo cứ khích nó đi vào cái nghề "chân không tới đất cật không tới trời", mơ mộng viển vông! Kỹ sư, bác sĩ còn chẳng ăn ai, nữa là cái nghề “đào giếng” (nhại vui cách nói của người miền Trung Trung Bộ)…
Người ta nói con trai thương má, còn con gái thì thương ba nhưng tôi là con gái tôi lại thương má tôi lắm, thương tự khi tôi còn nhỏ.
Má tôi là một người phụ nữ đẹp và thật nhiều cá tính rất sống động.
Nghe Má kể ngày xưa bà Ngoại thuộc loại tân tiến nên Ngoại cho Dì Hai, cho Cậu và cho Má được đi học chứ không câu nệ là con gái con trai gì cả. Hồi đó Má tôi học giỏi lắm nhưng Dì mất sớm rồi Ngoại cũng đột ngột mất, Má ở với bà Cố nên không có điều kiện đi học nữa cho đến lúc lấy chồng.
Copyright © 2023 hopluu.net All rights reserved 
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D773448298.-%3B)